PHẦN HAI
LỜI HƯƠNG KHÓI
Hà ơi!
Chén rượu trắng chắc em không biết uống
Khói hương thơm bay hết cả lên trời
Giọt lệ anh rơi vào lòng đất
Có ấm chỗ em nằm? Hà ơi!(*)
Mười chị em ngủ hai tám năm trời
Ngàn thông xanh như tóc em mười bảy
Cụm sả ai trồng thơm trong nắng cháy
Thay hương bồ kết bạn anh mong.
Tiểu đội dàn hàng hai ngoảnh mặt xuống đường
Hố bom Mỹ chắn ngang sâu xoáy ruột
Chị Tần thương em không cho em đứng trước
Lúc hy sinh - Hà ơi có nguyên lành?
Chẳng hiểu sao mỗi lần anh đến thăm
Hoa cỏ may níu dày hơn một chút
Những hạt ngâu màu buồn không chịu được
Cứ rưng rưng như muốn nói điều gì.
Hãy yên lòng bên các chị ngủ đi
Đừng sợ tiếng quạ kêu, đừng sợ bom lại nổ
Màu hoa đỏ cành bông trang bên mộ
Nhắc anh không quên được một thời
Ngã ba này - những mất mát - Hà ơi!
Đồng Lộc, tháng 5/1996
--------
(*) Võ Thị Hà: Một trong 10 nữ Liệt sĩ TNXP hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc lúc mới 17 tuổi.
Hạt đắng
Mùa lạc ấy ba chum hạt giống
Cả làng không mọc nổi một cây
Mẹ ngơ ngác, những mảnh vườn bạc nắng
Nước mắt rơi lạnh ngón tay gầy
Rồi mẹ chẳng bao giờ buôn lạc nữa
Hai mươi năm... mẹ ngờ cả chính mình
Mẹ ngờ cả người thân thiết nhất
Côi cút thân già phải giã nghiệp mưu sinh
Con trở về khi không còn mẹ
Cỏ non tơ phủ mái tóc trắng ngần
Ngỡ mắt mẹ sau làn sương khói mỏng
Đau đáu nhìn. Con rối những bước chân
Mùa lạc ấy chúng con: ba thằng lính
Chiến trường ra da sốt rét xám vàng
Mẹ đi buôn - cho là không lương thiện
Nên mấy thằng thường trộm lạc đem rang
Những hạt giống ấp trong chum sành đỏ
Phủ lá chuối khô nuôi giữ mầm đời
Những hạt giống trái tim già ấp ủ
Con lỗi lầm để ẩm mốc, mẹ ơi.
Chết trong mẹ niềm tin gieo hạt giống
Sống trong con hạt đắng chẳng nguôi tàn
Bao mùa lạc đời vẫn dâng sức sống
Con cúi đầu
hồn trắng một vành tang.
Hương Sơn 10-1974/ 10-1996
Đối mặt với tử
(Tặng anh Uông Xuân Lý - AHLLVTND)
Khi lưỡi gạt chiếc máy ủi cà vào
vỏ quả bom nổ chậm
Tiếng rít rên như cánh cửa tử thần
Những sợi tóc sau gáy anh đội mồ hôi đứng dậy
Chân ga chùng, tay số bỗng phân vân
Nắng Đồng Lộc đỏ
Trời Đồng Lộc trong
Nước mắt mặn trên môi đồng đội
Có trái tim của người con gái
Thắt nghẹn phía sau anh.
Đồng Lộc
Nghìn quả bom dội trên lưng
Nghìn tấm lưng thịt xương giữ
con đường huyết mạch
Trời có thể nghiêng trong tiếng bom
Xe không thể một giờ ùn tắc.
Mặc nỗi sợ dựng lên từng vón tóc
"Nó" đây rồi - bánh xích cứ trườn lên.
Gạt quả bom ra khỏi tim đường
Đẩy thần chết đến ngoài tầm nguy hiểm
Anh xỉu xuống trong tiếng hò thông tuyến
Có cặp mắt vừa khóc vừa cười của cô gái
sát môi anh.
Nỗi đau lòng mẹ
Nỗi buồn qua cánh võng gai
Đậu lên mặt mẹ, ngân dài "à ơi"...
Dẫu cho đi hết cuộc đời
Mẹ ơi ánh mắt chẳng vơi nỗi buồn
Có ai níu được hoàng hôn
Có ai sẻ bớt cô đơn cùng Người?
Như mông lung cuối chân trời
Các con bé bỏng mải chơi quên về
Như nao nao giữa chiều hè
"À ơi"... tiếng mẹ - tiếng ve khản rồi
Tay già run rẩy bờ nôi
Nỗi đau lòng mẹ sau thời chiến tranh.
Nhớ
Em nhỉ, thế là xuân lại đến
Cành đào vườn mẹ đã đơm bông
Nhìn hoa chớm nụ lòng anh nhớ
Cái thuở môi em chúm chím hồng
Nhớ mãi xuân nào mưa rây hạt
Ba lô con cóc oẵn lưng thon
Rưng rưng mẹ tiễn ra đầu xóm
Em cười: "Con chống gậy lên non"
Giặc tan mẹ tựa mòn lưng cửa
Mấy chục mùa đào đã rơi bông
Mỗi khi về ngắm hoa vườn mẹ
Thương quá môi em chúm chím hồng.
Đêm pháo hoa trên sông Son
Tặng các liệt sĩ TNXP ở Phong Nha - Kẻ Bàng
Kìa em! Dòng sông Son rực rỡ sắc màu
Màu của cờ hoa, thuyền bè, lễ hội
Anh như con cá mãi bơi - mắt em là lưới
Hãy vớt anh lên trên tất cả hội hè
Hãy vớt anh lên trên đỉnh núi có hang Mây
Để anh nhìn xuống dòng Son yêu dấu
Dòng sông hiền hoà, đau thương, nhuốm máu
Một thời, một đời, chịu đựng, cô đơn.
Bom địch gào tìm con phà Xuân Sơn
Pháo sáng chập chờn đèo Pu La Nhích
Ngầm Ta Lê áo trắng em làm đích
Cua chữ A vô lăng trẹo tay vần
Vết thương chưa khô đã trốn hang Bảy tầng
Bởi tiếng Tám cô kêu gào thúc giục
Phong Nha ơi! Hang động nào chứa được
Một thời, một đời chịu đựng đau thương?
Sao em không mặc quân phục mùa đông
Tha thướt quá bộ áo dài lễ hội
Có lạnh không em? Sông chiều gió núi
Mà má hường như lửa đỏ, cờ bay
Mềm lại rồi ư những bàn tay
Bẩy xà beng sạt từng thớ núi
Băm mấy năm rồi làm sao quên nổi...
Anh vẫn ngây ngô như con cá sông này
Cái đêm trời vần vũ mưa, mây
Đường đã thông em trèo lên cửa lái
Nụ hôn vội vàng, giọt mưa hôi hổi
Em thầm thì: "Mau trở lại Phong Nha!"
Kìa em! Kìa em! Kìa em... pháo hoa
Vút từ bờ sông vút lên đỉnh núi
Trời Phong Nha - Kẻ Bàng cao vời vợi
Em lẫn vào đâu? Trời thiêng, núi thiêng này.
Em lẫn vào đâu sau xanh mướt rừng cây
Sau động thẳm hang sâu huyền ảo
Sau những cờ, xe, mặt người, sắc áo
Ôi lung linh! Em cao vút tượng đài...
Đêm lễ hội Di sản PN-KB. 2/2004
Những căn nhà của mẹ
Tặng Nhạc sĩ Thế Hiển
Những căn nhà con không bao giờ xây nổi
Để chứa cô đơn trái tim mẹ khôn cùng
Mẹ ơi! Mẹ ơi! Con xin làm viên gạch
Chắn gió lùa thay tấm liếp ngày đông
Các anh con đi mãi không về
Mẹ là cây tre chẳng thể chờ măng mọc
Mẹ ơi! Mẹ ơi! Con xin làm nốt nhạc
Nâng lời ru tiếng nấc nghẽn mai chiều
Những căn nhà chưa gói trọn thương yêu
Lời mẹ dặn: còn trăm nghìn mẹ nữa
Mẹ ơi! Mẹ ơi! Lòng mẹ là giọt lửa
Nung nấu tình con xây tiếp những căn nhà.
Bên tượng đài
Anh hùng Phan Đình Giót
Anh lầm lũi tìm con cua con cá
Trẩy trái bần chua hói Tùng lót dạ
Rổ sim chiều hái tận miệu Than
Đỡ những tháng ngày đói rét miên man...
Nếu không có một mùa thu cách mạng
Cờ đỏ bay - cuộc kháng chiến trường kì
Thế hệ anh và sau này - tôi nữa
Sẽ là gì trong nô lệ, khinh khi?
Đoàn Vệ quốc trùng trùng lên Tây Bắc
Vút ngàn xa, chân đi vai vác
Sức vóc nông dân dày dạn đói nghèo
Anh cùng đồng đội vượt cheo leo
Tiếng cuốc xẻng đào chiến hào tiếp cận
Ôi hoành tráng những ngày đêm "vây lấn"
Cánh tay các anh siết chặt kẻ thù
Trận quyết chiến này âm hưởng đến thiên thu
Khi lồng ngực Anh ấp trùm lên hoả điểm
Súng giặc nghẽn. Đồng đội Anh xông đến...
Tổ quốc bật lên khúc khải hoàn
Tràn ngập đỉnh đồi A1, Him Lam
Năm mươi năm - biết bao mùa lúa trổ
Anh vẫn về hái sim cùng lũ trẻ
Hương đồng quê thơm vấn vít tượng đài
Bần hói Tùng hoa đỏ thắm hôm mai
Đến thăm Anh, hình như Anh đi vắng
Trong khói hương chiều vàng gió lặng
Chợt âm âm rừng lá bạch đàn:
"Mình bận về Tây Bắc ngắm hoa ban".
Cẩm Quan, 4/5/2004
Đêm A Lưới
Kính tặng mẹ Vít
Đêm A Lưới trời như chùng thấp
Vài ngôi sao ngơ ngác vén mây rừng
Ngọn gió lạnh từ bờ thông e ấp
Ríu tóc người từng sợi bạc rưng rưng
Trăng rắc sữa qua khói sương mờ ảo
Nghĩa trang đêm quạnh quẽ lối hàng
Nghìn đứa con không tên không địa chỉ
Mẹ chia đều mỗi đứa một cây nhang*
Những tiếng nấc "Mẹ ơi!" trong gió thoảng
Tượng đài cao run rẩy giọng trăm miền
Nghìn con mắt đỏ mòng đêm thương nhớ
Gió chợt dừng.
Trăng lạnh.
Phút giây thiêng.
Ngày ra đi con là măng là sữa
Giờ con về con là đất là đai
Hạt máu mẹ thấm vào rừng biên giới
Trong quế thơm - hoa trẩu trắng lưng trời
Sấp ngửa đồng tiền. Âm dương hòa hợp
Con nằm đây. Con đợi mẹ lâu rồi
Bọc đất nâu như hài nhi khát sữa
Riết vào lòng bật tiếng nấc "à ơi"
Tháng 4-2000
Lời ru đồng đội
Ngủ đi giấc ngủ ngàn xưa
Lời ru nhè nhẹ. Rừng dừa gió xao
Trập trùng lũng thấp đồi cao
Qua truông có nhớ ngày nào vượt truông
Chẳng còn đạn dập bom dồn
Xin đừng mộng mị cho hồn thảnh thơi
Ngủ đi! Nào, ngủ - à ơi...
Ngọt ngào là tiếng ru hời mẹ xưa
Rừng chiều nổi gió tiễn đưa
Nén hương mồ bạn còn chưa kịp về
Bao năm đá gối đất kề
Mưa đông xối cỏ, nắng hè khét xương
Giờ ai hoang lạnh sa trường
Mà ai giã bạn lên đường tìm quê ?
Rừng sâu dây níu bốn bề
Nắng như đôi mắt đỏ kè rưng rưng...
Bao năm bóng xế trăng chùng
Bao năm đơn lẻ bạn cùng đất nâu
Rễ cây thay tóc trên đầu
Bạn đau mối đốt, mình rầu cỏ ăn
Hai thằng hai nửa tấm tăng
Vội vàng đồng đội đặt nằm cạnh nhau
Chiến trường chuyển hướng về đâu
Đêm dài dằng dặc rừng sâu hai mồ.
Khói hương hun hút đợi chờ
Lá rơi lấp lối sương mờ chốn mong
Nhặt thưa tiếng súng xa dần
Nín câm đợi tiếng bước chân bạn bè.
Ngủ đi! Nào ngủ - Đường về
Cây reo, suối hát, bộn bề lúa thơm
Ríu hồn cọng rạ dây rơm
Mo cau ngày ấy nắm cơm mẹ nghèo...
Liêu xiêu bóng đổ lưng đèo
Giật mình thảng tiếng bạn kêu cuối rừng.
Bình Định, tháng 8/2001
Tản mạn Vĩnh Linh
I
Hai lăm năm
Chiến trường xưa đã ken đầy cây trái
Ai còn đi tìm ai ngủ quên trong lòng đất chưa về
Anh linh hỡi nhắn lời qua hương khói
Về giữa đội hình dầu chỉ một tấm bia
II.
Chẳng nỡ bới tìm trong thời gian vụn vỡ
Vết sẹo đã khô sao vẫn muối xát lòng
Mẹ gói đau thương đặt vào núm rốn
Đôi mắt mờ lệ đỏ chảy vào trong.
"Bàn chân mẹ từng dẫm lên mảnh bom mảnh đạn
Không thể dầm nữa trong bùn!"
Câu nói khẽ mà như dao chém đá
Tôi nghe từ người chủ tịch Vĩnh Linh
III.
Hút tầm mắt qua cửa Tùng - biển vời vợi sóng
Trong không trung thấp thoáng những cánh buồm
Em chỉ vệt xa mờ: Cồn Cỏ
Và thì thầm: - Giá anh ở lâu hơn...
Em gái Vĩnh Linh suýt truột mấu đòn triêng
hồi mẹ gánh qua cầu đi sơ tán
Lun cun ra kiếm củi núi Hồng
Đừng trách nữa, nếu một ngày anh trở lại
Em có cùng ra Cồn Cỏ với anh không?
3-1997
Lời hương khói
Khúc 1
Trước khi lẫn vào thinh không khói bếp Mẹ nhen níu mãi vào rơm rạ. Giọt buồn cay xè mái lá. Cao rộng trời mây không gói nổi khôn cùng của kẻ ly hương.
Mắt Mẹ mờ sau bụi bặm thời gian. Khói thành mây, nắng thành sương, lá vàng rưng rưng vườn cũ.
Nón lá áo tơi treo chùng vách nhớ. Vòi hái cong, lưỡi liềm cong ngoéo một thuở ruộng đồng.
Con đi. No tròn ba lô con cóc sau lưng. Hoa cỏ may găm đầy quần bộ binh đũng chấm ngang đầu gối.
Khúc 2
Mỗi quả thị vàng đều mơ thành Cô Tấm: Thảo thơm giặt giũ, bếp núc tương cà, lúng túng đánh rơi hài đêm hội dân ca.
Gốc tre già dãi dầu bão giông, gió mưa quăng quật tơi bời vẫn khát khao mãi là thành lũy.
Mẹ dâng hiến cho đời những gì mình có. Hạnh phúc được phân thân qua mỗi kỳ sinh nở, hạnh phúc được sẻ chia trong vụn vặt đời thường.
Đôi vai gầy gánh trăm mùa lúa, xuyên vạn ngày sương, gánh cả thời con gái qua sông. Cha vào Vệ quốc quân, Mẹ chẳng để nhớ thương biến thành Tô Thị.
Mẹ dạy: Chim có tổ, cáo có rừng. Mẹ đếm từng ngày kị ông, giỗ cố. Mẹ mòn lưỡi lừa cá xương bù giọt sữa kiệt khô trong bầu vú xanh gầy. Mẹ ngắm con tằm khôn lớn trên tay mà không dám chờ ngày tằm nhả tơ thành lụa.
Khúc 3
Cơn sốt bất ngờ bắt con nằm lại, đêm lạc rừng khắc khoải tiếng từ quy. Cánh võng “Tô Châu” quây tròn tổ kén ủ con tằm chống những cơn run.
Mấy quả dâu rừng chiều nao đồng đội hái, tê tê đầu lưỡi mềm lại bờ môi; lỗ thủng vô tình trên bọc võng xanh xanh một đốm sao trời. Là mắt Mẹ dõi tìm con chăng Mẹ - giọt mắt khô hút bóng con về, đồng tử tia hình sao năm cánh, chập chờn cơn tỉnh, cơn mê...
Đêm rừng già đơn lạnh. Gió ngàn ru lời Mẹ xa đưa. Đồng đội ơi! Sau giòn giã tiểu liên, trầm hùng đại bác, lộc xuân xanh chồi có khuất nẻo mòn xưa? Và Bình Minh - khi nhịp cầu nối lại, gương mặt Người sẽ rực rỡ nhường bao, đừng dồn hết hào quang soi mắt Mẹ, sau rạng ngời là diệu vợi niềm đau…
Đôi gót trẻ chưa dầm hết chín phương trời đất, chưa thành vai sắt chân đồng trên đôi dép tuột quai. Thằng con Mẹ háu ăn chóng đói, trân trân ngó mãi sao trời...
Khúc 4
Nghèn nghẽn tiếng "ầu ơ...", cánh võng không bàn tay hụt hẫng. Cuối vườn thu vơi bay từng sợi nắng, rứt gì lòng mẹ - Thu ơi! Khói hương thơm đến lạnh người. Ngọn khói: tóc mây - chân hương: nguồn cội. Kẽo kẹt từ vồng tre ấm bụi "tre già măng mọc" mà thương.
Nơi Mẹ tiễn con đi - nơi Mẹ ngóng con về - nơi đồng vọng.
Sừng sững tượng đài Chiến thắng - đìu hiu dáng Mẹ lưng còng.
Sao con là ráng mây hun hút cuối tầm, là ngọn buốt thổi phơ thêm mái tóc?
Con là khói mây bay giữa trời Tổ quốc, mãi không cùng trong lòng mẹ bao la.
Thành Sen, cuối năm 1997
Tình thư
Kính viếng Liệt sĩ Võ Thị Tần
Chị ngã xuống rồi, tình thư vẫn đi
Như mũi tên của nữ thần Tình yêu
; tìm về vĩnh cửu
Băng qua muôn nẻo đường máu lửa
Trên vai người giao bưu
Chị ngã xuống rồi, lời tin lời yêu
Chẳng thành trầu cau - thành hòn máu đỏ
Để tình thư gói thương gói nhớ
Lặn lội đi tìm địa chỉ người yêu
Chị xa lắm rồi. Những lớp đất nâu
Cỏ và hoa đan đầy mộ chí
Chỗ ngày xưa bom vùi Mười Chị
Hậu thế xòe hoa những tượng đài
Chỗ ngày xưa chị run nét bút
Thư - thành tài sản của Hôm Nay
Người thiêng nói lời thiêng gửi lại
Bao lời thiêng từ cuộc chiến tranh này
Chuyền tay những người bưu tá
Để thành thông điệp gửi Ngày Mai
Trong đoàn người dâng hương Đồng Lộc
Có ai nhận ra sắc đỏ máu mình?
Trước màu mua tím
Kính tặng 13 liệt sĩ A69
Anh về cùng gió núi
Muốn ôm ghì từng đóa hoa mua
Những cánh tím mịn màng môi thiếu nữ
Nghênh nghêng đôi sừng tuổi thơ
Mười sáu xuân em không kịp ước mơ
Đi không kịp chào
Chết không kịp khóc
Gái trai bên nhau như khúc gỗ rừng nén chôn cảm xúc
Ăn tựa miệng hầm
Ngủ giữa thảm bom
Tuổi mười sáu mà vầng trăng chưa tròn
Đã vởn bóng ma “cụp xoè”… ẩn hiện
Vầng trăng nhô lên từ biển
Vầng trăng vụt tắt sau rừng
Gió Lèn Hà trăm năm sau vẫn nấc
Cánh mua rừng màu tím mãi rưng rưng.
Đốt nén nhang bên hoa vàng nến đỏ
Mười ba đồng đội của tôi ơi
Cúi lạy những linh hồn đã hóa thành hoa cỏ
Ngưỡng mộ những anh hùng tuổi mười sáu đôi mươi
Khói hương chẳng đủ nhiều làm mây trắng
Chiều biên cương mua thăm thẳm kết buồn
Mái hang cũ rêu phong không xanh nổi
Cúi sát đầu dòng lệ thạch trào tuôn
Nỗi ấm ức rợn lên từng vân đá
Dẫu trơ gan trước tuế nguyệt muôn ngàn
Không che nổi những người con trung hiếu
Để bây giờ gió khóc trũm vòm hang.
Anh cầm chiếc ống nghe bốn mươi năm còn ấm
Áp vào tai, chợt nghe gió thì thào:
“A69 đây! A lô, nghe rõ”
Tiếng dỗi hờn như vọng tự trời cao.
Hang Lèn Hà, 02/7/2016
--------
*Nơi 13 chiến sĩ Bộ đội Thông tin (trong đó có 10 chiến sĩ gái tuổi đời từ 16 - 20) hy sinh ngày 02/7/1972 vì bom đạn Mỹ.
Tiễn đưa
Đất mở lòng đón anh về với đất
Người đào huyệt chẳng phải phu chuyên nghiệp
Gió trên đồi không còn hú vô tư
Quây quần bên anh là mộ ông bà
Nhiều bè bạn, những dòng tên hấp háy
Anh đi từ đây. Anh về phía ấy.
Tiếng trống tiễn đưa chọc thủng vòm trời
Bóng người tiễn đưa tưởng chừng không dứt
Nỗi đau kéo dài. Nỗi đau rất thực
Trăm bàn tay xúm vào cỗ xe lăn
Chầm chậm người ơi. Phía ấy là vĩnh cửu
Chầm chậm thôi. Rồi chẳng còn anh nữa
Anh mang đi vết sẹo trên đầu
Cả đôi nạng ba mươi năm gắn bó
Để lại những tấm huân chương neo
trong khung gỗ
Nguyên lành chăng khi về cõi bên kia
Ai tìm lại cho anh mảnh sọ vương trong cỏ
Bàn chân gãy bạn dùng lê cắt bỏ?
Đồng đội nằm kia. Anh lại đội lên đầu
ngôi sao đỏ
Trả lại cho đời tấm thẻ thương binh
Đỏ như là máu tự trái tim.
Phù Đổng Thiên Vương
Ba năm không biết khóc cười
Ba năm không nói nửa lời, lạ chưa?
Ba năm biết mấy nắng mưa
Dấu chân mẹ ướm đồng trưa lớn dần
Nếu không vì họa giặc Ân
Chắc chàng Gióng sẽ nông dân suốt đời
Dãi dầu nón lá áo tơi
Lưng trâu ngất ngưởng với lời ca dao
Sẽ mê cô Mận cô Đào
Mé sông đánh dậm, bờ ao buông chài
Bùi củ sắn, ngọt củ khoai
Chiều hôm hái củi sớm mai cuốc cày…
Sóc Sơn mây trắng còn bay
Nghìn năm chuyện cũ mà nay bồi hồi
Giặc tan, Nước đã yên rồi
Sao không về tạ một lời Mẹ yêu?
Quê hương khắc khoải sớm chiều
Đồng xưa, Gióng hỡi sáo diều vẫn reo
Đơn côi một mái tranh nghèo
Tre ngà lửa sém quằn queo gió vờn
Mẹ già, cánh võng cô đơn
Mắt mờ ngó đỉnh Sóc Sơn lệ nhòa.
“Trời ơi! Đứa trẻ lên ba
Phải roi phải giáp xông pha trận tiền
Con giờ hóa Thánh, hóa Tiên
Hay hồn tử sĩ gió thiêng cuốn rồi?”
Nếp đồng đợi thổi thành xôi
Mía ngon thành mật, nụ rồi thành hoa
Gạo cơm, khoai, sắn, dưa, cà
Gom nồi bảy, góp nồi ba đợi chờ
Cô Đào, cô Mận, cô Mơ
Nhớ mong tráng sĩ đến giờ còn mong
Tình quê như ngọn lửa hồng
Mà Người - đền miếu, tượng đồng trơ trơ?
Gióng ơi! Cho đến bao giờ
Trở về quá khứ ấu thơ xóm làng
Nhớ mang về lại trần gian
Bao nhiêu tráng sĩ tuổi tràn sức xuân
Bỏ mình vì nước vì dân
Họ tên còn khuyết, mộ phần chửa xây
Quê hương nghĩa nặng tình dày
Trăm ngàn năm vẫn còn đây, đợi Người
Hình như ngựa hí lưng trời
Lửa bay - chớp giật
sáng ngời cõi xa…
Đền Sóc, Xuân 2010
Nơi an nghỉ của Tướng quân
Nơi an nghỉ của Tướng quân
Hoành Sơn sau lưng, biển Đông trước mặt
Có cả triệu tình dân nâng giấc
Có người lính biên phòng thức gác biên cương
Xa phố xa làng nhưng chẳng cô đơn
Hoa vẫn thắm dọc lối mòn lên mộ
Hương vẫn tỏa ngát lừng trong mây gió
Và ngàn thông nức nở nỗi nhớ thương
Nghe quốc kêu da diết những năm trường
Thấy nhà nát của kiếp dài nô lệ
Trang lịch sử xót dặm ngàn sông bể
Giã mái trường Thầy giáo hóa Tướng quân
Triệu chiến binh từ liềm búa công nông
Dưới quân kỳ bỗng trở thành dũng sĩ
Ba mươi năm thắng Pháp rồi thắng Mỹ
Thắng đố kỵ, hận thù, mọi tham vọng xâm lăng…
Quá bách niên Người về cõi vĩnh hằng
Vẫn đột ngột như đất trời sụp xuống
Cả dân tộc nối vòng tay rộng lớn
Hát kết đoàn trong nước mắt thương đau
Tự bao giờ và sẽ mãi muôn sau
Người tô thắm trang sử vàng dân tộc
Đại Tướng Quân sẽ muôn đời, bất diệt
Dẫu mộ phần nằm khuất dưới bóng thông.
Xưa lên ba, Đời phong Thánh, tôn Ông*
Nay trăm tuổi, Dân: Anh Văn**, trìu mến
Sống: tài, đức dâng đời trọn vẹn
Thác: yên, thiêng một cõi sơn hà.
Vũng Chùa, 22/10/2013
* Phù Đổng Thiên Vương
**;Đại tướng Võ Nguyên Giáp
Gặp lại cô gái mở đường
Tặng Huệ và các nữ TNXP
Phải em là cô gái nhỏ
Một thời xẻ dọc Trường Sơn
Một thời lửa bom gian khổ
Vẫn vui khúc hát mở đường.
Chiến tranh tàn như khói súng
Chỉ còn trong ký ức thôi
Những con đường xuyên rừng thẳm
Lá cây hẳn lấp kín rồi.
Tuổi xuân một phần gửi lại
Bao cơn sốt giữa rừng già
Hành trang cùng em đi mãi
Cuốc cào mái lá đơn sơ.
Con đường già rồi lại trẻ
Dưới từng giọt mồ hôi rơi
Bao người trên con đường ấy
Đi vào hạnh phúc tương lai
Chỉ thương mình em vò võ
Nắng mưa mỏi mòn đôi vai
Nửa đêm gặp người trong mộng
Se lòng biết má đào phai.
Ơi con đường đi muôn nẻo
Qua bao mùa xuân tuổi xuân
Có biết lòng em hóa đá
Phủ sau bao lớp bụi hồng.
5-1992
Một thời sao lãng quên
Kính tặng mẹ Sửu ở ngã ba Suối Hai
Những hạt mưa của vùng Ba Vì
Có nhận ra người quen thuở trước
Mà quấn mãi vào từng nhịp bước
Trên đường về tìm mẹ đêm nay.
Ánh đèn pin quét lên tường xây
Lối vào xóm gạch ong như "yếm thủng"
Ngàn hạt nước tưởng mắt em khi nũng
Cứ mông lung sóng sánh buổi anh về.
Hai mươi năm ngày xốc súng ra đi
Mắt mẹ ướt, mưa Ba Vì trĩu hạt
Con chảy theo dòng quân như giọt nước
Trống giục, cờ bay, khúc hát quân hành.
Sơn Tây ơi! Buổi ấy tóc em xanh
Phút đưa tiễn cứ lặng nhìn trách móc
Anh ra đi không một lời hẹn ước
Ngày trở về Vị Thủy chắc bầm mong.
Đã qua rồi thời binh lửa xa xăm
Tôi gác súng trở về làm dân dã
Cuộc sống đời thường bao lo toan vất vả
Chưa một lần thăm lại chỗ đóng quân
Hai mươi năm biết mẹ có còn không?
Tôi lóng ngóng sờ tay lên chốt cửa
Đêm run rẩy một ngọn đèn trước gió
Tự đáy lòng bật tiếng nấc: Mẹ ơi!
Và bất ngờ - Ôi bà mẹ Sơn Tây
Bỗng gọi đúng tên tôi sau câu hỏi
Ôm chặt tôi mẹ khóc trong đêm tối
"Giờ mới về, con còn sống đó sao?"
Tôi còn gì để nói nữa đâu
Nỗi xúc động xen bao điều ân hận
Tôi đã sống giữa lòng dân bất tận
Cả một thời mà sao nỡ lãng quên.
Sơn Tây 9-1991
Dáng mẹ
Con chẳng hình dung ra Mẹ khi dẫn đàn con đạp núi xuống đồng bằng.
Con chẳng hình dung những ngón chân trần lần đầu tiên víu lên mép biển. Mái nhà đông Trường Sơn thì dốc thế kia, lổn nhổn đá tai mèo trắng lòa mặt sóng.
Bàn tay không của người mẹ trẻ, những bàn tay không của đám trai tráng khao khát trưởng thành, từ cheo leo làng bản xuống chài lưới định canh, con ốc con cua bữa đầu thay tôm cá.
Ai trong số những người con của Mẹ trở thành thần Khoai, thần Lúa? Ai đóng cối xay, ai ghép ván lướt thuyền?
Mảnh buồm đầu tiên căng gió ra khơi làm bằng vỏ cây hay bằng phên tre nứa?
Cô gái nào là dâu đầu chị cả biết kết nón quai thao, biết đan áo tơi chằm? Điệu hát đầu tiên ru trẻ dưới đồng bằng có na ná câu then, câu lượn?
Ai cho con tằm ăn lá dâu thay lá sắn để kén thành tơ, tơ thành lụa, mớ ba mớ bảy dập dìu? Vôi bạc, trầu cay, đắng chát hạt cau, ai ghép chúng nên đôi nên lứa?
Cha độc mộc ngược sông Hồng, sông Mã. Mẹ nhớ thương, đâu bến đợi, bến chờ?
Bình minh lên từ những gọng vó bè. Hoàng hôn rớt cuối lửa nương khói rẫy.
Cha và Mẹ giã từ hạnh phúc lứa đôi đi tìm miền Đất Hứa, dời núi chuyển non tạo lập đồng bằng. Rất nhiều năm sau, người châu Âu rẽ sóng dõi trăng, tìm ra châu Mỹ, châu Đại Dương - cũng vẫn từ đam mê chinh phục.
Mẹ là người đàn bà đầu tiên trong cổ tích dựng nước non bằng một bọc trứng Rồng.
Đất nước vững bền tự bốn ngàn năm. Chưa ai tạc nổi dáng hình của Mẹ.
