PHẦN BỐN - Bùi Quang Thanh Thơ

12:37, 15/04/2020AdminThơ

(0 Đánh giá)

NXB Hoi Nha van 2020

Phần 4:

MỘT CÁNH XUÂN

Sao không chạy vào lòng dân?

Thất trận từ Tây Đô, Hồ Vương chạy vào Nam

Vó bạch mã quỵ dưới chân Hồng Lĩnh

Mảnh thuyền nan không chở nổi cơ đồ

Cặp rú Cùm vua ẩn vào hang lạnh

Mộng phục quốc ba thu chưa kịp vững

Khói ớt nồng cay xè mắt rưng rưng

Trong cũi lim bó gối về phương Bắc

Hồ Vương ơi! Có biết một Thiên Cầm?

Khi nhà vua ghé thuyền vào cửa Kì La còn nằm phía Bắc

Người có kịp ăn củ khoai Mục Bài đậm vị đất quê hương

Có ai dâng mo cơm chèn mắm nục

Và bương nước giếng Vàng lọc trăm mạch nguồn thơm?

Sao nhà vua không nhớ chuyện An Dương Vương

Một ngựa một người nhào ra biển cả

Sao nhà vua không chạy vào lòng dân

Để đất nước rơi vào tay giặc dữ?

Thời đã thế biết làm sao khác được

Có bại của Quý Ly mới có Lê Thái Tổ anh hùng

Nguyễn Phi Khanh bị đày qua ải Bắc

Nguyễn Trãi sau này mới biết cậy sức dân

Hang đá lạnh thời gian vùi lấp

Rừng xanh xưa lác đác sim mua

Những con sóng không chịu chở vua đi trốn giặc

Miên man vỗ mãi tới giờ.

Cẩm Xuyên, 10 - 1996

Đừng mưa nữa

Mùa xuân nhé, nếu về trên xóm nhỏ

Nhớ rũ hết mưa ngoài cửa bể hẵng về

Đừng để ướt tấm áo hoa bé mặc

Buốt lưng còng mẹ cấy dưới chân đê

Đã quá đủ những hạt mưa rai rích

Từ cuối thu đến tận chiều đông

Cả bờ tre cũng mọng tròn nước mắt

Tím lưng trâu, cây mạ trắng ngoài đồng

Đường thôn lội bàn chân son bấm mỏi

Thương cô dâu áo cưới vén lưng chừng

Gánh củi ướt kẻ già còng lưng cõng

Nhón mấy lần không đặt nổi chân run

Mùa xuân nhé, nhớ mang về nắng ấm

Cho đào quê nụ thắm đúng giao thừa

Cây cải hoa vàng, cây mơ hoa trắng

Cũng rộn ràng cánh ong bướm đong đưa

Thèm hạt nắng cho quê hương biết mấy

Cái rét vô duyên quá độ đến bao giờ

Đừng mưa nữa, nàng xuân ơi có thấy

Tết quê mình mưa ướt đẫm trang thơ.

Xuân 1995

Tự khúc

Bên biển xanh chẳng soi nổi bóng mình

Trước gương trong không gọi về tuổi trẻ

Bạc đầu rồi vẫn còn ngơ dại thế

Cũng mình thôi mà đã chắc là mình

Biển thời gian tôi đã bơi qua ba phần:

phần mẹ dìu

phần tự thân

phần số phận

Quãng mẹ dìu gừng cay muối mặn

quãng tự thân đồng đội song hành

quãng số phận ngoái tìm bè bạn

biết bao người thăm thẳm trùng xanh

Quỹ thời gian còn mấy để dành

Như của chùa, tôi đã chi:

cho dại khờ

cho đam mê

cho chiêm nghiệm

Phần dâng hiến rụt rè tính toán

Ngó hầu bao không giấu nổi chút buồn

Kịp nghèo rồi đâu đã kịp khôn

Tôi nhá nhẩn hạt thóc rang ký ức

Còn lại quãng đời không quên được

Trên mây đèo Trường Sơn.

Trại viết Văn nghệ Quân đôi,
Đồ Sơn 12/1998

Chơi vơi

Chín chín đỉnh non Hồng

Thiếu một nơi chim đậu

Phượng Hoàng bay về đâu

Giữa mây xa trời rộng

Núi giăng thành thế sóng

Không ngăn nổi chim trời

Tình như ngàn mắt lưới

Mong vớt hoài sao rơi

Những con sóng trùng khơi

Lao xao tìm bến lạ

Vội chi thế người ơi

Để bóng chim tăm cá

Trời xa xanh rộng quá

Và nỗi buồn chơi vơi

Hồng Lĩnh, 1996

Chiều Cửa Nhượng

Em đưa tôi về cửa Nhượng

Con đường rải đá lô nhô

Buổi chiều gió yên biển lặng

Sao lòng tôi sóng vỗ bờ.

Đảo Én trầm tư đứng gác

Bao năm tóc trắng mây trời

Thiên Cầm gửi thêm Hòn Bớc

Giữ miền sóng gió chơi vơi.

Ai nhuộm chân trời màu mực

Cho áo em sắc hoa cà

Đường thôn long lanh vẩy cá

Nền trời loáng thoáng sao xa.

Những con sóng về nghỉ tối

Nằm xoài trên cát đong đưa

Bến Gò thuyền câu vừa ghé

Trẻ reo xanh biếc ngọn dừa.

Xóm nhỏ dầm chân mép sóng

Yêu quê nhà sát bên nhà

Dòng sông chắt từ cát mặn

Gom về từng hạt phù sa

Ngói mới đỏ vàng lốm đốm

Giông bão còn hằn thịt da

Ôi những cánh tay săn bắp

Bình yên cho vạn mái nhà.

Em giục tôi về, mẹ đợi

Ngẩn ngơ vầng trăng đang lên

Đoàn thuyền ra khơi quẫy sóng

Biển tan thành triệu ánh đèn.

6-1993

Tiếng gàu

Tiếng gàu vẹt đáy giếng thơi

Nắng như thể đất và trời ghét nhau

Gió hoang nung rạn mặt bàu

Búp sen vừa nhú nghẽn màu bùn đen

Tiếng gàu như kéo đất lên

Như lôi trời xuống tận miền thẳm sâu

Trăm ngày chưa giọt mưa ngâu

Muôn nghìn hạt khát cứa nhàu thịt da

Nhùng nhằng dây chạc đan qua

Đáy gàu mấy giọt vẫn là mồ hôi

Mồ hôi đất, mồ hôi người

Trộn vào nhau giữ cho đời chút xanh

Va vào thành giếng lanh canh

Tiếng gàu vẹt cả lòng anh trưa nồng.

Qua Đèo Ngang

Tím rịm núi đồi sim với mua

Mặt trời ngụp lặn giữa khơi xa

Làm tan muôn ánh hào quang sóng

Nên cảnh bình minh cứ chói lòa

Mây trắng lang thang dưới cánh đồng

Biển vừa gang tấc chợt mông lung

Đèo Ngang triền núi cheo leo quá

Chợt thấy bóng mình in bóng thông.

Nhìn xuống đèo Ngang vẫn cảnh chiều

Xóm làng rải rác mái tranh xiêu

Biển không chài lưới, không thuyền bến

Vẫn dáng lom khom mấy chú tiều.

Đèo tiếp đèo cao với biển khơi

Thời gian hóa đá tưởng ngừng trôi

Ôi lời khắc khoải xưa bà Huyện

Sao chốn hoang sơ chửa đổi đời?

May vẫn còn sim để đến mùa

Em gái chăn bò gửi khách xa

May vẫn còn mua cho hạ đến

Qua đèo còn thấy lá chen hoa.

3-1992

Qủa chín sai mùa

Thương em cô gái bán hồng

Trời mưa, hàng ế, người đông hững hờ

BQT

Mưa đổ sập sùi trên đường nhựa

Những quán lều tranh hạ bớt rèm

Xe ca bịt bùng không mở cửa

Gánh hồng mới chín nụ cười em.

Ôi quả hồng vuông bóng nõn nà

Ngọt tình của mẹ với công cha

Dâng đời trọn quả không dành hạt

Hương của vườn quê, lộc đất nhà

Nhớ những ngày xuân đất trắng hoa

Quả non vật lộn với sâu già

Nắng hè khét lửa quăn tầu chuối

Nước tưới từng gàu chắt giếng xa.

Bão táp bao phen xơ xác lá

Trăm gốc tre chống oẵn hai đầu

Để thu vàng rộm bao gò má

Quả tròn lúc lỉu đụng vào nhau...

Đường phố, đường thôn người với hồng
Gánh gồng thúng mẹt mỏi mòn trông
Quả ngon sao chín sai mùa thế
Mưa gió đen trời mấy người ăn?

Em với gánh hồng giữa trời mưa

Thị xã hoàng hôn gió mịt mờ

Lát nữa em về vai trĩu nặng

Gánh hồng, gánh gió, gánh cơn mưa...

Thị xã Hà Tĩnh, 10/1992

Tiếng đồng

Lúa đỏ đuôi rồi mẹ ơi

Phất phơ đôi bờ ngực lép

Rám nắng lặn vào da mặt

Tay gầy vin mãi buồng cong

Áo tơi xoay tròn gió đông

Nắn tấm lưng còng trẻ lại

Ngót trăm lượt lúa lẩy đòng

Thổi bay một thì con gái

Lúa đỏ đuôi rồi mẹ ơi

Mật ong đong vàng lũng núi

Chiều níu nhau đi vời vợi

Mây ngà sau nón nao nao

Nhấp nhô ruộng thấp bờ cao

Bước chân người đi hẫng mãi

Gốc rạ già nua nằm lại

Thảo thơm lan khắp đất trời

Lúa đỏ đuôi rồi. Mẹ ơi!
Cẩm Xuyên, 1997

Lời bày tỏ của người dân ven núi

Này ông Trời nếu mà ông có chân

Đừng khờ dại thò xuống quê này nhé

Dẫu đó là chân ông Trời

Chỉ một rìu ông thành thương có thẻ.

Ông nhắn giùm chị trăng ông nhé

Chớ đỏng đảnh chờ soi bóng suối xanh trong

Lũ đang về khe nhỏ hóa thành sông

Các ông Đùng thời chúng tôi đang chuyển non ra biển

Quê tôi giờ có nhiều Thạch Sanh

Chẳng sống cùng gốc đa như trong truyền thuyết

Lưỡi rìu các ông làm bằng thép tốt

Không để chém mãng xà mà để chặt mầm non

Chúng tôi dám đẵn chân ông

Dẫu biết nếu không có chân ông sẽ sập

Miễn là chân ông làm củi được

Cần quái gì màu khói khác màu mây

Rừng nguyên sinh với muôn loài muông thú cỏ cây

Triệu năm rồi không ai sờ tới được?

Xin lỗi: Thế hệ chúng tôi đây chém tuốt

Chỉ cần lưỡi rìu và chiếc bật lửa ga

Ông là Trời nên ông cứ lo xa

Nào nhiệt độ tăng, nào tầng ô zôn thủng

Cuộc sống chúng tôi, thưa ông - rất ngắn

Biết có đến mai mà khoai sắn cất dành

Nghe đồn ông ở tít cao xanh

Leo mấy núi cũng không tìm được chỗ

Giá gặp ông chúng tôi xin bày tỏ

Rằng: Chúng tôi cũng yêu quí cuộc đời

Rằng: Chúng tôi muốn được sống như người

Có điện để soi, có ga để nấu

Có rừng vàng cất dành cho con cháu

Chiếc xe đạp cà tàng đủ lốp để lưu thông

Những đêm buồn giữa heo hút mênh mông

Có tiếng hát từ tivi, casset...

Nhưng thưa ông biết làm sao khác được

Khi tuổi già mà hạnh phúc xa xăm

Khi từng giờ vẫn đói một miếng ăn

Hạt mồ hôi tròn nó tự lăn ra khỏi trán

Biết lăn nhiều cả mồ hôi cũng cạn

Ông là Trời - mong ông nghĩ giúp cho.

Hương Khê, 1996

Với người tiễn bạn về quê

Tặng cô Hà Thanh

Ngày mai người lại về chốn ấy

Để gió La Giang xõa tóc mềm

Con sóng cuối đông chừng đỡ giá

Khi đến soi vào đôi mắt đen

Tình xưa vẫn đẹp nguyên trong mộng

Như cánh đò ngang sóng vật vờ

Mẹ quê xanh hết dâu triền bãi

Con là tằm điếc chẳng buông tơ

Làm khách vãng lai chiều rũ áo

Một miếng trầu cay nghẽn lối về

Biết bến đò quê đang ngóng đợi

Mà mình chẳng dứt nổi nhiêu khê

Đâu sóng tràng giang buồn gờn gợn

Trùng trùng Thiên Nhẫn, biếc Tam Soa

Phù vân! Không lẽ phù vân hết

Sao chẳng nơi đâu sánh quê nhà?

Núm rốn mẹ vùi bên rễ mít

Tan vào mạch đất, níu hồn con

Mẹ giờ nấm cỏ vuông đất hẹp

Hương khói chờ mong đến mỏi mòn

Người về cho gửi lòng theo với

Bãi mía, bờ dâu, hến Thượng... nờ

Vẫn biết xe tàu không ngăn lối

Nhưng tìm sao được những ngày thơ.

Quảng Ngãi, 10-2000

Qùa quê

"Phải là lạc cúc anh ơi

để nguyên vỏ lụa, ủ nồi đất nung

Phải là mật mía đất rừng

ửng màu cánh dán, nấu chừng se keo

Đũa tre tay khuấy thật đều

Lửa than không để ngọn reo đáy nồi"

Em cười, từng giọt mồ hôi

lăn qua gò má lúm đôi đồng tiền

"Bánh đa dậy hết hai bên

(nhưng không được nướng quá giòn)

nghe anh..."

Và đây - cái bánh nghĩa tình

toàn là đồ của quê mình làm ra

Ai về gần

Ai ở xa

Đều mong nhận được chút quà quê hương

Trẻ để nhớ

Già để thương

Ngọt bùi gửi khắp bốn phương bạn bè

Thảo thơm chia bát nước chè

Ngọt ngào mái lá bờ tre tiếng mời:

- Cu đơ nào?

- Cu đơ ơi!

Bánh xe đã chuyển

đất trời còn say.

Trưa hè ở “Bể Ngang”

Những dự án cứ ủ trong tâm tưởng

Những lời hứa dễ trở thành nhàm chán

Vùng "bể ngang" cát trắng nao lòng

Vài con thuyền neo đậu giữa khơi trong

Sắt ngủ nghìn năm dưới chân thì đã biết

Cả con sóng cũng xanh màu thép

Làng như lão ngư đắp lưới ngủ hờ

Cơn khát giong buồm quẫy nát giấc trưa

Mẹ vẫn mang tơi, chân trần lên chợ tỉnh

Cát tháng tư cháy đen màu thính

Rổ khoai lang nắng xém hai đầu

Lũ dạt không tìm nổi dấu chân trâu

Hun hút bàn chân bốc khóiCon sóng chìm hát ru con sóng nổi

Ngày mai

Ngày mai...

Thạch Khê, 4-1997

Trò chuyện ở Vũ Quang

Tặng anh Phan Đức Cung*

Là thảm nguyên sinh xanh giữa đại ngàn xanh

Là điểm đỏ giữa trang sử đỏ

Nơi dòng Ngàn Sâu uốn khúc yên lành

Những chú sao la lẫn cùng cây cỏ

Rừng vẫn giấc ngàn năm, xin cứ ngủ

Gió cứ hát lời yêu thương chim thú

Sông cứ trôi tưới mạch đất - tình người

Xuân đang về. Rừng núi Vũ Quang ơi!

"Rồi nắng sẽ rực bờ vui phố mới

Rồi đường sẽ thênh thang cho khách tới

Những xóm thôn nghèo khó sẽ thay màu

Và nghìn xưa sẽ nối tới nghìn sau..."

Vâng! Rồi sẽ... đương nhiên rồi sẽ

Gạch xây dựng đã hồng lên sắc trẻ

"Khởi đầu nan" cần góp sức trăm miền

Kho báu này đâu chỉ Vũ Quang riêng

"Người chẳng thể rau, măng thay cơm gạo

Nhà chẳng thể nứa tre thay lim táu

Trồng cây mười năm. Cái đói từng giờ

Rừng của môi trường, của nhạc, của thơ

Rừng chưa thể vực dân qua nghèo đói"

Những hạt mưa tưới trong lời bạn nói

Ướt một phần tâm trạng của riêng tôi.;

V.Q 12/2000

* Chủ tịch đầu tiên của huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh.

Lễ mọn

Nắng non mới vàng cành

Đã lặn vào lá mỏng

Những bàn tay của nắng

Vẫy nhau về cõi xa

Trên thân cây đại già

Sân siu bao vết sẹo

Vết tròn chen vết méo

Cơ man là thời gian

Mây sương hay khói hương

Dâng lên mờ tam bảo

Ai như nàng Bích Châu

Mỉm cười sau tà áo

Gió gom từ mắt bão

Đưa ngọc ngà về đây

Sóng còn vương mái tóc

Rêu phủ xanh dấu hài

Ngót ngàn năm - nàng ơi

Ân tình ai bèo bọt

Ngót ngàn năm trùng khơi

Gió không vần nổi cát

Ngót ngàn năm tình đời

Vẫn không thôi dào dạt

Bích Châu ơi! Bích Châu

Ngọc Thiện vùi bể ác

Chữ Tà hãm chữ Tâm...

"Kê Minh"* không thức nổi

Giấc muội mòng ngu quân!

Thèm mâm vàng mỹ nữ

Quỷ sứ hay Long thần?

Sống không ngăn nổi Chúa

Chết độ trì lương dân.

Bích Châu ơi! Bích Châu

Người có là Thánh Mẫu

Ta yêu Người ngàn năm

Xin dâng Người lễ mọn:

Thơ xuân đây thay trầm.

Kỳ Anh, Xuân 2006

*Kê minh thập sách: tác phẩm của Nguyễn Thị Bích Châu dâng vua kế trị nước.

Chúng tôi đón mùa xuân

từ hai phía đường biên

(Tặng bộ đội biên phòng Hà Tĩnh)

Chúng tôi đón mùa xuân từ phía mặt trời lên, những con sóng trắng lân tinh cõng Nàng Xuân màu lam biếc. Nàng Xuân tung những hạt mưa phủ đầy trên mái tóc vào chúng tôi làm quân phục thắm hơn.

Chúng tôi đón mùa xuân từ phía mặt trời lên. Biển rộng quá. Trời bao la quá. Thiên Cầm - Hoành Sơn là những chàng trai tham lam định sục chân vào biển, thấy chiến sĩ biên phòng vội giả bộ làm ngơ. Mặt trời chưa lên, những ngôi sao trên mũ làm sáng mặt Nàng hơn. Gió dìu Nàng đi phân phát khắp mọi miền: Cửa bể, bến sông, đường làng, ngõ phố...

Người lính biên phòng mắt nhìn ra biển cả vẫn biết sau lưng mình sự sống mãi bình yên

Chúng tôi đón mùa xuân từ đỉnh núi đường biên, hạt mưa bụi qua lá rơi tí tách. Rừng biên cương gió xuân khua xào xạc, đêm trập trùng không một mảnh sao băng. Xuân níu vào khẩu súng khoác bên vai, nghe hơi thở của người thương gần lắm, một sợi tóc Nàng Xuân vương đầu súng mảnh và mềm như một sợi mây giăng

Đêm giao thừa đầu súng chẳng có trăng. Chiều nay em gái Đại Kim hái cành hoa mận trắng, nụ hoa nhỏ hơn một lời hò hẹn: Mai xuân về em sẽ đến Cầu Treo

Mai xuân về anh sẽ đến Cầu Treo và sẽ có quà xuân là nhành phong lan tím. Chúng mình cùng hái lộc xuân dọc con đường số Tám, chia với anh bạn Lào những miếng bánh chưng xanh

Rừng biên cương xuân trải giữa yên bình.

Đường vào Hương Tích

Ngàn bậc lên trời mỏi gót son

Thời gian in vết giữa đá mòn

Một trời Hương Tích hoa gạo cháy

Muôn đỉnh non bồng lộc biếc tuôn

Bến Đục dòng trong thuyền đôi mái

Trai thanh gái tú giọng mười phương

Đường vào cõi Niết dù khấp khểnh

Một tiếng "A Di"... ngắn dặm trường

Xuân 1993

Ghi ở nhà lưu niệm Nguyễn Du

Cảnh cũ còn lưu lại

Làm bồi hồi mai sauNgàn năm rồi gỗ tốt

Có cần sơn thếp đâu

Gió từ sông vào vườn

Quẩn quanh trên vòm lá

Cái cũ thì hóa đá

Cái mới chưa ai xây

Khói lên trời cứ bay

Lệ nàng Kiều vẫn nhỏ

Rượu tràn ly ngoài phố

Mồ thi nhân thiếu hoa

Muôn lá thông nhọn buốt

Ca cung đàn người xưa.

8 - 1996

Điệp khúc Dã tràng

Những chú Dã tràng chơi bi trên bãi sóng

Viên bi nhào bằng cát mặn với nước bọt, mồ hôi

Gió thổi lăn trên mép sóng bời bời

Sóng - hơi thở của thủy thần làm tan đám bi của chúng

Sóng - (bọt bèo của biển) lúc nào cũng trèo lên ven bờ dọa dẫm

Sóng - kẻ điêu toa hát những lời mờ ám

rằng: Dã tràng xe cát biển Đông

Nghìn muôn năm trên bờ cát mịn màng

Giữa hai lần tàn phá của sóng - gió - thời gian

Dấu chân nhỏ nhoi lại in đầy trên cát

Vô số viên bi Dã tràng lắp ghép

Đừng tưởng là đồ chơi (dù chỉ trong chốc lát)

Đó là những đụn rơm sót lại sau mùa

Dã tràng tìm trong cát những tinh hoa

Cho sự sống như ta tìm hạt thóc

Lũ sóng bọt bèo và độc ác

Cứ dâng lên xóa sạch những công trình

Chúng vô tình thúc đẩy sự mưu sinh

Thúc đẩy Dã tràng xe cát

Thiên hạ mê tiếng sóng khua dào dạt

Ít ai nghe điệp khúc Dã tràng.

Một đời yêu - Một đời thơ

(Kỷ niệm 10 năm ngày mất

của nhà thơ Xuân Diệu)

Mười năm vắng bóng người thơ

Sông Nghèn ngưng giữa đôi bờ thời gian

Lời yêu níu nghẽn phím đàn

Bao nhiêu rặng liễu chịu tang một người

Gió mây anh buộc giữa trời

Để hương gửi lại cho đời mai sau

Nắng ơi đừng nhạt mất màu

Mùa xuân chẳng có hai cầu để qua.

Mười năm một chuyến đi xa

Hôm nay về giữa quê cha quây quần

Khói hương như chẳng chịu buồn

Đặt lên hoa trắng nụ hôn biển bờ

Một đời yêu - Một đời thơ

Tình anh trải đến vô bờ thời gian.

Hoa tím

Em yêu hoa đỏ mà anh tặng em hoa tím

Hoa tím ơi lạc bước đâu rồi

Cái màu đỏ có làm em mỏi mắt

Khi dòng đời bao màu tím buông trôi.

Với một dòng sông

Bến sông lóng lánh trăng soi

Con cò chập chờn mép nước

Hương đời thoảng giữa bờ môi

Hoa bưởi lan từ suối tóc

Dòng sông đi qua đời anh

Bồi thêm những điều mất mát

Dòng sông như là đời em

Đẩy kỷ niệm về xa lắc

Anh là khóm tre bên lở

Khát khao chút đất bên bồi

Giật mình khi nghe ai hát

Ơi người bèo dạt mây trôi.

Bèo giạt về đâu bèo ơi?

Hai mươi năm trời bỗng gặp

Vẫn là chùm hoa tím ngát

Thiết tha nở giữa ao người.

Ngàn Phố, 1975 - 1995

Ngày trở về

Yên ả làng quê

Hoàng hôn đang buông

Xóm nhỏ xa xa

Nhịp chân bước dồn

Anh lính trở về áo quần đã nhạt

Lắc lẻo trên vai ba lô nhẹ tênh

Môi dạo nhạc và tay bắt nhịp

Con đường làng thay đường trường chinh

Mái rạ nghèo dưới lũy tre xanh

Mẹ già ơi

Em gái ơi

khói lam chiều thoảng quá

Đàn sẻ nhỏ lao xao vòm lá

Mít cuối vườn tránh nắng đợi người xa

Mảnh trăng biên cương sẽ gặp giữa sân nhà

Yên ả làng quê

hoàng hôn đang buông...

Qua sông Ngàn Phố

Tặng Lê Hồng Xanh

Dòng sông sau một cơn mưa

Chảy như từ thuở xửa xưa vẫn đầy

Xa xa sau lũy tre gầy

Bóng dì, chiếc nón cầm tay nhỏ dần

Con thuyền chở cháu sang sông

Nặng chi mà phải vít cong ngọn sào?

Đồng đội

(Tặng Đại tá Trần Xuân Kiểu

và nhà thơ Hữu Thỉnh)

Nhà thơ về thăm thủ trưởng cũ của mình

Vị đại tá xe tăng dáng thợ cày mộc mạc

Bình minh đồng quê xanh ngát

Mặt rạng ngời, ánh mắt rưng rưng.

Đại tá chỉ cái giường gỗ nhà thơ lội bùn

vác về cách đây hai mươi năm

Quà của anh em từ gỗ rừng Tam Đảo

Tình một thủa lặn vào vết đẽo

Lắng vào đời, vào máu, vào thơ.

Những người lính xe tăng

đi qua chiến tranh để sống đến giờ

Hóa ra những người mau nước mắt

Là cốt lõi của rắn căng khối thép

Lại dễ mềm lòng vì một kỷ niệm bâng quơ

Vầng trán hằn vệt xích thời gian

Đại tá ôm vai nhà thơ - đồng đội

Tôi hiểu vì sao ngày xưa các anh hòa một khối

Dẫu năm người "mang năm cái tên".

Lời quả phụ

Nỗi buồn đến tự xa xăm

Và tôi thành lá rau răm cuối vườn

Nỗi buồn mặc áo hoàng hôn

Ngẩn ngơ tôi gói nỗi buồn mang theo

Núi xa, buồn dựng thành đèo

Sông dài, buồn lắng trong veo giọt lòng.

Biển xa, buồn trải vô cùng

Trên bao la sóng, trong từng tăm sao.

Người tôi thấp, nỗi buồn cao

Mà sao tạo hóa buộc vào với tôi?

Khẽ khàng mấy sợi tóc rơi

Vương trên đuôi mắt, xám trời mộng mơ

Buồn trên gối chiếc đêm mưa

Buồn sau hương án mịt mờ khói bay.

Đâu trời cao? Đâu đất dày?

Nỗi buồn đeo đẳng tháng ngày với tôi.

Đêm mưa Hà Nội

Huyền ảo là đêm mưa Hà Nội

Màn mưa giăng qua xanh rờn cây lá

Đan chéo vào lòng như muôn sợi tơ đan

Trời hừng lên sau những ánh đèn

Đêm huyền ảo hay mắt em huyền ảo

Anh - hạt mưa rơi nhầm trên vai áo

Của một người choàng kín ni-lông

Rồi rớt xuống đường rồi chảy chứa chan

Theo dòng nước trôi mãi vào quên lãng

Tí tách giọt mưa cứ rơi

Vời vợi ánh đèn lấp loáng

Ô cửa nhà ai hương bay thoang thoảng

Ngập ngừng ai kéo tấm rèm thưa

Bụi trúc ngà xõa tóc đong đưa

Ru bao kẻ vô tư vào cõi mộng

Em như thiên thần đã ướt đôi cánh mỏng

Chẳng thể bay về trời sao lại quá xa xăm

Buồn ngọt ngào đêm thành phố mưa giăng

Lòng đã sợ ngày mai mưa sẽ tạnh.

10-1996

Thả em về với

biển thẳm trùng khơi

Anh đành thả em về với biển thẳm trùng khơi

Nơi hằng đêm, hằng đêm, có trăm mấu vòi bạch tuộc

Anh như con sóng gầm gào tung bờm trên mặt nước

Không che chắn nổi bốn bề con cá nhỏ nhoi ơi!

Em - cánh chim lạc lõng giữa mây trời

Dõi ánh chớp mong tìm bờ yên lặng

Tiếng kêu nghẽn giữa xa vời thăm thẳm

Thành hạt chì chảy vào lòng anh

Mẹ ơi! Ngày xưa mẹ đặt tên cho em

Giá mẹ biết nỗi lao lung của loài chim én biển

Đâu chỉ có biển xanh, trời xanh, ước mơ hồng

chao liệng

Vũ trụ khôn cùng - cánh biếc đơn côi

Đành thả em về với biển thẳm trùng khơi

Chúa ơi! Nếu thật sự có Người trên nhân thế

Con quỳ gối nguyện cầu cho em về trong vòng tay

của mẹ

Đừng bắt em làm con cá con chim

Chút bình yên cũng vật vã kiếm tìm.

Biển Đèo Ngang 7-1996

Song hành

Tôi nhặt lên niềm vui ai đó bỏ quên bên đường phố thả vào chiếc cốc cuộc đời. Niềm vui lặn xuống đáy còn nỗi buồn tràn ra ngoài miệng cốc. Niềm vui vay mượn không hề sủi bọt trong chính đời tôi. Nỗi buồn của ai cứ quấn lấy tôi như máu thịt.

Đêm cô đơn! Nỗi buồn bò trên da lưng tê tê những bàn chân nhện, xoáy vào trong khói thuốc tôi phả qua đình màn. Một nỗi buồn bị cắt thành trăm nỗi buồn. Trăm nỗi buồn bay đi trăm phương để sớm nay màu sương bàng bạc. Để sớm nay bắt gặp nỗi buồn bám nhăn nheo trên mặt người hành khất; trên đôi nạng gỗ không tiền tân trang màu sơn lở loét; trên mái tóc khô rơm còng queo của em bé bụi đời...

Sự chênh lệch nỗi buồn - niềm vui như Trời với Đất. Hôm nào cô gái trong quán bia ôm gục vào vai tôi khóc suốt; em không nhận những đồng tiền thương xót của tôi; lại đêm qua cô bé nhà bên đi mừng sinh nhật bạn, chiếc xe đạp mi-ni tồi không cánh mà bay.

Mắt chưa kịp cười

Mắt kia đã khóc

Niềm vui như mụn vá mới mà nỗi buồn như tấm áo cuối đời luôn song hành cùng tôi.

Đêm Lăm Vông ở Lạc Xao

Em nhún nhảy, những ngọn đèn nhún nhảy

Lời bài ca tôi chẳng biết nói gì

Chỉ thấy chân mình rung rung theo nhịp ấy

Cả hội trường bia rượu tràn ly

Người bạn Lào bảo: đó là điệu lăm - vông

Ngày hội Bun quê anh là thế

Chốn rừng núi muôn đời quạnh quẽ

Nhịp lăm vông xao động tâm hồn

Cô gái Lào non tựa búp lay ơn

Chắp hai tay nhìn tôi như vái

Tôi bỡ ngỡ... bạn tôi cười hờn dỗi

- Kìa noọng mời anh ra nhảy đi thôi

Noọng...ơ mà - cô bé Lạc Xao ơi

Em cứ nhảy cho tôi ngồi ngắm

Mai xa rồi đừng thêm chi bịn rịn

Và bên em hình như đã có người

Những bắp chân trần làm rối mắt mất thôi

Tôi lạc giữa niềm đam mê kỳ lạ

Tà váy ngắn áo căng tràn ngực thở...

Đêm lăm - vông tôi chợt nhớ quê nhà

Em gái quê giờ chẳng biết hát dân ca

Không phân biệt điệu phường cày, phường vải

Đêm lễ hội cũng tròn mông nhún nhảy

Nhưng toàn "rốc", "rếch", "lam ba đa"

Cha mẹ ngày xưa gieo câu đò đưa

Thả tình tìm nhau trên Ngàn Sâu, Ngàn Phố

Giờ thắp đuốc cũng không tìm thấy nữa

Thương mẹ già nuối một thuở xăm xa

Ước được đưa em về trên sóng nước sông La

Áp tai mạn thuyền tìm lời ca thuở trước

Em gái Lào ơi liệu em còn nhớ được

Điệu lăm - vông quyến rũ giữa đêm rừng?

Lạc Xao 4-1995

Không đề

Gặp chút thuận trời - không thành có

Phải lần nghịch đất - có bằng không

Lời xưa "dâu bể" treo đầu gió

Dạy kẻ tiểu nhân, nhắc anh hùng.

Có? Cậy tài ba chưa tài bốn

Không! Mừng bạc tóc chẳng bạc tâm

Kẻ gắng sống đời - người ở đoạn

Thế nào là có?

Thế nào không?

Ánh mắt

Có tiếng gọi nào từ xa lắm

Bất ngờ bỏng rát cứa trong tim

Lòng đã dặn lòng không dám nhớ

Ánh mắt em xa cứ dõi tìm

Gom cả mùa hè không đủ nắng

Nhặt trọn ngày xuân chẳng đầy hoa

Thèm ánh lửa chiều trong rừng thẳm

Ánh mắt em nhìn cứ dõi xa.

Hà Nội 10-1994

Hoa tầm xuân

Màu xanh tím khiêm nhường sau kẽ lá

Như đôi mắt gọi anh về quá khứ

Những bàn tay nhòe mực tuổi xa xưa

Nuối mùa xuân nên thắm mãi tới giờ.

Đơn chiếc thế, trốn tìm chi thêm lẻ

Ơi màu tím, tím một thời son trẻ

Em trốn anh như trốn lũ bướm hờ

Để mắt buồn trên lá ngẩn ngơ.

Em tầm xuân hay anh tìm xuân?

Ngõ nhà em xuân rất thắm, rất gần

Đừng tưởng với tay là vớ được

Trốn rất tài là hoa tầm xuân.

Những đứa con của gió

Nàng phong lan bá cổ chàng săng lẻ

Buông nhành hoa đùa giỡn với gió trời

Đằng sau vẻ diễm kiều của lá của hoa

là bao chùm rễ

Hút tận cùng những giọt nhựa hiếm hoi

Chàng săng lẻ chết như kẻ si thường chết

Nàng phong lanh xanh tươi

trên khô kiết nhân tình

Những bông hoa con ai? Cụ Tắc kè đã biết

Nên cụ cười khi gió đến rung rinh.

Nậm Pao 6-1994

Hoa quỳnh

Thoảng vào trong vườn đêm

Mùi hương lan nhè nhẹ

Có tiếng ai reo khẽ

- Hoa quỳnh! Ôi hoa quỳnh!

Cành giao đứng lặng im

Lộc xanh không dám nhú

Hạt sương tròn - hạt sữa

Chiết ra từ trinh nguyên

Những cánh trắng và mềm

Xòe vào đêm run rẩy...

Hoa quỳnh ơi! Hoa quỳnh!

Chọn màn đêm khuya khoắt

Trút bỏ... để ngắm mình

Vẫn có người bắt gặp

Những cánh hoa ngượng ngập

Tựa vào bờ vai nhau.

Chợ đường biên

Biên giới tôi về chiều nhạt nắng

Rừng xanh hoa đỏ đẹp hoang sơ

Với tay níu áo nàng mây trắng

Bỗng gặp sau mây cảnh bụi bờ

Hai dãy lều tranh tơ tướp lá

Con đường đá dựng dốc cheo leo

Vượn ngồi nhặt tép bên khạp nứa

Cảnh vắng đìu hiu lạnh gió đèo

Chợ nghèo sườn nứa phơi xương trắng

Khách hàng lưu vết kẻ xài sang

Lon bia vỏ thuốc giăng thành đống

Đôi quán còn thêm "hậu - thiên - đường"

Những cô hàng xén giờ đâu nhỉ

Hai má còn nồng như lửa không

Sau buổi lên trời buôn bán ấy

Ai người đánh rớt cả mùa xuân?

Cánh bài lả tả trong lau lách

Phải nuối một thời say đỏ đen

Mà bộ ria hùm ông đầm Pích

Vểnh ngược lên môi ngóng hơi tiền.

Biên giới chợ chiều không kẻ bán

Lữ khách hữu tình gặp vô duyên

Nàng mây áo trắng bay lên núi

Ngoái lại nhìn theo mặt ưu phiền.

Cầu Treo 1994

Nghịch cảnh

Em nõn nà đứng tựa ba-ri-e

Gái giao thông sao mà xinh đến tệ

Con phà già ậm ạch chở đầy xe

Lão gầy yếu mà chất nhiều quá thể?

Em giơ năm ngón tay búp măng

Miệng rít khẽ:

- Năm trăm ngàn tiền phạt

Tôi gãi đầu mắt chợt lóa hàm răng

- Nếu không, mời anh tìm đường khác (?)

Bàn tay son nắm mớ tiền rất chặt

Thương những đồng tiền còn rin rít mồ hôi.

Sợi xích vàng trên cổ em cứ lớn mãi không thôi

Sợi xích sắt neo con phà dần dần teo tóp lại

Phút nhàn rỗi ngồi chờ trong buồng lái

Tôi thấy con phà trôi dần vào long cung.

Phà Quán Hàu 1985

Chỗ đứng

Dẫu khác nhau một chỗ đứng trong đời

Chẳng có gì đâu, ví một lần gặp vận

Chuyến tốc hành kẻ ngồi và người đứng

Tới bến rồi cũng phải xuống như nhau.

Số phận cuộc đời chẳng ai giống ai đâu

Tiền và bạc chưa phải là tất cả

Danh và lợi là hành trang tạm bợ

Cho những ai có chí làm người

Ngày mai đây khi dừng ở cuối trời

Nếu còn chút thì giờ suy ngẫm lại

Ai có ước thêm một ngày ngắn ngủi

Sống trên đời được thực sự yêu thương.

Mùa xuân đi chùa Hương

Thuyền con len lỏi rời bến Đục

Dòng trần chợt thoát buổi mờ sương

Cánh én bồng bềnh trên khe Yến

Chở khách đa tình tới Hương Sơn.

Quanh co mấy dặm trời, non, nước

Núi Oản, núi Xôi, núi chập chùng

Trăm voi chầu hướng về cửa Phật

Vết đao trừ nghịch máu còn phun.

Hút mắt đường lên nghìn bậc đá

Mượn thanh gậy trúc đỡ chồn chân

Trong làn sương mảnh như khói tỏa

Thoảng chút hương canh lá sắng rừng.

Ai tạc đá thành hoa quỳnh trắng

Thành đôi rắn quấn giữa vòm hang

Thành nàng Tô Thị bồng con đứng

Mắt dõi tìm chồng khắp thế gian.

Có phải từ ngàn xưa cha ông

Vác búa lên đây tạc non Bồng

Kéo cả đời thường lên cõi Phật

Bây giờ con cháu ngẩn ngơ trông?

Hay bởi ngày xưa buổi hồng hoang

Nơi đây thượng đế ngự ngai vàng

Hang sâu động thẳm là cung điện

Còn đó đền Trình, suối Giải Oan...

Lạ thế! Non trời chênh vênh đá

Bàn chân già trẻ nhẹ nhàng không

Tóc trắng vờn mây, mắt xanh biếc lá

Lòng quê thơm thảo nén hương trầm.

Rẽ lối mùa xuân ta tới đây

Rừng mơ hoa trắng phủ thân gầy

Hình như có kẻ chờ... xuân chín

Quên cả nắng ngàn nhạt trời tây.

Bạn giục ra về, lòng ngẩn ngơ

Làng xa rặng trúc xõa tóc chờ

Đò em đang đợi xuôi bến Đục

Về với cõi trần, chắc lại mơ...

Hà Tây, xuân 1993

Trái đất này

đâu chỉ của hôm nay

Mấy họng súng hơi rình rập một cánh cò

Câu ca dao bị chặt đôi trên thước ngắm

Điệu cò lả giữa chừng tắt lặng

Đôi cánh thiên thần đổi bát xáo con.

Ngọn lửa già thiêu trụi cánh rừng non

Mùa xuân về màu xanh không trở lại

Đi giữa hôm nay chợt lòng tê tái

Sẽ có ngày huyền thoại một nhành sim.

Biển trong lành, sóng hát êm êm

Vô tư thế những hoàng hôn dịu tím

Hãy áp tai xuống bờ cát mịn

Nghe tiếng mìn dội cá tự lòng sâu

Nâng chén rượu đầy nhìn vào mắt nhau

Thấy vằn đỏ nhiều hơn ngày hôm trước

Gió nóng thổi xuyên hai mùa giáp hạt

Dòng sông hiền lũ lụt dữ dằn hơn.

Màu cây xanh lùi về phía đỉnh non

Màu đỏ đất loang dần ra biển biếc

Phố chật, người đông, khói xăng, khói thuốc

Nụ hôn mềm cũng đắng khét hơi men

Ai tìm chi nơi sao Hỏa sao Kim

Ai hoài cổ thương khủng long, ma mút

Hãy giữ lấy những gì ta có được

Trái đất này đâu chỉ của hôm nay!

Những hạt ngọc

Tặng K.

Đêm nay mưa xuân rây hạt mịn

Muôn ngàn hạt trắng dát tóc em

Anh lo em lạnh tìm khăn tím

Choàng cả muôn ngàn hạt sao đêm.

Hạt mưa - ánh điện giăng - hạt ngọc

Trên nền khăn tím phủ tóc em

Có hai hạt gì trong đáy mắt

Lóng lánh ngập ngừng ngước nhìn lên.

Vinh, 2/1979

Hoàng hôn cô đơn

Tặng K.

Em chợt đến như một tia nắng ấm

Ru hồn anh bằng vô số cung đàn

Rồi em đi - và mặt trời tắt nắng

Anh một mình ngơ ngác giữa hoàng hôn.

Phía biển xa một ngôi sao nhấp nháy

Cũng đơn côi, cũng ngơ ngác kiếm tìm

Trăng chẳng mọc trong lòng người hiu quạnh

Đêm vật vờ lạc lõng một cánh chim.

Như trong gió, làn môi em quanh quất

Như sao xa một ánh mắt cháy nồng

Đêm giang tay vỗ về thổn thức

Em đi rồi, có phải ánh sao băng?

Vinh 6-1979

Trăng muộn

Khi mặt trăng trồi lên khỏi ao bèo

Những cành đa như vương đầy hoa tím

Chú Cuội ướt mái tóc đào ba chỏm

Mảnh đồng vàng một góc bị trâu xơi.

Bờ tre làng tí tách giọt sương rơi

Trong se lạnh thoảng nhẹ mùi hương cốm

Bờ đìa xa chú nhóc nào bì bõm

Buông lưới chùng chờ mấy ả rô ron.

Một mình giữa cao xanh cô đơn

Trăng ngơ ngác chợt gầy hơn một chút

Những hạt sương đầm đìa trên gương mặt

Vỡ xuống lòng em giọt muộn màng...

10-1992

Bảy chú cò của tôi

Chẳng là sáu cũng không là tám

Bảy chú cò trắng muốt mây bông

Ngày tha thẩn đồng ao nhặt tép

Đêm quây quần bãi đước mom sông

Chẳng là sáu cũng không là tám

Bảy chú cò vẫn thành ca dao

Lời ca dịu ngọt đưa cánh võng

Ru miết hồn tôi tự thuở nào

Khi khoai lúa xanh hàng mướt lối

Bảy chú cò - bảy nốt nhạc xuân

Diều ai rắc sáo từ xa lắc

Khúc nhạc đồng quê vút trong ngần

Bảy chú cò - bảy nàng Bạch Tuyết

Bay từ trang cổ tích bay ra

Không! Từ xa nữa, khi Trời - Đất

Xích lại gần nhau để giao hòa

Tôi thắc thỏm mỗi hoàng hôn tới

Đứng trông về bãi đước mom sông

Một. Hai. Ba. Bốn. Năm. Sáu. Bảy

Những cánh mong manh phớt nắng hồng.

Với bé gái

nhặt đá ở núi Hồng

Ngón tay thon hình quản bút

Đá núi giòn sắc dao cau

Trang sách học trò vừa khép

Đã phau bụi đá trắng đầu

Xóm núi

Vắt chéo trời xanh một dải cầu

Ngàn thông soi bóng sóng Ngàn Sâu

Tơ lòng ai thả chiều cô tịch

Dải yếm em phong buổi gội đầu

Thuyền ngược dòng trong hoàng hôn buông

Gió say chuối chín ngủ trên buồng

Quýt đỏ thắp đèn sau vòm tím

Trâu về gõ móng rộn đường thôn

Khói trắng làm mây trên bếp lá

Mấy em kẽo kẹt gánh chè tươi

Nụ cười giấu vội sau vành nón

"Anh ấy tìm ai? Anh ấy ơi!"

Tiếng cười lan mãi lên dốc vắng

Bụi cuốn chân em chẳng muốn rời

Hạt nắng cuối ngày em gánh nốt

Hoàng hôn xóm núi một mình tôi

Địa Lợi, chiều đông

Chim chiền chiện

Kính tặng nhà thơ Trần Hữu Thung

Yêu bài thơ Thăm lúa

Tôi tìm về thăm ông

Đâu con chim chiền chiện

Hót ríu ran trên đồng

Ngọn lúa vẫn trổ bông

Vàng cam còn sây quả

Mà mái tóc thi nhân...

Thời gian trôi mau quá

“Sương treo đầu ngọn cỏ”

Còn bao ngày? Sương ơi!

Thì vần thơ quê kiểng

Cứ vút ngang lưng trời

Thi “Anh vẫn hành quân

Trời Điện Biên mây trắng”

Dép tuột quai bao lần

Nẻo đường xa lận đận

Ơi ngọn lèn Hai Vai

Gánh bao mùa trận mạc

Đầu cần chi tới trời

Bàn chân dầm trong đất

Xin mãi là tiếng hót

Con chiền chiện đồng quê

Diễn Châu, 8-1998

Thắp hương đền Đế Bà

Nỗi đau hơn cả Thúy Kiều

Oan so Thị Kính gấp nhiều lần hơn

Nghẽn lòng chuyện cũ Độc Sơn

Càng thương phận liễu, càng hờn Chúa si

Vẫn còn đây Đấng Từ Bi

Sao người nỡ mặc nữ nhi một mình?

Ba lần nổi, bốn lần chìm

Chảo thừng, cối đá hận tình khôn nguôi

Duyên đâu oan nghiệt hỡi người

Nghìn năm sóng trắng xõa rồi lại khơi.

Khói hương có bén cõi trời

Mà trong gió sớm nghe lời nỉ non.

Đồ Sơn, tháng 10-1998

Về Khe Sanh

Tặng bộ đội sư đoàn 337

Qua bản Chênh Vênh là đỉnh Sương Mù

Những túp nhà sàn chỉ cao bằng cây rạ

Hăm bảy năm hoà bình, ta lại về Hướng Hoá

Những em bé Vân Kiều xanh dớt, ngó đăm đăm

Dấu tích xưa còn vùi dưới cỏ tranh

(cỏ tranh Khe Sanh ngút đồi ngút suối)

Nghe quá khứ cha anh trong gió ngàn rong ruổi

Từ Đồng Tri, Cổ Nhối, Làng Vây...

Đừng hỏi các anh từ đâu về đây

Cứ trách em ơi - Vì sao anh về muộn?

Ơi ngọn Xê Ri rồng đen mây cuộn

Hãy chuyển mình. Sư đoàn đã về đây

Xứ Vân Kiều (xứ của Cầu Mây)

Rừng núi đẹp như mơ như mộng

Thần ABôn chẳng cho người no ấm

Lui cui cái oi, cái giỏ, cái gùi

rìu chặt cây

gậy chọc lỗ

tay tuốt lúa - xa xót bàn tay

Thương các Kan* răng cà cùn như hạt ngô trái vụ

Thương các Ku* bụng gầy ngực nở

Ngày hội ăn mừng lúa mới chẳng đủ no

"Người Pa Kô - con cháu Bác Hồ"

"Người Vân Kiều tấm lòng trong trắng..."

Sao nỡ để núi rừng im lặng?

Đồng bào ơi! Sư đoàn đã về đây!

Những binh nhì chưa tròn tuổi đôi mươi

Những đại tá tóc hai màu mưa nắng

Lóng ngóng trồng cây; đạp mòn lối vắng

Tập nhảy phòn đêm lửa trại đun, ven

Cơn sốt rừng thôi thâm tím môi em

Đường lên bản nối núi cao đồi thấp

Lời thề nguyền xôi chấm cùng cu súp

Trai gái làng những đám cưới dày hơn

Chim sẽ về trong vườn chuối ủ hương

Mặt trời chín trong rẫy xoài rẫy mít

Đêm Tà Rùng tiếng khèn lan Sen, Bụt

Sao trên vai người lính

Sao trong mắt trẻ thơ...

Qua bản Chênh Vênh là đỉnh Sương Mù

Qua đỉnh Sương Mù: Mùa xuân làng bản

Ta găm mãi nơi đây ánh sáng

Trên vàng sao truyền thống sư đoàn.

Quảng Trị, 2002

*Kan, Ku: cô gái, chàng trai (tiếng Vân Kiều)

Em bỏ bùa tôi

Tặng Vi Dung

Cô gái Thái ơi

Em bỏ bùa tôi

bằng ngây ngô con trẻ

bằng nụ cười đắm say

đôi mắt buồn dịu thế

Em bỏ bùa tôi

bằng khói hương làm từ cọng lùng

bằng những địa danh:

thác Khó

thác Nhia (rơi từ dốc đứng)

thác Đũa - nơi dòng sông đổ vào miệng đá

đầu ngựa dựng

Con sông Hiếu tắm, ủ tuổi thơ em.

Anh nhìn bàn tay em mà chẳng thể nào tin

Bàn tay đã phát rẫy, làm nương, chặt lùng, đẵn gỗ

Bàn tay đã đến bãi vàng đào nghìn miệng hố

Làm thuê ở Châu Bình nơi đá đỏ - vận đen...

Ơi bàn tay búp măng xanh như nõn cành giao

Mà hút rừng sâu đào củ măng đem về chợ Vinh đổi vải

Tin sao được khi ngồi trước em

dịu dàng cô gái Thái

Em bỏ bùa tôi

bằng cổ tích đời em

Nước mắt đầy ngang sông Hiếu

Nỗi buồn ủ trăm ché rượu

Men cuộc đời chẳng dâng hương mà đắng chát đầu môi

Búp măng rừng cơn lũ đẩy về xuôi

thành của lạ trong những quầy đặc sản

Những búp măng chẳng thể là lá ngón

Em bỏ bùa tôi

Tôi chẳng sợ ăn nhầm ngải lú

Lạy trời!

Đừng bắt tôi làm con ma dữ

ám vào đời em.

19-5-1999

Thời gian

Đón mùa xuân vào ngõ trước

Tuổi xuân đã luồn cửa sau

Nghe trong mầm non vừa nhú

Tóc xanh mấy sợi chuyển màu.

Gió Đông Hà

Gió từ cửa bếp Nam Tào

Trượt qua rốn núi, đổ vào Triệu Phong

Nóng nung cạn kiệt Ba Lòng

Mái chèo cuối sáng đã cong đầu chiều

Gió chi gió chẳng biết điều

Giật lơi khuy áo, thổi xiêu dáng gầy

Lồng như ngựa vía từng bầy

Đồng hoang cuốn tốc ráng mây chín tầng

Xứ này Lão Quái Tây Phong

Một năm sáu tháng tuần phòng nơi đây.

Đông Hà như thiếu phụ say

Xõa nghiêng bờ tóc tre gầy mé sông

Rượu khê. Hơi thở thêm nồng

Đôi con thuyền úp phập phồng giấc trưa.

Gửi người ở Xuân Song

Tặng Đan Linh

Chưa kịp nhào ra mép sóng

Cát vàng đã ríu bàn chân

Mặt người, mặt hoa rạng rỡ

Diệu kỳ là đêm Xuân Song

Trăng chao nửa vành sương trắng

Tóc thề một mái nghiêng nghiêng

Biển dào lên từ lồng ngực

Phía tôi? Hay từ phía em?

Người về, lòng không về nữa

Biết từ đây lại khổ rồi

Biển đó. Và em ở đó

Lang thang làm gì? Tôi ơi!

Tháng 3-1996

Ở Đồ Sơn

Thu về

biển lặng

Đồ Sơn

Một mình với sóng buồn hơn một mình

Cứ thương con sóng đa tình

Bạc đầu vẫn vớt lân tinh trêu bờ

Núi đêm như gã trai khờ

Gò lưng ôm cả vu vơ biển trời

Trăm ngàn những kẻ mồ côi

Cô đơn hóa đá đứng ngồi bãi xa

Gió hoang say khúc tình già

Nghêu ngao như thể biển là của riêng

Trăng hờ dõi chếch bến Nghiêng

Để ai phô hết vô duyên một mình

12/11/1999

Ngàn năm Hoa Đô

Ngất ngư núi tựa núi

Lớp lớp đá chồng mây

Điệp điệp như rồng cuộn

ảo mờ sương khói bay

Dám ví cùng ngọc bích

Dám sánh cùng Thiên Thai

Những Kỳ Lân, Dục Thúy

Từ "Vũ trụ di lai"*

Sông không buồn ra bể

Chim nấn ná về trời

Hoàng hôn đi không dứt

Cố đô chiều khơi vơi

Chẳng phải Đài Phong Thần

Mà quần anh hội tụ

Nào Vua Đinh, Vua Lê

Nào Vạn Sư, Lý Tổ...

Từ cờ lau mây trắng

Dựng đất Việt ngàn năm

Một Hoa Đô hoang phế

Để ngàn năm Thăng Long

Người đàn bà hai chồng

Hai đời làm hoàng hậu

Dương Vân Nga - nàng ơi!

U? Minh? Ai hiểu thấu

Ai sánh nổi cùng Người

Dẫu Từ Hi, Võ Hậu!

Mỗi bước về tiên tổ

Đá cũng ấm tình người

Kìa những bông gạo đỏ

Ngỡ máu tiền nhân sôi

Hoa Lư 4-4-2000

Đỏng đảnh giêng hai

Thong thả kéo cày trâu đủng đỉnh nhá cỏ non

Đất uể oải phơi lườn cong thiếu phụ

Lúa sau rét đỏng đảnh đòi sinh nở

Yếm tơ non hấp hé cuối chân đòng

Bờ sông cong vàng rỡ cải khoe bông

Em giặt áo nụ cười lồng sóng biếc

Môi hạt dưa chưa phai hương vị tết

Đã ríu ran khúc nhạc mùa màng

Ai vội gì? Ai hỡi! Buổi xuân sang

Mây ngái ngủ cũng mơ màng trải bộ

Ta đủng đỉnh nhấm niềm vui vô cớ

Mà bâng khuâng hạt sương vỡ môi người.

Xin một lần ngất ngây

Tặng Nhà thơ Trịnh Anh Đạt

Tình Đồ Sơn đang trẻ

Sóng Đồ Sơn đã già

Những mái đầu bạc phếch

Đổ về từ bao la.

Ao chuôm thừa nhạt nhẽo

Biển cả dư mặn mòi

Người một đời trận mạc

Chọn phía đầy? Phía vơi?

Chạm ly nào đồng đội

Hâm lại thời trẻ trai

Ngoái dặm ngàn sông bể

Biết bao nhiêu rộng dài.

Chạm ly nào đồng đội

Sóng già mà còn say

Ta - trời cho gặp bạn

Xin một lần ngất ngây !

Tháng 11-1999

Một cánh xuân

Tỉnh dậy mà bay ơi con bướm

Nằm mãi trên bàn ta làm gì

Giấy tờ bút sách vương bề bộn

Dở dang thơ phú phỏng ích chi

Thiêm thiếp đôi râu phờ trên mép

Cánh xõa long lanh màu phấn hoa

Chẳng biết vô tình hay hữu ý

Bướm ngự lên bàn thơ của ta

Bài thơ viết dở chưa vào kết

Ba chấm lững lờ đợi chờ ai

(Chút tình định gửi qua báo tết

Tặng bạn tri âm chốt ải ngoài)

Đêm qua bí vận... đèn quên tắt

Cửa sổ không cài nghe sóng xao

Chắc mày khó ngủ đi tìm bạn

Liếc thấy hương thơ mới lén vào

Bướm ơi tỉnh giấc. Kìa trời sáng

Vườn xa đang tỏa những cúc, hồng

Nhanh nhanh kẻo có ai trông thấy

Vẫy mạnh lên nào! Một cánh xuân.

Đồ Sơn, xuân 2000

Chiều tím

Đường em về hoàng hôn buông vội

Thu se dần. Từng sợi khói sương lan

Cánh áo mỏng bay ngược chiều gió biển

Tím tái bờ môi ríu ran

Anh hút mãi cuối tầm nắng lợt

Tóc mai nghiêng không che nổi mắt buồn

Đừng ngoái nữa kẻo chiều về muộn mất

Hai nẻo đường chung màu tím cô đơn

Đông 1998

Hầu chuyện

Uy Viễn Tướng công

- Ông về ngồi giữa tư gia

Mấy trăm năm chẳng chịu già? Thưa ông!

Cháu con thơm thảo quây quần

Mà đuôi mắt... bụi phong trần còn vương

Một đời tay bút, chuôi gươm

Chẳng nguôi thèm chút phấn hương ảo mờ?

Vuốt ria, Uy Viễn cười khà:

- Thợ trời khéo quá, tuổi già - tình chưa

Dẫu thành người của mai xưa

Rượu nhà đang sẵn, rượu mua chẳng màng

Mày râu đếch ngán phong trần

Chú mày xấu máu đừng mần của chua

Thưa: - Đời sớm nắng chiều mưa

Chợ trời thật giả, được thua đã nhiều

Thế gian mồm miệng trăm chiều

Mo cau chợ tỉnh bao nhiêu thì vừa?

- Nhắc chi cái thuở ngây thơ

Mo che miệng thế, ngẫm giờ mới hay

Kín lúc tỉnh - hở khi say

Bấc chì: gang tấc, mỏng dày: tóc tơ...

- Lên yên đoạt kiếm tróc cờ

Vi quan - mở nước đắp bờ yên dân

Vui buồn trỗi máu thi nhân

Gom lời quê kiểng mà ngân với đời

Xin hỏi nhỏ Tướng công ơi

Trước linh điện phải gọi Người bằng chi?

Trầm ngâm Nguyễn chẳng nói gì

Trồng lên Hồng Lĩnh xanh rì ngàn thông.

Tiên Điền 1996

Giá có thể

Những ngọn đèn lùi dần về thành phố

Như tuổi xuân lùi mãi cuối xa xăm

Gió đông bắc rơi ngoài cửa kính

Vẫn len nhẹ trong lòng

Cô đơn ơi! Cứ bám cùng ta mãi

Chớm bạc rồi mái tóc lãng du

Dẫu phía trước đưa ta về cõi thực

Ánh đèn pha chưa xuyên nổi sương mù

Giá có thể nốt cuộc đời còn lại

Ghép nụ hôn ngày ấy thành thơ

Giá có thể lên tận cùng xa ngái

Tìm thấy em xuyên tuổi tác đợi chờ

Đêm Hà Nội - Vinh 12-1997

Ngày nay

Nắng không còn dịu như xưa

Hạt sương đã nặng, hạt mưa đã dày

Bàn tay lạnh với bàn tay

Hững hờ cả cái nhún vai... cũng hờ

Dòng sông vẫn cứ đôi bờ

Nhưng mà bến đục đã ngờ dòng trong

Mẹ tôi bán mặt cho đồng

Còng lưng đổi chút son hồng môi em.

Gửi Tiền Giang

Nước sông Tiền ngấm vào từng thớ đất

Ở nơi nào cũng rạo rực phù sa

Người Mỹ Tho lần đầu tôi gặp

Đã thân yêu như ruột thịt quê nhà

Đêm men ủ trăng và sông lóng lánh

Sông, trăng ơi! Tình nghĩa tựa trăng rằm

Tôi - con thuyền buông neo về bến đợi

Rồi mai ngày lại rong ruổi xa xăm

Thì cạn ly! "Trăm phần trăm!" Bè bạn

Tăm bia bọt rượu sủi hương đời

Mùi khô nướng ngất ngây theo ngàn dặm

Khi lặn vào gan ruột, hút hồn tôi

Duyên kỳ ngộ một sáng mưa đất Bắc

Để quây quần chiều nắng đẹp trời Nam

Thương chén cơm em chờ chưa đụng đũa

Nên xao lòng khi nghe nhắc: Tiền Giang.

11 - 2000

Nhớ bạn

Bộ bàn đá bên tiệm cầm đồ

Bốn chàng tri kỷ cụng ly "Dô!"

Mỗi chiều thong thả, đêm thong thả

Gió cũng thơm lừng mùi nướng khô

Chao ơi mới đó mà xa ngái

Xa đến cánh cò cũng ngại bay

Đám mây ướt sũng từ ngoài Bắc

Vô đến trong kia đã khô gầy

Tiếng như ly chạm, như rượu rót

Như sóng sông Tiền xao bờ xa

Tiếng như khô mực tan dòn gãy

Loáng thoáng bên tai. Trước, sau nhà?

Ngồi nhấm một mình. Đêm cô độc

Năm ly không xua nổi bốn người

Rượu nếp ngoài này cao độ thế

Mà nào cháy được lạnh lùng ơi!;

Hà Tĩnh, xuân 2001

Xuân Ba Vì

Qua hòn Chông, hòn Chẹ

Vút Ba Vì cheo leo

Thoáng sông Đà dải bạc

Lửng lơ đôi mái chèo

Trắng hoa mơ hoa mận

Biếc mắt người trong veo

Rượu cần ủ trong trấu

Mây trắng say lưng đèo

Tầng ong treo dưới mái

Ngàn cánh hòa lời reo

"Ủn ti nô"* qua ngõ

Lua tua quả còn đeo?

Ôi Mị Nương! Chầm chậm

Trẩy hội Mường, anh theo.

1992

*Tiếng Mường: “Em đi đâu”

Đò đêm (2)

Sông đêm yên ả

Lòng dâng triều lên

Sóng vốc sao trời

Thả vào tay em

Gió đêm tinh nghịch

Tóc đêm buông rèm

Trăng non mấp máy

Thuyền nghiêng

Trời nghiêng..

Cõi trần? Cõi tiên?

Sao mờ - đèn tỏ

Giọt mưa chưa khô

Giọt lòng đã nhớ

Bình minh ai nỡ

Đổi làm hoàng hôn

Ý xuân

Lúa ríu chân cò chuyển sắc xanh

Chiều qua nhỏn mạ mới chia nhành

Dấu chân người cấy chưa trong nước

Đã bén duyên đời những mong manh

Lây phây mưa bụi trắng làng xa

Chia sợi tơ xuân đến mỗi nhà

Hạt lộc rải đều cho nhân thế

Hạt tình - xuân nhé để dành ta

Ý xuân như muốn đem giăng mắc

Đem cái đa tình buộc kẻ dưng

Người ta nhẹ gót về phố thị

Để chút xuân quê đứng ngập ngừng.

Không đề 1

Ta chẳng níu lại ngày mà làm gì

Ngày sẽ cũ mèm như bã trầu ai nhai nhẫu nát

Thời gian rút dần máu hồng của ta cho đến nhạt

Ta rồi cũng thành bã trầu khô kiết mà thôi

Có kẻ thọ trăm năm chưa sống nổi một ngày

Những người chết già không thấy ai đầu thai trở lại

(Họ nhàm chán cuộc đời hay phạm nhiều lầm lỗi?)

Chỉ có hồn trẻ sơ sinh mới lưu luyến cõi đời

Cha - mẹ: cau - trầu, thời gian là vôi

Ta có một thời xanh tươi sự sống

Máu ta đỏ và tình yêu thấm đẫm

Sẽ lần hồi trả về đất - buồn ơi!

Lão ngư làng Nhượng

Trẻ trai ra Bơớc mò sôn*

Về già trải chiếu tổ tôm gật gù

Yên hàn xúc mực câu thu

Động trời vá lưới vần lu giúp bà

Rằm vô Yên Lạc hương hoa

Tối trăng cua gạch, ghẹ già xài chơi

Ngả nghiêng sóng gió một đời

Vai vuông hòn Én, tóc ngời mây bông.

*Bơớc: đảo nhỏ ở cửa Nhượng;

Sôn: một loài hải sản chỉ có ở hòn Bơớc.

Đá ngồi chờ đá

Một làn gió nhẹ đủ rung

Chú đá trống nặng ngang chừng nước non

Gật gù

Ngất ngưởng

Chon von

Sương rơi ướt cánh. Bạn tròn giấc say.

Gió bay

Mây bay

Lá bay

Một đôi: một tỉnh - một say, ỡm ờ.

Trăng tàn lặn cuối sông mơ

Biển hờn ném sóng tung bờ xác xao

Chẳng là đất thấp trời cao

Âm dương gang tấc lẽ nào lặng câm?

Đá ngồi... chờ đá tri âm

Hạt sương thu lại ướt nhầm sang tôi.

Hòn Trống Mái, Sầm Sơn, 10-2002

Gửi Hạnh Thuyền

Chắp tay một vái. Chia đường

Bóng người lẫn giữa phố phường đua chen

Chỉ còn lại ánh mắt đen

Nụ cười nửa miệng sư em để dành

Mười năm lên núi tu hành

Vẫn chưa nắn nổi một vành môi cong

Nâu sồng mà thắt lưng ong

Làm sao ngăn nổi nhớ mong hỡi người

Cửa thiền ai cấm xinh tươi

Thi nhân ai cấm nói lời trái tim.

Đà Lạt - Sài Gòn, 1-10-2002

Đi tàu cùng người đẹp

Hình như mưa đã tạnh rồi

Phía ngoài cửa kính một trời sao đêm.

Hình như giấc ngủ êm đềm

Đã đưa người ấy về miền xa xôi

Nhà tàu đèn tắt đi thôi

Để người ngon giấc, để tôi khỏi nhìn.

Sợi ray miết gió rập rình

Người tin cậy xõa tóc mình sang tôi

Nhà tàu đèn tắt đi thôi

Bao nhiêu cặp mắt săm soi kia kìa...

Con tàu lao suốt đêm khuya

Và tôi hóa đá làm bia cạnh người.

Lên chùa Hương

qua đập Nhà Đơờng

Núi nghiêng sườn trút mái

Đập gom nước làm hồ

Nơi ngày xưa khe cạn

Sóng đẩy thuyền lô xô

Núi trên mây trên nước

Rừng dưới biếc dưới xanh

Đường lên trời sóng dợn

Thuyền ta bơi dập dềnh

Người ngủ chùa xuôi núi

Miệng mỉm cười: "A Di..."

Này ơi nàng Diệu Thiện

Đã ban cho những gì

Mà má hường da phấn

Mà môi thắm như son

Miếng trầu nơi cửa Phật

Gió thoảng thơm nồng nàn.

Chân rời thuyền lên núi

Mắt níu người xuôi non

Ôi chao là rồng rắn

Khách trẩy về Hương Sơn.

Chùa Hương (Hà Tĩnh); Xuân 2005

Gửi ngày xưa

Mùa xuân đã về trước ngõ

Ký ức những ngày chẳng phai

Nhìn chim én bay giục giã

Muôn nẻo thênh thang đường dài

Em có bình yên không

Khi đôi bờ sóng vỗ

Bờ thương và bến nhớ

Phía nào là tri âm?

Em ạ! Dã quỳ còn thấp thoáng

Nhưng mà chẳng có bóng em soi

Hoa vàng hờ hững người xa lạ

Cảnh cũ tình xưa bớt mặn mòi.

Dặm dài vời vợi xe qua

Thẹn thùng chẳng dám nhìn ra núi đồi

Vàng chi lắm dã quỳ ơi?

Hoàng hôn đã nhuốm chân trời dở dang.

Đã nghe trong ngọn nồm nam

Heo may trút xuống, sương lam tràn về

Đông thì phủ kín sơn khê

Đường xa dằng dặc ê chề một ta

Đêm cô liêu giữa Đông Hà

Mình ta nằm đếm tiếng gà rụng rơi

Người ơi thuở ấy xa rồi

Giật mình ngọn gió nhắc lời ngày xưa

Anh là ngọn gió lang thang

Một mình dạo suốt dọc ngang trong ngoài

Có em - giọt nắng ban mai

Cho anh hơi ấm thổi hoài tình xuân

Ngoảnh về phía biển sóng xao

Nghiêng về núi nghe xạc xào lá ru

Em thì tít tắp xa mù

Đêm như thể cố cầm tù lòng anh.

Đêm hằng đêm một ngôi sao rực rỡ

Băng qua ngàn thương nhớ thức cùng anh

Đêm hằng đêm một bông hồng nho nhỏ

Nở trong anh như giọt nắng ấm lành

Lại về với luỹ tre xanh

Lại về nơi ấy, ngày anh với nàng

Mênh mang gió núi mây ngàn

Phố cao nhà đẹp mà toàn người dung

Mình anh bên biển quê nhà

Sóng thì rộn rã nhưng mà buồn tênh

Biển quê sao chẳng của mình

Thuỷ chung thì ít, ân tình thì xa.

Chẳng phải đâu, người là mây là nước

Cõi không cùng đến bỡn cợt thi nhân

Không thực đâu và rất đỗi xa xăm

Ta mệt mỏi khi lục tìm quá khứ

Một người ngồi ngóng một người

Một người lại đợi một người tới thăm

Mùa xuân qua cửa âm thầm

Mai vàng từng cánh rụng dần nhớ thương.

Sông Hàn cứ lặng lẽ trôi

Và tôi như kẻ trên trời vừa sa

Tôi như thằng Cuội gốc đa

Một mình bên dải Ngân Hà nhớ ai.

Mình tôi về lại Đông Hà

Dòng sông sau lũ như là trong hơn

Một mình một gánh cô đơn

Tôi đi tìm lại cái hôm tôi về

Vẫn là phố cũ chợ quê

Ngày đi hai bóng nay về lẻ đôi

Bờ sông ấy đã ai ngồi

Sân ga vắng hạt mưa rơi thật buồn

Người ơi đêm ấy mưa tuôn

Đất và trời đã đính hôn mất rồi

Bây giờ chỉ một mình tôi

Chẳng còn ánh mắt của người dõi trông

Tôi đi suốt cõi vô cùng

Bàn tay lại nắm lạnh lùng... bàn tay

Chợt nhận ra

thành phố không phải của mình

Không ai là của mình

mình một mình trơ trọi

Nước chảy ngàn năm

chỉ gạn được những điều giả dối

Sao không dâng sóng lên quét sạch,

hỡi sông Hàn?

Ta dìm em vào biển hận muôn năm

Cho đắm đuối thành bọt bèo tẻ nhạt

Cho kẻ đa tình hoá thân thành độc ác

Ta băm vằm kí ức thuở đa đoan

Xưa không em ta có cả thế gian

Yêu hết thảy và của ta hết thảy

Em là chi mà đốt ta đến cháy

Hoá tro rồi vẫn chưa dứt tình đau?

Hóa ra trái tim chẳng như anh tưởng

Trái tim cũng đập giả vờ

Phía ngoài nóng mà bên trong lạnh giá

Chỉ thương mình nhiệt huyết đến ngu ngơ

Anh đã đốt nỗi đam mê còn lại

Cho tình si dẫu sông cạn núi mòn

Đam mê cháy anh nhận về mây khói

Nhận ra mình ảo tưởng chữ sắt son

Thì đành vậy. Người ơi đành vậy

Trái tim dâng không xin lại ban đầu

Bởi ta biết không có gì vĩnh cửu

Nên khối tình trĩu nặng một niềm đau.

Đêm thiên đường đã vuột khỏi tầm tay

Anh ngẩn ngơ chòm sao băng vụt tắt

Chỉ còn lại mình anh, rất thật

Em đã là ảo ảnh phía xa xăm

Rồi ngày mai vắng bóng con phà

Dòng sông đêm sẽ buồn biết mấy

Những chiếc cầu lớn cao là vậy

Đêm không trăng bóng hắt ngược lên trời

Đường thiên lý ai tìm về bến cũ

Hoa lục bình tím trôi...

Uống rượu với Bá Linh

Cười như trẻ con được kẹo

Ngửa bàn tay trước chân thật bạn bè

Bá Linh uống rượu như nước lã

Chỉ cần vui. Ngon dở miễn khen chê

Với Bá Linh có thể ngồi tận sáng

Nếu chiều nay bài, ảnh đã lên khuôn

Với Bá Linh, bạn thơ và bạn báo

Uống với nhau ly cứ phải đầy tràn

Nhưng hắn sẽ không ngồi, không nâng chạm

Nếu trưa nay bọn trẻ vắng mẹ Thường

Chưa ai đón, chưa ai lo cơm nước

Linh chào rồi dũng cảm... dông luôn

Ừ cũng lạ, cuộc đời Linh vất vả

Mà niềm yêu trong đáy mắt ngời ngời

Tai nạn mấy lần lưng còng cổ chắp

Ha hả cười, trò chuyện cứ khơi khơi...

Trời Huế mưa. Bỗng nhận tin bạn mất

Đêm đèn hoa mà lạnh ngắt cõi lòng

Ai ngoài đó thêm giùm tôi chén rượu

Dẫu biết rằng rót vào cõi hư không

.Huế, Festival 2004

Thế hệ

Những đứa trẻ sinh trong hang đá

Dệt nên thôn mạc ruộng đồng

Những đứa trẻ ngủ trong ổ rơm

Xây nên lâu đài thành phố

Những đứa trẻ lớn trong nhung lụa

Đòi bắn rụng mặt trăng?

Nếu quy luật là con tạo xoay vần

Chẳng lẽ lại bắt đầu

những đứa trẻ sinh trong hang đá?

Rau muống

Lùng nhùng những sợi những dây

Xanh xao là lá, mảnh gầy là thân

Hồ ao bùn đất nhọc nhằn

Vô tư sống giữa mưa vần nắng xoay

Bạn cùng đọt bí cọng đay

Dưới mương cùng cỏ lên quầy cùng rau.

Câu ca dao cũ nhắc nhau

Bát canh rau muống ngàn sau vẫn còn

Chanh chua, muối mặn, cà giòn

Hình như đợi mớ rau non mẹ hiền.

Lời quê

Bữa ni chưa có cu kì

Anh về Kẻ Nhoát lấy gì đãi anh

Cốm thơm nếp hãy còn xanh

Muốn mần nham, nhút - lá chanh đã già

Động trời thuyền nhác vô ra

Con cơm con mực toàn là đồ khô

Quán tranh phên liếp che hờ

Nồi than vừa bén anh hơ áo quần

Mấy khi ghé biển Kỳ Xuân

Rượu quê vừa cất anh mần chút coi!

Người cất vó

bên sông Nhật Lệ

Lão ngồi ngoảnh mặt ra sông

Sông trong leo lẻo mà không bóng hình

Bao nhiêu mắt lưới rập rình

Gian manh lấy sóng phủ chìm đáy sâu

Thuyền người xuôi ngược nơi đâu

Lão ngồi như thể từ lâu hoá đồng

Với người sông chỉ là sông

Với Già, sông hoá cánh đồng, áo cơm

Nhẹ con tép, nặng mớ tôm

Vó bè một gọng mà hơn gia tài

Gọi về bao nắng ban mai

Xua đi tăm tối đêm dài ngư ông

Lão ngồi ngoảnh mặt ra sông

Sông trong leo lẻo như không có gì

Tóc tơ, thân hạc, da chì

Lão ngồi như chẳng còn gì để trông

Miếng ăn vớt tự đáy sông

Phải lừa tôm tép bằng rong bằng rều...

Lão ngồi má tóp mắt nheo

Nước sông Nhật Lệ chảy theo dòng đời.

Thu 2006

Rượu Đười ươi

(Cười như đười ươi được ống)

Mời nhau chén rượu Đười ươi

Uống xong nhắm mắt mà cười ngả nghiêng

Rượu này những kẻ chức quyền

Dân anh chị, lắm bạc tiền chào thua

Chẳng có bán - Bán ai mua?

Ngang trời dọc đất vẫn chưa người dùng

Bây giờ nhậu nhẹt tùm lum

Nõn hươu, mật gấu, xương hùm... thiếu chi

Nhẹ dăm chén, nặng mươi ly

Tỉnh cùng thế sự, say khi cơ cầu

Bây giờ họ uống với nhau

Người gầy ham béo, kẻ giàu ham chơi

Trẻ mong một xị tới trời

Già mong bán héo mua tươi tháng ngày...

Bây giờ trong ngọn heo may

Cũng thoang thoảng cả hơi cay men nồng

Đại ngàn đã bớt mênh mông

Hổ voi cũng hết chạy rông nữa rồi

Thôi thì chén rượu Đười ươi

Uống xong nhắm mắt mà cười... ngả nghiêng.

Xứ Lạng

Xứ Lạng em mời rượu chéo tay

Ngày mai diệu vợi, chén vơi đầy

Hoa sở trắng trời, sương trắng núi

Chếnh choáng Kỳ Cùng...

chếnh choáng say

Giật mình ngoảnh lại tìm biên ải

Hơi ấm ai còn vương bàn tay

Bảy vía ba hồn người níu lại

Chỉ còn Xứ Lạng với ta bay...

Đêm sông Trà

Tặng nhà thơ Thế Kỷ

Đêm.

Nhìn bên ni sông Trà

Ngọn Thiên Bút viết những câu thơ vào mây

loáng thoáng mơ hồ chẳng thể nào đọc được

Sao chẳng hình sao

Nước không màu nước

Gió thổi thơ trôi thành dải Ngân Hà

Hừng hực một thời vương quốc Châu Sa

Đêm.

Nhìn sang bên kia sông Trà

Lửa nghìn xưa vẫn cháy.

Lá mía như lưỡi dao cứa vào quá khứ

Dằng dặc nỗi niềm đâu bởi dòng sông

Tuổi trai đi qua một thuở tang bồng

vẫn đau đáu trở về thời thơ ấu.

Đêm.

Ngọn Thiên Ấn như kẻ đa tình

thả xuống dòng sông những điều hào phóng

Sông tảng lờ sau luyến láy bâng quơ

Gian díu muôn năm nước vẫn cứ ỡm ờ

Thiên Ấn vẹt mòn

dòng sâu còn dâng sóng

Ngỡ sông núi níu nhau tìm khát vọng

Núi tan dần

Nước vẫn nước - trong veo

Đêm sông Trà một vầng trăng cô liêu

như vừa bay lên từ mặt đất

Nhiều ngôi sao xanh màu ánh mắt

như vừa vút lên từ những ngọn dừa

Rất nhiều người của sông Trà hôm qua, hôm xưa

Chết mà không nằm với đất

Ngọn Thiên Bút đưa họ về trời

Đêm sông Trà và sông Ngân cùng trôi

Những linh hồn Xưa và Nay nhấp nhoáng.

Quảng Ngãi, 6/2002

Hoa ngọc lan

(Lời ca)

Em biết chăng ơi hoa ngọc lan

Ngày mai anh chẳng gần em nữa

Ngày mai anh về theo hướng gió

Để lại trời xanh mây trắng hương ngàn

Hương đất trời và hương ngọc lan

Đêm Buôn Mê vầng trăng ngơ ngẩn

Những dòng sông những cánh rừng bất tận

Ngày mai xa, ngày mai nhớ nhung nhiều

Gió chẳng thổi anh về phía em đâu

Bao người ngược ngàn mình anh xuôi bể

Biển sóng ồn ào tình anh lặng lẽ

Bởi cao nguyên xanh thắm phía em chờ.

Trước tượng thần Uma

Này em, (xin lỗi) - Này Nữ thần

Sao nỡ để lòng ta mê đắm

Cứ nghĩ về đây nơi cõi lặng

Mà lòng dậy sóng... Tự nàng thôi!

Hoa đại tung hương thơm ngát trời

Hay nhan sắc thân thể nàng quằn quại

Những quỷ sứ đã nghìn năm tồn tại

Nơi này ư? Sao nàng vẫn yên bình.

Ôi nàng ôi! Sắc xuân cứ nồng nàn

Cứ trinh thắm như chồi non vừa nhú

Ta chợt sởn da gà cơn mê lú

Ngỡ như nàng... ngỡ như của hôm nay

Thần Uma! Đích thực nàng là ai

Hạnh phúc

Tình yêu

Tà dâm

Sức mạnh?

Nàng hóa đá mà tình đời vỗ cánh

Không biên thuỳ, xuyên vô tận thời gian

Bảo tàng Chăm( Đà Nẵng), 3/2004

Nhớ bạn thơ Hải Hà

Hình như là có ai xui

Dở dang thơ phú, ngậm ngùi vợ con

Đường lên trời mấy chon von

Mạch cao, chân gút liệu còn có thơ?

Hải Hà ơi đến bao giờ

Bến sông Phủ mấy thằng chờ trăng lên

Người ngấm rượu, thơ say men

Ghét, yêu, hay, dở, chê, khen, khóc, cười...

Hoa bần líu ríu sương rơi

Chiếu thơ chén rượu với lời tâm tri.

Tre ngà rủ lối bạn đi

Bên hiên mẹt kẹo nhắc khi cơ hàn

Đất sâu trời rộng mênh mang

Bạn về rủ áo xênh xang cõi Bồng

Hình như có một dòng sông

Thuyền đầy trăng rượu mà không kéo buồm

Hình như lữ khách uống suông?

Ồ không! Họ nhấm thơ buồn xứ tiên...

Đời nghèo không ước bạc tiền

Chỉ mơ được gặp Khuất Nguyên một lần

Chẳng mong hết kiếp phong trần

Chỉ mơ trả được nợ nần thi ca

Đêm say nằm giữa hiên nhà

Sáng khoe đã tới Mịch La rượu chè

Thế là thôi, hết hội hè

Ra đi để mặc bạn bè nhớ quên

Ai cậy lụỵ, ai bon chen

Bán mua chạy chọt chức quyền, mặc ai

Thảnh thơi "hai ngắn bốn dài"

Khói hương bay ngược hình hài lặn xuôi.

Vinh, 30/4/2006

Mỹ Sơn

Đâu phải là huyền thoại xa xưa

Bạn hãy sờ tay lên từng thớ gạch

Hơi ấm thời gian?

Không! Từng nhịp mạch

Vẫn đập như là sự sống nối nghìn năm

Nghe âm âm trong thăm thẳm non ngàn

trong đất sâu,

trên mây xanh

trong thâm u huyền bí

Một Mỹ sơn - cái đẹp là tuyệt mỹ

Và mạch nguồn non nước chảy khôn nguôi. ;

Đêm Hồ Tây

Vẳng nghe như có tiếng gà

Từ trong xưa cố thoảng qua mặt hồ

Em làm tôi hoá ngu ngơ

Bờ mi, ánh mắt chợt mờ trắng sương.

Cứ ngỡ

Mặt trời tạo ra gió

Mặt trời tạo ra mây

Mặt trời làm ra đêm ngày

Mà cứ ngỡ

gió đuổi mây

cho mặt trời sáng tỏ.

Thắp một niềm yêu mến

Mặt chữ điền không phải là nét Huế

Bởi con gái Huế yêu khuôn mặt chữ điền

Nên thi sĩ một lần về Vĩ Dạ

Mắt đa tình phẩy lá trúc che nghiêng

Lá trúc che nghiêng để thêm duyên nét Huế

Để trăng thành sông, sông hóa rượu ngọt ngào

Một chút tím, một chút buồn dìu dịu

Điệu mái nhì khua động nhịp trăng sao

Bờ mi liễu chớ buông mành kiêu bạc

Ta biết rồi tha thiết mặn mòi ơi

Rêu phong ảo khoác lạnh lùng cũng ảo

Phượng hồng kia - tình của Huế không lời

Ta đến muộn, chen vào đâu hỡi Huế

Một chút thơ, một chút nhạc riêng lòng

Thì đành vậy nến vàng, hoa giấy đỏ

Thắp một niềm yêu mến thức cùng sông

Festival Huế 2004

Viết sau bão Chan Chu

Áp tai vào cát mà nghe

Ngoài khơi ngàn dặm tiếng ghe lịm dần

Nghe trong gió cả sóng gầm

Tiếng ai như tiếng người thân thét gào

Trời đêm. Biển sáng trăng sao

Mà lòng lửa đốt gai cào, lạ chưa?

Ngày đi chén rượu tiễn đưa

Giờ về một tấm áo mưa bó hồn

Hôm nào cân mực mớ tôm

Bây chừ quả trứng bát hương thay lời

Hàn Giang ơi! Hải Vân ơi!

Bao vành khăn trắng lạnh trời miền Trung

Biển khơi từng đã vẫy vùng

Miếng ăn đổi cả tột cùng thương đau

Ngàn năm trước, vạn năm sau

Con người biết gói đùm nhau "rách lành"

Chiêù nay những mảnh chiếu manh

Như là sớ của cao xanh gọi hồn.

Sống như đất, chết như bùn

Dân nghèo, những mảnh lưới cùn đắp nhau

Biển cho trước. Biển lấy sau

Tình người - vợi bớt thương đau - tình người

Chia nước mắt, sẻ nụ cười

Cưu mang nhau để tình đời thắm hơn

...

Hình như sau phút giận hờn

Đại dương đầy ắp nỗi buồn cố nhân.

Đà Nẵng, 24/5/2006

Trước cây si Buôn Đôn

Rừng núi muôn năm lắng vào gốc si già, già mà vẫn tỏa lan nghìn mạch sống. Bám vào đất, vào sông, vào mưa, vào nắng, cuộc sống trường tồn qua mỗi búp non tơ. Những mầm xanh xanh đến không ngờ; độc lập, cộng sinh: đất trời hòa quện. Sông cứ chảy. Gió cứ xô. Mây cứ trôi. Thời gian đi và đến... gốc si này bám chặt với Buôn Đôn.

Rừng thiếu đất cây bám vào sông. Sông chảy về đâu - cây níu sông ở lại. Dòng Sê Rê Pôk quẩn quanh trước khi về xa ngái - phải tình rừng quấn quýt quá sông ơi? Qua dáng cây thấy dáng núi, dáng người: tồn tại, kế thừa, mở mang, phát triển.

Buôn Đôn ơi một lần ai đã đến chẳng thể nào kìm nén được tình... si.

Chiếc đàn T'rưng - rung rinh nhịp cầu tre, mềm mại run trong gió ngàn sương núi. Em gái Buôn Đôn vai gùi lên rẫy. Chàng trai Buôn Đôn ngất ngưởng bành voi. Duyên dáng tà váy ngắn, bình dị mảnh khố dài, cái đẹp cái hùng ngự trị miền sơn dã. Bình yên hôm nay ánh lên từ mắt lá bão táp ngày qua lặn dưới vạn thân cành. Cao nguyên xanh. Tây Nguyên xanh. Trời đất điệp trùng xanh. Cuộc sống dâng hương từ buôn làng, ruộng, rẫy...

Cồng chiêng gióng lên! Lửa trại cháy lên! Lễ hội vòng đời, vòng cây, loang loáng những bước chân, những vòng bạc vòng đồng, váy thêu thổ cẩm.
Nào Đam San, Đăm Di, Xinh Nhã, giáo - khiên - cung - nỏ... hỡi chàng trai chân đất đầu trần! Rượu cần ngọt môi người chín đỏ. Điệu xoang dập dồn như sông chảy đá lăn.

Ô cây si! Ta cũng là cây si rễ cắm đất Buôn Đôn. Ta chôn chân nơi đây. Ta chết lặng nơi đây. Ta không về được nữa. Cơm lam em đốt. Cà đắng em xiên. Đừng ru ta rằng: "Có thương nhau thì về Buôn Ma Thuột".

Hãy cho rễ si ta bám đất. Hãy cho lá si ta xanh mát giữa trời.

Buôn Đôn ơi...

Tháng 7/2005

Thiên Cầm ca

(Lời ca)

Mây chiều giăng biển xa

Buồm bay trong mây bạc

Em có nghe anh hát

Thiên Cầm! Ơi Thiên Cầm

Nhớ đất mẹ ngàn năm

Bên sóng cồn bão dữ

Vồng khoai lang mẹ tủ

Bông lúa lép em gom

Nỗi nhớ về hạt cơm

Cồn cào trong kỷ niệm

Máu đổ thời chinh chiến

Vẫn thẫm vào hoàng hôn

Như sông gấm ngàn năm

Bồi đắp nên xứ sở

Thuyền anh băng sóng cả

Lúa em vàng nắng quê

Muôn con sóng tìm về

Xôn xao chiều bãi tắm

Mồ hôi và muối mặn

Nhắc tình người - tình quê

Thiên Cầm! Ơi Thiên Cầm

Lắng vào trang huyền thoại

Tiếng gió - lời đàn ngân

Nhắc một thời xa ngái

Tiếng gió - lời đàn ngân

Ru cuộc đời thắm mãi.

Chợt vắng

Kính viếng bác Bùi Quang Tiến

Lặng lẽ ra đi trong đêm

Bác chẳng muốn ồn ào nỗi đau con cháu

Chẳng nỡ nhìn những đóa hồng tím bầm rỉ máu

Dạ hương đưa ru giấc thơm nồng

Sớm mai rồi - ơi vườn nhỏ đẫm sương

Chợt vắng mái tóc tiên trên vầng trán rộng

Chợt vắng bàn tay ân cần xới trồng cắt xén

Chợt vắng...

hạt nắng nhòe trên mỗi búp tơ non

Sớm mai rồi mảnh vườn chợt rộng thênh

Chỉ còn một tấm lưng còng lối vắng

Những ghế đá tượng bia buồn hụt hẫng

Tiếng cu gù như muối xát. Lòng ơi!

Cây đa cây đề thời gian cứ dần trôi

Ken dầy thêm những bát hương thương nhớ

Thơ con viết rồi tìm ai bày tỏ Để nghẹn lòng con gọi: Bác ơi!

13/ 6/ 2000

Vôi đỏ

Tặng Vũ Thìn

Trai Cẩm Xuyên ra giữ đất Vỵ Xuyên

Nước có giặc ta lại đi đánh giặc

Bàn chân trẻ từng quen bùn quen cát

Bước chông chênh trên mũi đá tai mèo

Đá cũng thành vôi trong lửa cháy đạn reo

Mà xương thịt chàng trai tơ nguyên vẹn

Gần bốn mươi năm trở về thăm trận tuyến

Nước mắt lưng tròng thương đồng đội hoá…vôi

Ở nơi nào vôi trắng bạc, người ơi

Nơi cao điểm vôi thắm từ máu thịt

Như từ cau trầu của mẹ quê trong cổ tích

Nhỏ ròng ròng hóa nên thép biên cương

20/2/2017

Núi Thủng

Khoét núi ra mà nhìn núi

Khoét núi ra mà nhìn trời

Khoét núi ra mà ngắm thác

Ngắm ruộng đồng, mây trôi…

Ở đâu?

Có ở đâu không

Núi có mắt - mắt núi trong ngăn ngắt

Cho gió lùa và cho trăng treo

Ở đâu?

Có ở đâu không

Núi án ngữ nơi địa đầu Tổ quốc

Canh giữ biên cương đau đáu một mắt Rồng.

Cao Bằng, 2/2010

Nếu…

Nếu có kẻ đang tâm bán nước

Tôi dẫu già vẫn quyết không tha

Nếu có kẻ phản dân cõng rắn

Lại là tôi: ôm súng giữ sơn hà

Nếu có đảng vì lợi quyền của đảng

Mà bỏ quên dân tộc, giống nòi

Mà dâng đất ông cha cho giặc

Đảng đó là thù của chính tôi.

Tôi - một kẻ bình dân trong nước Việt

Sống vì thơ, vì bạn, vì gia đình

Vô tư vậy nhưng nếu cần chiến đấu

Bảy mươi rồi lại vẫn dám hy sinh.

08/6/20 18

Viết trên núi Hồng Lĩnh

Núi

Sông

Xóm làng

tạo nên Hồng Lĩnh

Sông ba dòng*

dẫu dài dẫu ngắn

chung nước một nguồn

Quốc lộ ba đường *

dẫu ngang dẫu dọc

chụm một địa danh

Ngàn Hống 99 ngọn giăng lũy xây thành

Hương Tích - Chân Tiên nối cùng Thiên Tượng*

Thế chiếc kiềng sắt ba chân của làng rèn Trung Lương quanh năm lửa nướng

Như liên kết Sĩ - Nông - Công gắn bó muôn đời

Như Ngàn Hống kia đỉnh thức trong mây

chân vẫn choãi tứ phương bám đường cày gốc rạ.

Từ khởi thủy khai thiên lập địa

Dù chim phượng không dừng vẫn là đất đế đô

Trang huyền sử Việt Thường thực hư ai tỏ

Kinh Dương Vương chưa vắng bóng bao giờ.

Nhân kiệt sinh địa linh trăm đền thiêng rủ bóng

Chùa không to đủ Thánh, Phật giáng phàm

Hiền sĩ, thi nhân cùng áo nâu chân đất

Đời nối đời dệt gấm vóc Hồng Lam

Mộc mạc tên quê những Kẻ Treo, Kẻ Vọt

Kẻ Rục, Nhà Mua, Làng Chạu, Mồng Gà…

Khoai, sắn, bèn môn, cổ nu, rau tác…(**)

Nuôi chí bền“ngài và đất quê choa”.

Đây “Anh Đỉnh”(***) của ngàn năm dựng nước

Dẫu trải qua bao mất mát - thăng trầm

Vẫn ăm ắp tình thơ tình nhạc

Để muôn đời Hồng Lĩnh hát khúc xuân.

04/10/2016

*: Thị xã Hồng Lĩnh có 3 con sông chảy qua: Sông Lam, sông La và sông Minh; có 3 con đường quốc lộ chụm lại: 1A, 8A và 8B; Núi Hồng Lĩnh (Ngàn Hống) có 99 đỉnh (tương đối) nhưng chia làm 3 cụm núi: Thiên Tượng, Hương Tích và Chân Tiên.

**: Tên một số loại rau hoang dại gắn bó lâu đời với sống dân bản địa.

***: Anh Đỉnh - một trong Cửu Đỉnh ở kinh đô Huế khắc họa hình ảnh núi Hồng.

Ký ức bánh tày Voi

Ông tôi xếp núi sang bên

Bà tôi ngăn biển mà nên mùa màng

Chắt từ sỏi đá Cồn Ran

Mồ hôi người đổ chứa chan tháng ngày

Để thành chiếc bánh hôm nay

Đỗ bùi, nếp dẻo hương bay mọi vùng

Chợ chiều chiếc thúng bà bưng

Mẹt tre ủ cả lưng chừng hoàng hôn

Người xuống ngựa, kẻ trèo truông

Gốc đa nghìn tuổi cũng thơm ngạt ngào

Bánh tày Voi nóng, ơi chao

Lạt giang lá chuối mà sao …đắm tình

Sau tà nâu nõn tươi xinh

Là khuôn, là thước là hình mỹ nhân

(Bà tôi chính gốc nông dân

Mà duyên mà đẹp mười phần bạn ơi)

Thơm ngon của bánh tày Voi

Cũng từ cả chút mặn mòi duyên quê.

Kỳ Anh, tết 2016

Với mùa vàng ruộng bậc thang

Vòng tay

Những vòng tay

lớp lớp bao quanh

như thiên la địa võng

Vô nghĩa cả nghìn năm qua

không biết em sao tôi vẫn sống?

Em vòng chặt tôi vòng tay con gái

Những vòng tay dài mềm mại

óng ánh sắc vàng mười

Tôi như ngơ dại

Giữa núi đồi

em ơi!

Hoàng Su Phì, 02/10/2016

Về Mộc Châu đêm trăng thu

Hình như anh bị bùa mê

Mùa thu Tây Bắc nên về đêm nay

Trăng rằm lấp ló rặng cây

Biết em mong đợi xe bay ngàn trùng

Đường lên trăng cũng theo cùng

Bản Mường, bản Thái bập bùng lửa đêm

Chẳng cầm lòng đợi ra giêng

Cho mơ cho mận trắng miền Lóng Luông

Chẳng chờ đồng cải dâng hương

Trạng nguyên chín đỏ bên đường Ngũ Đông

Hạt mưa đã bắc cầu vồng

Em và rừng núi hội Mông đang chờ

Đêm rằm thu rắc ngàn tơ

Đèo cao trước mặt thung mờ non xa

Ơ kìa: Dải Yếm em sa

Thác run chín bậc, mắt nhòa đường trăng

Sóng chè từng gợn lăn tăn

Bờ vai em lượn vành khăn nhuốm vàng

Mây làm rồng đón anh sang

Đồi chè hay giữa vòm hang hỡi người?

Mộc Châu - kia dáng em rồi

Xa xa hừng một khoảng trời Pha Luông

Tóc lừng thơm gió Mộc Hương

Tây Thiên em đã dầm sương đợi mình…

9/201

Với tướng giặc Liễu Thăng

“Liễu” đã “Thăng” là hồn xiêu phách lạc

Và vật vờ trong lau lách hoang vu

Như bóng dơi chiều nay biên ải

Sải tới đâu cũng gặp núi - cầm tù!

Tâm sự cùng sông Ngàn Sâu

Ơi con sông Ngàn Sâu

Rủ rỉ lời ca ru ta từ tấm bé

Thân thiết như Cha

Hiền hòa như Mẹ

Tưới mát cội nguồn bồi đắp phù sa

Từ Giăng Màn luồn mạch đất tuôn ra

Muôn suối khe qua mấy ghềnh mấy thác

Rừng Hoành Sơn, Trà Sơn lắng xanh lọc mát

Dòng sữa ngọt lành cho sự sống dâng hương

Để vườn ta bưởi ngọt cam thơm

Để đồng ta khoai bùi sắn dẻo

Con cá Mát ngon, trâu to, bò béo…

Em gái thôn vườn tóc mượt nhung đen

Những sáng chiều ta lặn ngụp cùng sông

Viên sỏi nhỏ long lanh màu bạch ngọc

Như mắt em nhìn ta tinh nghịch

Sông trong hết lòng cho ta hiểu Ngàn Sâu…

Bây giờ

Ngàn Sâu thành ngàn đau

Nước ào ạt dâng trong đêm mưa gió

Lũ Hà Bá cất giọng cười “hô hố…”

Và nhà tan, cửa nát giữa dòng trôi

Sông như điên bên lở chuyển bên bồi

Làng hóa xoáy, lưng đồi thành vực thẳm

Ôi cuộc sống tưởng bình yên, êm ấm

Tai họa khôn lường bỗng giáng xuống đầu dân.

Tai họa này đâu bởi tại dòng sông?

Ngàn Sâu ơi! Giá sâu hơn được nữa

Sâu tận đáy vô cùng để chứa

Những ham, ngu, độc ác phía…con người

Kẻ đã phá rừng cho nước tự do trôi

Kẻ chủ trương ngăn sông làm điện bán

Kẻ tích trữ nước ứ đầy muôn vạn…

Mặc sông gầy qua ngày hạn đáy trơ

Mặc xóm làng, bao con trẻ bé thơ

Khi lũ xuống tiếp tay cho lũ cuốn

Sông một dòng hiền hòa cùng năm tháng

Dẫu yêu người - Người cứu được sông đâu

Người ơi Người! Đừng trách cứ Ngàn Sâu

Đây mạch đời đã từ lâu dâng hiến

Cũng đừng giận trời xanh coi dân như cỏ kiến

Hãy quay về truy vấn lũ tham quan

Hãy quay về ngược lên phía miệng van

Đập Thủy điện “Hố Hô” - như tiếng rên của Quỷ

Bảo chúng nó rằng: “Mạng Dân là quý”

Đừng vì tiền mà đánh đổi Nhân Dân!

Hương Khê, 22/10/2016

Mẹ và trăng

Ai đi qua một kiếp người

Mà không có Mẹ - nụ cười mặt trăng

Mẹ không mặc áo chị hằng

Mà tươi, mà đẹp mà bằng...muôn hoa

Xin đừng cõng mẹ đi xa

Xin nghe mãi Mẹ lời ca vĩnh hằng.

Cũng đừng sánh mẹ với trăng

Bởi trăng chỉ trọn đêm rằm mà thôi

Mẹ ta trong cả kiếp người

Cho ta vành vạnh nụ cười làm con.

Trai Nghi Xuân ở Nam Yết

Gặp một nụ cười xứ biển

Ở Trường Sa buổi sáng xuân

Nụ cười sạm nâu nắng gió

Ngẩn ngơ răng “bắp” trắng ngần

Trên vai khẩu súng chống tăng

Màu thép xanh như nước biếc

Quân phục của lính lục quân

Tô điểm biển trời Nam Yết

Anh lính mừng như gặp cha

Ôm chầm lấy mình thân thiết

”Úi trời! Dân Cương Gián đây

Nhìn qua chú là cháu biết…”

”Cương Gián sao vào lục quân

Lại ra canh tuần Nam Yết?”

Giọng Nghi Xuân nghe “đã” thiệt:

”Lục quân đánh nước mới tài”

Tuổi đời mới tròn đôi mươi

Đã hai năm ra giữ đảo

Dân chài sợ chi gió bão

Chỉ lo sóng lặng …nhớ nhà

Đất liền thì vời vợi xa

Bạn bè đi Hàn, đi Nhật…

“Làng cháu ngày xưa toàn cát

Nay nhiều nhà gác, xe hơi

Hoàng hôn ngóng về phía ấy

Làng như thấp thoáng chân trời”

Ờ nhỉ, mây ngoài Nam Yết

Ai xây mà giống như làng

Cây đa, cánh đồng…có hết

Trách gì mình cũng mang mang…

Xa rồi, nụ cười Cương Gián

Cháu lại đi tuần ca đêm

Quả đạn trông như bắp chuối

Nhấp nhô sau đám cây mềm.

Trường Sa, 4/2008

Ba bông quỳnh cùng nở

Lá gọi gió thầm thì:

Đêm nay hoa quỳnh nở

Đàn chim sâu không ngủ

Những mỏ nhỏ chuyền tai:

Bí mật nhé, mọi người:

Đêm nay quỳnh sẽ nở

Nụ hoa xanh bỡ ngỡ

Cuống cong hình lưỡi câu

Lá mẹ nghiêng mái đầu:

“Cháy hết mình, con nhé”

Thời gian đi khe khẽ

Cành giao nõn run run

Cả tiếng dế tiếng giun

Cũng lặn vào lòng đất…

Một làn hương phảng phất

Từ tiếng ‘tách” đầu tiên

Thơm ngọt và dịu êm

Mịn màng từng cánh trắng.

Đêm như bừng sắc nắng

Một đốm rồi hai, ba

Không phải nắng mà hoa

Ba bông quỳnh cùng nở!

Cánh đồng thời gian

Tặng nhà văn Chu Lai

Xắn quần lội về quá khứ

Lật từng hạt đất mẩu bùn

Xới lên niềm đau một thuở

Máu mình, máu bạn mà run?

Cánh đồng thời gian rộng thênh

Ngọn bút - lưỡi cày dần vẹt

Gân chùng, tóc sương, sức kiệt

Bớ làng! Ai cày cùng ta?

Hạt máu của ngày hôm qua

Lúa thơm hay là cỏ dại?

Ký ức lùi về xa mãi

Nỗi nhớ mỗi ngày một phai

Áo lính bạc sờn hai vai

Tình đời thêm sâu thêm đậm

Những ai đã qua chiến trận

Lẽ nào dễ dàng quên đau?

Gió không thổi về từ biển*

Mà từ quá khứ, trái tim

Thổi qua bãi bờ hoang lạnh

Xoáy về vùng đất xa xăm…

Người không ăn mày dĩ vãng

Lửa mắt như nắng đồng bằng

Sông xa…vòng tròn bội bạc

Ba lần… - đôi ngả thời gian

Thương Hà Nội đêm trở gió

Quên mình đang phố nhà binh

Say…lỗi không phải rượu*

Đời ơi! Say bởi ân tình…

Xắn quần lội về quá khứ

Gom từng hạt máu thời gian

Ngọn bút - lưỡi cày dần vẹt

Tiếp sức tôi với, ơi làng!

Đà Nẵng, 10/2010

*Chữ in nghiêng là tên các tác phẩm văn học của nhà văn Chu Lai.

KHÔNG ĐỀ III

Nghe trong đêm sâu tiếng sóng

dập dồn kỷ niệm hôm qua

tiếng sóng mơ hồ, xa thẳm

Cho người? Hay nhắn về ta

Mới đó đã thành hôm qua

Mấy nữa sẽ là ký ức

Đêm nay vì sao ta thức

Vì sao dồn dập? sóng ơi!

Biết chăng em? Anh vời vợi trông về

Nẻo chúng mình từng đi và từng đến

Vừa đây thôi – Giờ đã là kỷ niệm

Yêu thương ơi! Nỗi nhớ cháy bỏng lòng

Đêm lặng thầm nuốt nước mắt vào trong

Anh cô độc với căn phòng kín cửa

Không thể thức đợi chờ như thường bữa

Anh giật mình tiếng gà gáy chuyển canh.

***

Một mối tình vừa ruồng rẫy ta đi

Không thể ngủ, ta thức cùng với biển

Sóng và đá vỗ về nhau âu yếm

Thêm nát lòng kẻ cô độc, biển ơi!

Đèn tìm chi mà nháy mãi trùng khơi

Cày nát đáy có gặp tình son sắt?

Bạc như sóng, dù bọt bèo phút chốc

Vẫn trở về ve vuốt mãi bờ xưa

Còn em! Ôi ánh mắt đong đưa

Ngọt như mật

Chua như dưa

Nồng như ớt

Lời yêu thương hóa bông đùa, bỡn cợt

Lại một lần em mở cuộc chia ly?

Một thuở Tràng An

“Chẳng thơm cũng thể hoa nhài”

Mỗi sáng bên góc đường Đội Cấn

Mẹ ngồi với mấy bó nhài tươi

Hoa như vừa ngắt vườn gần lắm

Những hạt sương mai vẫn ánh ngời

Nón cũ phôi pha trước tháng ngày

Mắt già gọng kính vén tóc mây

Tay run ve vuốt từng nõn lá

Góc phố nhẹ nhàng hương thoảng bay

Dáng xưa gợi lại từ mai mảnh

Từ giọng chào thưa, nụ cười buồn

Nét xưa e ấp từ hoa trắng

Điểm chút nhụy vàng thưở tinh sương

Đường đông, xe cộ theo dòng cuốn

Bụi bay, khói tỏa khét mù xăng

Có người dừng lại mua dùm mẹ

Để ướp trà thơm? Để cúng rằm…?

Ngột ngạt thị thành giờ cao điểm

Mẹ ngồi, thơm thoảng chút hồn quê

Mẹt hoa góc phố như thầm gọi

Một thưở Tràng An bỗng ùa về.

29/7/2010

Hoàng hôn Ải Bắc

Giữa mười vạn tinh binh, kiêu tướng vẫn rơi đầu

Ải Chi Lăng thêm một hòn đá xám

Bóng ma hờ - cánh dơi chiều chạng vạng

Biển tinh kỳ tơ tướp hóa rừng lau.

Bao năm qua. Rồi nhiều ngàn năm sau

Đá giấu mặt nấp sau mây sau cỏ

Hồn bại tướng vật vờ trong lau gió

Cõi thâm u khát một giọt cam lồ.

Hoàng hôn này bên bệ đá nàng Tô

Vẳng tiếng trẻ khóc cha từ bờ kia biên ải

Sương hóa lệ. Cánh dơi chiều chững lại

Mã Yên sơn vẫn dáng ngựa tung bờm...

Nguyễn Chân & TTCS

(dịch sang Hán, Nga, Anh, Pháp ngữ)

Bắc tái hoàng hôn

Tinh binh trung thập vạn

Kiêu tướng diệc đoạn đầu

Chi Lăng tái thiêm nhất hôi bạch thạch

Ảo ma hình biên bức bãi hoàng hôn

Phá tinh kì tự lô lâm chuyển hóa

Kỉ niên qua hựu kỉ niên tiếp đáo

Thạch ẩn tàng tục tại thảo tại vân

Bại tướng hồn diêu duệ tế lô phong

Thâm u vực khát cam lồ nhất trích

Thử hoàng hôn Tô nương biên thạch tọa

Ẩn ước khốc biên tái phụ hài đồng

Sương chuyển lệ phi phao đình biên bức

Mã Yên Sơn nhưng dương thể mã tông

北塞黃昏

裴光青

精兵中十萬

驕將亦斷頭

支陵塞添一灰白石

幻魔形蝙蝠擺黃昏

破旌旗似蘆林轉化

幾年過又幾年接到

石隱藏續在草在雲

敗將魂搖曳際蘆風

深幽域渴甘露一滴

此黃昏蘇娘邊石座

隱約哭邊塞父孩童

霜轉淚飛拋停蝙蝠

馬鞍山仍揚体馬鬃

Nguyễn Chân, 19.01.2014

CRÉPUSCULE AU DÉFILÉ DU NORD

BUI QUANG THANH

Entouré de cent milles soldats d’élites

L’orgueuilleux commandant perdit même sa tête

S’additionne au défilé Chi Lang un rocher gris

L’ombre du fantôme non intime s’aperçoit

Au crépuscule sous les vols des chauves souris

D’étеndards déchirés se transforment en roselière Bien d’années se sont écoulées,

les mêmes se succèdent

Ce rocher se réfugie dans les nuages et herbes

L’âme du commandant vaincu

Flotte au vent sur les roseaux dans les ténèbres

Assoiffée d’une goutte d’eau bénite Ce crépuscule-ci, à côté du socle de To Thi

Parviennent les pleurs d’enfant

Pour son père à la frontière

Se transfigurent en larmes les rosées

Les chauves souris cessent de voltiger

Au Mont de La Selle persiste la prestance

Du cheval de bataille à crinière dressée

.ЗАКАТ НА СЕВЕРНОМ ПЕРЕВАЛЕ

БУЙ КУАНГ ТХАНЬ

Хотя среди ста тысяч отборных бойцов

Спесивый командир не избег потереть голову

На перевале Ти Ланг добавили одну сepyю скалу

Холодная стень фантома проявляется

Под полётом летучих мышей на закате

Изорванных знамён море

Превратилось в тросниковую заросль

Сколько времён протекло, сколько и протечёт

Эта скала укрывается в облаках и травах

Душа побеждённого командира колыхается

Под ветром в камышах

Жаждушая во тме каплу святой воды

Рядом с подставкой То Тхи на этом закате

Доносится плач ребёнка за отца на границе

Росы превратились в слёзы

Перестали летить летучие мыши

На холме Седло упорствует вид

Ратного коня с поднятой гривой

NGUYỄN CHÂN 19.01.2014

(Adaptation-Вольный перевод)

SUNSET ON THE NORTHBORDERPASS

BUI QUANG THANH

Although accompanied

by his hundred thousand elite soldiers

The arrogant general was decapitated.

To the Chi lang border pass,

one more grey rock was added.

Like a bat staggering in twilight

The illusion of a strange spirit appeared at times.

A forest of reeds drooping sadly

Was the incarnation of Innumerable ragged flags of our enemy That rock has hidden itself behind clouds and grass since many years ago

And in a very long future, it would go on to do so.

That defeated general’s spirit

has faltered in the reeds and breeze

In the underworld he has been thirsty

for a drop of pity. This sunset, by the monument of a Lady

They cannot hear the sob of her baby

Waiting for his father coming back

from the border pass

Dew turns into tear. The bats stop their flying.

Over the Saddle mountain, a horse mane is rising

Translation by TMCS

Thư ngỏ gửi

lãnh đạo Trung “cộng”

Xưa, vì Trung - Xô oánh nhau

Bởi những lợi quyền nhỏ nhặt

Đến nỗi “phe ta” chia cắt

Để cho “Anh Cả” đổ kềnh

Chúng ta không chịu đồng minh

Nên đũa gãy từng chiếc một

Mác - Lê trở nên đơn độc

Luỹ thành từng mảng sụp, suy

Mấy ông “đồng chí” nghĩ gì

Ao nhà mải lo đấu đá

Để trời Âu và biển Á

Cho “phe” đế quốc “liên doanh”

Thế giới, màu “đen” loang nhanh

Màu đỏ chỉ còn mấy vệt

Vậy mà cha căng chú kiết

Lấn nhau tấc biển tấc rừng

Việt - Trung là môi với răng

Môi hở, dĩ nhiên răng lạnh

Cứ nhè thằng “em” mà oánh

Có xứng làm “anh” nữa không?

Khi lợi quyền còn là chung

Nghĩa tình trước sau cùng giữ

Người khôn phải biết ấm lưng

Cậy nhau tối đèn tắt lửa

Ngươi khoe dân nhiều đất rộng

Ngươi khoe lắm của nhiều tiền

Sao còn cướp tôm cướp tép

Của người thiếu đói triền miên?

Súng đạn chĩa vào anh em

Hạm tàu bủa vây đồng chí

Ghen từng đường kim mũi chỉ

Ghét từng rễ quế bắp ngô...

Kẻ cắp thường liếc vào bồ

Chẳng kể anh em, hàng xóm

Không nhẽ “Đại ca” hùng tợn

Mà hành xử như tiểu nhân?

Chưa qua nỗi nhục Hồng Công

Nỗi đau Đài Loan còn đó

Một thời Nhật lùn cưỡi cổ

Bao phen Mông - Tạng xuống đường

Dân nghèo còn rách như bươm

Nội tình đấm nhau chí choé…

Dẫu to mà đâu kịp “khoẻ”

Đã toan lấy thịt đè người.

Mấy con tàu choẹ ngoài khơi

Cướp thuyền, vòi tiền, cắt cáp…

Chao ơi! “Quân giải phóng” ơi!

So Sô Ma Ly* – chẳng khác.

Cùng chung mái nhà của Mác

Lại toan vác lê đâm nhau

Ngoài miệng luôn hô “hảo! hảo”

Mà bụng chứa toàn đỉa, sâu.

Mùa hè 2011

* Cướp biển Sô Ma Ly

Đôi bạn già

Đêm mưa Thành Sen se se lạnh

Trên phố dài chỉ còn lại cố Chuyên

Chiếc xích lô, chậm rãi cùng bà lão

Phiên chợ chiều, hàng ế - hóa chợ đêm

Đôi già ấy, đã bao nhiêu xuân ấy

Họ bên nhau bao năm tháng thăng trầm

No vui. Đói buồn. Bến xe. Cửa chợ

Giữa thị thành hỗn tạp đủ sắc âm

Bà Chuyên với mẹt hàng đơn sơ lắm

Còn cố Chuyên cọc cạch chiếc xích lô

Ở quê cố xích lô không chở khách

Quá tám mươi - cố vẫn lái xe thồ

Và tối tối cố Chuyên đi đón vợ

Hai thân già, xe - gánh, những buồn vui

Cố Chuyên bà là khách hàng đặc biệt

Cùng cố ông xuyên cay đắng ngọt bùi.

Hà Tĩnh, cuối đông 2013

Gửi những người yêu mến

(Tặng Dương Thanh Biểu, Lê Trự

và đồng đội Sư đoàn 10)

Ba trăm chàng trai Xứ Nghệ

Xa quê, cầm súng lên đường

Đứa vừa tạm buông sách bút

Đứa rời mảnh ruộng bờ nương

Vượt qua bom rơi đạn nổ

Vì Nước, tiếc gì máu xương

Xứng danh Hồng Lam - Đất Mẹ

Hiên ngang xốc tới chiến trường

Quảng Trị: Khe Sanh, đường Chín

Nam Lào, đông - tây Trường Sơn

Tây Nguyên: Đắk Tô, Tân Cảnh…

Đánh cho Mỹ ngụy mất hồn

Máu bao chàng trai Xứ Nghệ

Thắm đỏ chặng đường Nước – Non

Nhiều người thịt xương thành đất

Trước khi vô tới Sài Gòn

Bốn mươi năm rồi, bạn ơi

Nhớ nhau, hẹn ngày nhập ngũ

Đàn chim trời bay muôn nơi

Gọi nhau cùng tìm về tổ

Ngày nào đôi mươi măng sữa

Thoắt đà lên lão sáu mươi

Gặp nhau ôm vai bá cổ

Râm ran nói nói cười cười.

Nói cười mà nước mắt rơi

Sáu phần, bây chừ về một

Người còn: Huân chương đỏ ngực

Bạn xa – bao kẻ không mồ?

Tháng tư này gió xuân đưa

Ngạt ngào sen thơm quê Bác

Khói hương quện cùng tiếng nhạc

Ru “Hồn tử sĩ” nôn nao

Đồng đội ơi! Ở chốn nào

Nhớ nhau xin về họp mặt

Âm dương làm sao ngăn được

Một thời máu lửa sắt son.

Đừng ai tính chuyện mất còn

Trong ta vẫn nguyên kỷ niệm

Đừng ai so đo hơn thua

Hỡi người bước qua cuộc chiến

Hãy quây quần và nâng chén

Ôn chặng đường bốn mươi xuân

Đồng đội, và người yêu mến

Những chàng trai Giải phóng quân!.

Đêm 10/4/2008

Đồng sau bão

Đồng sau bão những bước chân vội vã

Bạc mắt cha - thảng thốt - bạc mây trời

Cọng rạ xiết vào nhau theo xoáy nước

Xiết xói vào tiếng kẽo kẹt bờ nôi

Đồng sau bão ẩm nồng rơm rạ mục

Nõn lúa non ngơ ngác trước hoang tàn

Hạt thóc nẫu không đợi mùa gieo vãi

Nảy mầm dưới nước chảy chan chan

Em nhón nhén gom từng bông từng chẽn

Rưng rưng bông chẽn gục tay người

Bùn sục tăm vỡ òa ngàn tiếng nấc

“Lúa ơi!”

Mùa bão 2003

Ghi sau ngày tết

Hết tết rồi bà con lại tha phương

Tay xách nách mang, xe Nam - tàu Bắc

Vạt ruộng quê sau những ngày giá buốt

Nhỏn mạ trắng đồng như tay vẫy run run

Người sang kiếm được xe giường nằm

Kẻ nghèo khó bám xe dù, xe chợ

Bòn mót quanh năm làm công, ở đợ

Bỗng tiêu vèo! Ba ngày tết - lại trắng tay

Chẳng dám tìm Ông Mười, Bà Hải cầu may*

Mặc Hương Tích, Chân Tiên vào mùa lễ hội

Những dự án tỷ đô, rượu chum, bia khối…

Bà con mình cứ lũ lượt chào quê

Biết người đi rồi đến tết lại về

Sao lòng dạ ngùi ngùi không tả nổi

Tấm cu - đơ làm quà ai mua vội

Ngọt mật thơm gừng, đưa đẩy mãi mà thương

Hà Tĩnh, mùng 10 tết Tân Mão

* Đền Ông Hoàng Mười (Chợ Củi - bắc Hà Tĩnh) và đền Bà Hải (còn gọi là đền Bích Châu - nam Hà Tĩnh) nổi tiếng linh thiêng, nhiều người đi cầu lộc.

Chuyện về

người đàn bà truột mấn

Năm 1930

Bị áp bức, người quê tôi vùng dậy

Trống Xô viết, cờ công nông, cuốc, gậy…

Chọi với sài lang súng đạn đầy mình

Thành Sen sáng mưa, một cuộc biểu tình

Cả vạn người kéo vào thị xã

Bọn Pháp điều lính khố xanh khố đỏ

Ngăn nông dân bằng súng, đạn, lưỡi lê

Lũ âm binh, những đôi mắt xanh lè

Vẻ khát máu hằn lên từng thớ mặt

Đoàn biểu tình - một thoáng như dè dặt…

Trần Thị Hường bước lên phía trước

Một thoáng thôi, chị bỗng thét căm hờn:

“Bà con ơi! tất cả hãy cởi truồng

Tây nỏ dám mần chi mô, đánh lổ!”*

Và truột mấn* chị đi vào giữa phố

Có mấy bà mấy chị cởi truồng theo

Những chiếc mấn nu* của một kiếp đói nghèo

Được phất lên làm lá cờ xung trận

Và cả vạn người tiến theo chiếc mấn.

Lũ Pháp ngạc nhiên

Lũ Pháp phì cười

Đạn lên nòng mà biết bắn vào ai

chẳng nhẽ bắn những người không khố áo

chẳng nhẽ bắn kẻ khốn cùng dạn bạo

Đấng nam nhi súng đọ súng, so tài

Đám đàn bà này không tấc sắt trong tay

Chẳng nhẽ bắn vào nơi… yếu đuối

Và tất cả bọn Tây bỏ chạy…

Trống Xô Viết đã vang xa, ngân mãi

Nhờ máu và nước mắt nông dân

Và bao nhiêu nghĩa liệt dưới cờ hồng

Ít ai biết chuyện người đàn bà truột mấn

Dẫu có một thời

giữa hai cuộc chiến tranh giải phóng

Thị xã Thành Sen có khu phố Trần Thị Hường.

* Phương ngữ Hà Tĩnh: đánh lổ (cởi truồng), truột mấn (cởi váy), mấn nu (váy nâu).

Nhớ Bùi Giáng

(Nhân kỷ niệm 9 năm ngày mất của Bùi tiên sinh)

Trước Người, có ai như Người không?

Sau này, còn ai như Người không?

Buồn như rêu và xanh như cỏ

Cỏ trong thơ và cỏ trên đồng.

Thi nhân hỡi! Khi tan cùng sương khói

Khi tận cùng say đắm niềm yêu

Người có ngoái đàn dê trên đồng nội

Mà thơ rơi tím những mảnh quê chiều?

Đời bảo điên! Ừ thì “điên” một chút

Đời bảo si! “Si” để được yêu đời

Một chân bước về bên kia: vĩnh cửu

Một chân còn nán lại cõi trần chơi.

Đà Nẵng, 26/9/2007

Ký ức Hương Khê

Những chiếc xe “cố vấn”

Lỉnh kỉnh: chạc cao su, móc lốp, chỉ mây,

chiếc kim khâu bằng nan hoa mài nhọn

và bơm tay, mỏ lết… bị căng đầy

Mo cơm độn khoai, áo tơi, nón lá

Vượt khe Giao, đôộng Bụt, ngược ngàn

Gió Lào quất ào ào lửa táp

Những lưng gầy nằm rạp quyết băng ngang

Tiếng Thạch Đồng, tiếng Thạch Môn í ới

Nắng xiên khoai sém da mặt, tay trần

Đường độc đạo, đá, mấp mô đèo, suối

Dân phường chè vẫn đổ dốc phăm phăm

Đêm chợ Đón, chợ Gia, chợ Trúc

Ngả lưng trên nệm lá tro mềm

Ngắm sao trời, đoán ngày mai mưa, nắng

Tiếng điếu cày rít rách màn đêm

Nghe râm ran bước chân về chợ

Cá Thạch Kim: gánh trích, nục thơm lừng

Mùi mật mía, đường đen chợ Trổ

Vượt đường dài các mệ, chị oằn lưng

Dăm chục cây, cách rừng cách núi

Cuộc giao thương vội vã buổi hừng đông

Đọi ruốc, cân vừng, buồng cau, trấy mít…

Rồi kẻ về xuôi, người cày cuốc ra đồng

Đám phường chè chở rừng xuôi bể

Chợ Tỉnh, chợ Cày, chợ Huyện khát chè xanh

Không quản dốc đèo, những chiếc xe “cố vấn”*

Truột Hà Linh, truông Bát chẳng cần phanh.

Trại viết Hương Khê, 30/12/2012

*Xe “cố vấn” tiếng gọi vui của người thời bao cấp để chỉ những chiếc xe đạp thồ phải dùng dây cao su quấn (vấn) quanh lốp xe để sử dụng.

Gửi bạn thơ

Kính viếng Nhà thơ Trịnh Thanh Sơn

Chiều qua ra Huế thăm Hoàng Phủ Ngọc Tường

Người gượng dậy với nụ cười méo mó

Chỉ đôi mắt là rực lên tia lửa

Khi nhận ra người đối diện: bạn thơ

Sáng nay nhận tin Trịnh Thanh Sơn ra đi lúc quá 2 giờ.

Ngô Minh an ủi: “Kiểu ra đi của những người tử tế”

Hồ Thế Hà: “Vàng đã gieo đáy bể”.

Rừng xanh ơi! Người xanh tận trời thơ.

Chiều nay ta thành kẻ ngu ngơ

Bên sông Hàn đi như thằng hoang tưởng.

Bạn văn, bạn thơ vơi dần theo ngày tháng

Khi tóc trên đầu không muốn - bạc dày thêm.

Biển gầm gào, chiều vẫn hoàng hôn

Bọt sóng khóc: phù thuỷ không còn, chai nào đong nổi biển?*

Dẫu Vườn Thơ, gió - trăng - ong - bướm…đến

Vắng một người tất cả chợt buồn hiu.

Đà Nẵng, 17.9.2007

*Nhớ câu thơ của Trịnh Thanh Sơn “Nắng tắt mà người không đến/Anh ngồi rót biển vào chai”

Về hồ Trại Tiểu

Bởi vì soi trời Can Lộc

Nên hồ Trại Tiểu nước xanh

Ngàn thông như là tóc xõa

Ru các em* giấc yên lành!

Xưa, khói bom vương ngọn cỏ

Đất đá nhuộm máu bao người

Giờ mời bạn về Đồng Lộc

Ghé hồ Trại Tiểu mà coi:

Một miền non non nước nước

Mây lồng sóng biếc trời trong

Mỗi chiều hoàng hôn ngả bóng

Dập dìu “tài tử giai nhân...”

Người đi ngắm hồ tức cảnh

Kẻ lên vui bạn vui bè

Lợn mọi, ga ri, bánh tráng...

Nồng nàn hương rượu chợ Nhe?

Chếnh choáng trăng lên viền núi...

“Ai người...” cứ hát, ta nghe

Tình quê trong hơn trăng nước

Hình như ... người đẹp xuống bè...

Trận mạc đã thành quá khứ

Thương Người nằm lại nơi đây

Tình gửi qua hương, qua rượu

Cho Người mà sao ta say?

*10 cô gái hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.

Ngát thơm

hương suối hương ngàn

Gửi Hương Khê

Trà Sơn gối đầu lên Trường Sơn

Giấc yêu đương ngàn năm trống mái

Cá vượt Vũ Môn cá hóa rồng huyền thoại

Gió vượt Khe Giao gió lạc giữa hương ngàn

Tôi về làm ngọn gió lang thang

Qua núi

qua non

qua đồng ngô bãi sắn

Cùng mẹ mang tơi xuyên ngày mưa tháng nắng

Cùng bố rèo trâu ra ruộng kéo cày

Hương rừng thơm cho ong bướm cùng say

Ôi mảnh vườn xanh hoa chanh hoa bưởi

Cành sim trên đồi bông mua dưới suối…

Cứ ngát thơm như tình mẹ Hương Khê

Dòng Ngàn Trươi hòa cùng Ngàn Sâu

Bầu sữa mẹ ngọt lành nuôi xứ sở

Chín khúc Hội Nai rồng về cuộn tổ

Để suối khe muôn dáng long chầu

Quê hương tôi núi cao sông sâu

Có hạt ngô thơm, có cam bưởi ngọt

Điệu ví, câu hò sớm chiều dìu dặt

Yêu thương rất nhiều bởi lắm khổ đau.

Quê hương tôi ngàn xưa - ngàn sau

Muối mặn gừng cay, tình quê chân thật

Nhút mít ưa chua nước chè ưa chát

Ân nghĩa tràn đầy như hồ nước Trăm Năm.

Đất cằn khô cây hóa trắc, hóa trầm

Như mẹ cha tôi cũng hóa trầm, hóa trắc

Rắn rỏi, can trường khi đương đầu với giặc

Thơm ngọt, dịu dàng khi với cháu với con.

“Cá gáy vượt thác Vũ Môn để hóa ra rồng”

Rồng - biểu tượng của tổ tiên người Việt

Đừng ai nghĩ đó là truyền thuyết

Mảnh đất này Tiên, Phật có xa đâu.

Mảnh đất này xưa đói cháo thiếu rau

Người thương người vẫn nhường cơm chia áo

Cho những vùng sâu vùng xa lụt, bão

Cho những bản nghèo Giằng, Chứt, Rào Tre…

***

Mặt trời thức trên Trà Sơn, ngủ cuối Giăng Màn

Một ngày quê tôi giữa hai triền núi

Ngày ngắn đêm dài nên ai cũng vội

Riêng tiếng gà báo thức kéo dài hơn

Suối chảy từ nguồn nơi cá hóa long

Trong nước suối có hương rừng hương đất

Cây cỏ ngát hoa, giàn ong trĩu mật

Và tình đời cũng dào dạt như thơ…

Hương Khê ơi! Yêu đến tận bến bờ.

Trại viết Hương Khê, 01/12/2012

Vịnh Mốc

Địa đạo như bài thơ khoan sâu vào đất

Du khách đi tìm dấu xưa ẩm mốc

Họ quên tác giả bài thơ đang cầm cuốc, cầm cày

vừa mỉm cười với họ đâu đây

Sóng rủ rỉ lời riêng không phải ai cũng hiểu được

Tiếng nấc nghẽn từ lòng đồi Sáu Mốt (61)

Mảnh ván thuyền người cảm tử quân đi

Cồn Cỏ mờ xa nhắn nhủ điều gì?

Lịch sử chọn đây là nơi đối mặt

Cái ác chọn đây làm nơi hủy diệt

Những trẻ thơ thay sữa miếng lương khô

Cuối hầm sâu ngọng ngịu tiếng “i…tờ”

Vịnh Mốc

mảnh đồi khô cưỡi trên sóng biếc

nắng và gió, và đói nghèo quyết liệt!

Vịnh Mốc

những năm thập kỷ sáu mươi:

Trước mặt là đại dương của cái chết

là hứa hẹn của tương lai

là hạm đội Mỹ như quan tài sắt

là miền Nam thương yêu…

Sau lưng là trường thành bằng quyết tâm và xương máu

là những chiến binh tiếp viện

như lớp lớp thủy triều

Ta thắp đuốc xuyên vào lòng đất

Nuôi Sự Sống từ trong Cái Chết

Nén quyết tâm vào trong quyết liệt

Nuôi mặt trời trong mỗi trái tim

Vịnh Mốc

Khúc ruột miền Trung eo thắt – ruột bầu

Chạm vào đâu cũng bầm tím thương đau

Nơi xuất phát những binh đoàn thần thoại

Như bão táp lướt qua dòng Bến Hải

Qua Cồn Tiên, Dốc Miếu, Khe Sanh…

Cơn bão huyết đã đi vào bất tử

Cho muôn sau Tổ quốc yên bình.

Địa đạo như bài thơ khoan sâu vào đất

Du khách đi tìm dấu xưa ẩm mốc

Họ quên tác giả bài thơ đang cầm cuốc, cầm cày

vừa mỉm cười với họ đâu đây.

9/2011

Nâu sồng gặp ở chùa Am

Gặp nâu sồng ở chùa Am

Hình như Nàng* rẽ thời gian trở về

Dáng là dáng trúc dáng tre

Tóc ven gáy trắng, nắng se nét buồn

Mịn màng da, nhẹ nhàng khuôn

Búp thon mười nụ dâng hương dưới thềm

Khói trầm chẳng chịu bay lên

Mái cong trĩu xuống, cõi thiền… chợt say

Đức Thọ, Xuân 2013

* Nàng: ý chỉ Hoàng hậu Bạch Ngọc – vợ vua Trần Duệ Tông (thế kỷ 14) có công khai phá lập nên vùng đất ngã ba bến Tam Soa, giúp Lê Thái Tổ đánh đuổi giặc Minh và sau đó lập chùa này. ;

Đất thiêng

“Mình về nuôi cái cùng con

;Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng”

Nơi đỉnh Phia Oắc chọc trời

Mây trú ngụ muôn đời không nhường gió

Chỉ mây trắng, mịn màng, không sặc sỡ

Miên man bay

miên man ngủ

chập chùng

Núi ưỡn mình đón gió bắc, gió đông

Gió tàng hình tự cho mình là chúa tể

hút thung sâu, lượn đèo cao, chễm chệ

Vần vũ sương mù

mưa núi

nắng chênh chao

Một nghìn chín trăm ba mươi mốt mét chiều cao

Đỉnh Phia Oắc - mái nhà thiêng đông bắc

Đỉnh Phia Oắc - ngự địa đầu Tổ quốc

Non nước Cao Bằng tươi đẹp một miền thơ

Sông Bằng, sông Gâm mải miết bản tình ca

Quấn quýt chảy bên bờ nương mép rẫy

Tiếng đàn tính của những nàng tiên núi

Làn điệu then các cô gái Tày, Dao

Lúa trải vàng từng bậc ruộng lên cao

Ngô rắc phấn tít bờ xa suối lượn

Thác đổ trời xanh, hang sâu đá uốn…

Nước non này ai “trẩy” thuở hồng hoang

Đất nuôi người, tạo nên “Cái’, nên “Con”

Nên làng bản cheo leo trên sườn lúa

Núi dựng trường thành, sông gầm thác đổ

Từ thưở Nam Cương - người Việt ngẩng cao đầu

Khi Thục Dương Vương vung giáo giữa rừng sâu

Đuổi giặc Tần giữ biên cương bờ cõi ;

Khi Bác Hồ tận cùng hang đầu suối

Bàn đá chông chênh kê dựng lại sơn hà

Từ đất này Tổ quốc khải hoàn ca ...

Đỉnh Phia Oắc buổi trời quang mây tạnh

Những đàn chim ríu rít rủ nhau về

Chim ngược núi, run mình trong gió lạnh

Mà hồn người bỗng chóang ngợp, đê mê

Những băng tuyết vừa tan trong nắng sớm

Lá tơ non mềm mịn vẫn còn in

Trên cỏ ướt ta ngược về quá khứ

Bước phiêu du ký ức ngủ im lìm

Cây như tóc, như tơ, như xương cốt

Gió nghìn năm đẽo gọt đủ hình hài

Bởi giá lạnh cây ken dày lớp lớp

Hay gió gào mưa thét chúng chen vai?

Người Dao gọi đây: Núi Hoa, Núi Tuyết

Tuyết và Hoa - hòa quyện giữa lưng trời

Hoa dại nở như môi cười thiếu nữ

Sáng núi rừng, mặc băng, tuyết, mưa…rơi

Từ Phia Đén nơi bản làng lên khói

Những bông đào đã ngậm nụ, xòe hoa

Đốm than đỏ như lửa hương le lói

Đốt ngày xuân sưởi ấm những mái nhà

Tinh sương quá ơi bông mơ bông mận

Nở trắng vườn khoe sắc tuyết sắc mây

Hơn tuyết, mây - các em là ánh sáng

Để đêm đông không ngự trị đất này.

Kìa những ruộng bậc thang hình vân gỗ

Xoắn vào sương, xoắn vào núi, vào mây

Lúa đang ửng màu vàng tơ sắc kén

Hút thung xa, ong dâng mật tràn đầy

Dãy Ngân Sơn - uốn vòng cung Đông Bắc

Là mẹ rồng đang canh thức ngàn năm

Đỉnh Phia Oắc đầu ngẩng cao hùng vĩ

Phia Đén kia: con mắt sáng trăng rằm

Mùa lúa chín, vảy rồng phơi vàng óng

Mùa giong riềng hoa lửa thức xuyên đêm

Đất nghìn năm ủ hương cây mại - vác*

Để cho em thơm dịu mái tóc mềm

…

Tất cả đó dệt nên tình non nước

Nơi biên cương tươi đẹp Cao Bằng

Trước tiên tổ cháu con xin nối gót

Giữ cơ đồ gấm vóc muôn năm!

Nguyên Bình, 10/12/2014

Đêm nay,

bão số 10 vào miền Trung

Nếu siêu bão số 10 vào miền Trung.

Gió giật cấp 15

Sóng gặp triều cường sẽ dâng cao năm mét

Những dòng sông chẳng thể nào chứa hết

Nước băng tràn, lũ quét xóm thôn...

Nếu siêu bão số 10 đêm nay vào miền Trung.

Bao số phận như ngồi trên mép biển

Nhiều con thuyền vẫn lao về với bến

Sóng chặn đường, gió ngược hướng, thuyền ơi!

Đồng đang vào mùa, những bông lúa đỏ đuôi

Ngô ngoài bãi hạt cuối kỳ đọng sữa

Những vạt sắn bột đang phình từ rễ

Ôi mùa màng, mật sẽ ngọt bờ môi...

Mới hôm qua thu ngự trị đất trời

Biển xanh , trời xanh, núi xanh…da diết

Mà chiều nay sóng cồn lên từng đợt

Gió gầm gào xua cát nát lòng ta

Bão đã về gần, hy vọng bão quay ra

Hy vọng bão tan cho trời yên biển lặng

Nhưng đừng đợi trời thương, trận này ta phải thắng

Như bao lần đọ sức với thiên tai

Bão đang về.

Đừng ngủ. Miền Trung ơi!

Trước Siêu bão Wutip 30/9/2013/2013

Nẻo về

(Lời ca)

Tặng Dương Thanh Biểu và Vũ Bích Liên

Ơi Hoa Đô lau trắng

Ơi Bích Động ngàn năm

Ơi Kim Sơn, Non Nước

Chớp mắt rồi xa xăm

Chuông chùa đâu vang ngân

Sông Đáy chiều ửng mặt

Nỗi nhớ nặng ngàn cân

Đường xa tình muôn nỗi

Dẫu ngàn năm, người ơi

nước chảy

đá mòn

thời gian: vầng trăng khuyết

Lòng ta người biết chăng…

Ninh Bình ơi, người ơi

Tình người như tơ giăng

níu hồn ta ở lại

Dẫu mịt mờ xa ngái

Vẫn đậm tình yêu thương.

Ninh Bình 4 - 2000

Ngày 11 tháng 9/2011

Đương nhiên là chẳng hay ho gì

Mảnh đất mấy trăm năm chưa nếm mùi trái phá

Lửa và bom, và lâu đài sụp đổ

Nỗi kinh hoàng đè ập xuống nỗi đau

Tiếng sét giữa trời vọng đến muôn sau

Kẻ nào to gan dám đấm vào mặt hổ?

Kẻ điên khùng nào ngang nhiên khủng bố

Giết vạn dân thường, chính khách, thương nhân?

Cả thế giới truy tìm bọn sát nhân

Lòng nhân ái nghiêng bờ tim hiến máu

Người chết chưa kịp chôn - bầu trời đã vằn lên giông bão

Từ ê chề thù hận của chú Sam

Ai là thù?

Ai là bạn?

Hỡi lặng câm?

Những oan hồn Hi rô si ma,

Ô ki na oa…

nhuốm màu đen hình nấm

Chất độc da cam,

“Pháo đài bay”,

“Con ma”

“Thần sấm”…

Nỗi đau này có ngấm nỗi đau xưa?

11/9/2001

Tự bạch

Mòn mỏi đón đợi điều may

Chín mươi chín ngày chưa thấy

Thắp hương xua đi cái rủi

Xế tà cái rủi chửa lăn

Bên đông giành vài miếng ăn

Phía tây giật dăm tấm mặc

Lớn bé trẻ già chia khắp

Lưng vốn lại về số “mo”

Văn chương chưa kịp lưng bồ

Nợ nần chật ba chái bếp

May mà còn chai rượu nếp

Cho đời sủi bọt lăn tăn

Mùa xuân 1998

Có năm người chết đứng

Mặt trời tinh quái lặn xuống đáy sâu

Anh khờ khạo ngồi yên trên đá

Em bình thản quấn tấm xỉn quanh người

Dòng Nậm Thơn rùng mình giữa hoàng hôn yên ả

Trời thanh cao cho nước biếc trong hơn

Con phà chùng chình không chịu qua sông nữa

Anh bị đóng đinh vào bến đá

Em đắm mình vào giữa dòng trong

Có bao người như anh ở bến Nậm Thơn

Bị thôi miên bởi dáng em ngà ngọc

Em kín đáo gỡ từng lần áo

Thương những cặp mắt tinh đời bất lực

trước nghệ thuật dân gian

Chẳng hiểu lão Mặt Trời chết đuối hay xấu hổ

mà không thấy ngoi lên

Để màn đêm chôn dần bến tắm

Ít nhất có năm người chết đứng

Gã làm thơ, chàng đốn củi và mấy cậu lái xe.

Trung Lào, 4/1995

Phần Một

Đêm không ngủ

nghe nghìn xưa giục giã

Này gã láng giềng khổng lồ

Nước Ta với nước ngươi

Liền núi, liền sông, mái kề, vách cận

Chung nắng trời trong, chung mưa mây xám

Con chim không chia giọng hót

Cá đẻ sông trên trứng nở hạ nguồn

Mũi tẹt, da vàng, dáng nhỏ, mắt đen…

Hạt lúa, dây khoai, áo thô, chân đất

Ngàn năm cạnh nhau - đất trời sắp đặt

Tối lửa tắt đèn lắm lúc chung vai

Thuở vó ngựa Nguyên Mông chà nát “con trời”

Đại Hán quốc vong

có Đại Việt ta ba lần thay ngươi rửa nhục

Khi lưỡi kiếm Nhật hoàng lê từ nam chí bắc

Đất Trung Hoa rên xiết dưới xích xiềng

Ta cùng ngươi chung ý chí đứng lên

Đánh Nhật, đuổi Tây, hai ngọn cờ nhuộm máu

Màu máu đỏ thắm nghĩa tình chiến đấu

Sắc vàng sao ngời như nắng ban mai

Chung kẻ thù

Chung lý tưởng

Vai sát bên vai

Đồng chí ngoéo tay: “Mười Sáu Chữ Vàng và Bốn Tốt”

(Hữu nghị

Ổn định

Tương lai

Hợp tác)

Những lời thề nghe như hát, như ca

Nhưng lời thề các “đồng chí” chưa kịp bay xa

Đã bị xéo dưới chân giày phản phúc

Của một lũ tham lam lừa lọc

Mộng bá vương chà đạp hết ân tình

Cậy lắm tiền ngươi ra mặt khi khinh

Ỷ nhiều thịt ngươi gồng mình bành trướng

Ta với mi nghìn xưa là hàng xóm

Và nghìn xưa ta đã khổ vì mi.

Nhưng ngày xưa, thôi, kể lại làm gì

Bởi tổ tiên ngươi vốn tham, thâm và ác

Người Trung Hoa ham cường quyền, ưa bạo lực

Một dải giang san rách nát biết bao lần

Thưở Xuân Thu – Chiến quốc, máu nhân dân

Đã chảy như sông, đã dâng thành bể

Cha ông ngươi dệt nên Tam Quốc chí

Bằng đầu lâu, xương cốt của giống nòi

Người Hán, người Liêu, người Tạng dẫu chung trời

Vẫn muôn thuở vác gươm đi chia đất

Ngươi tự hào những “chiến công” hiểm ác

Của Tần Thủy Hoàng, của Trụ, Kiệt xa xưa

Vậy nên giờ đây tội ác cứ kế thừa

Chà nát Thiên An Môn, Tân Cương và nặn ra bầy Pôn Pốt

Dù “hảo lơ”, bụng dạ ngươi không tốt

Ta biết từ lâu mà thỉnh thoàng vẫn bị lừa.

Nhân hậu, thủy chung, dân tộc Việt Nam ta

Bởi nhân hậu thủy chung nên nhiều phen khốn đốn

Khi Trọng Thủy lừa Mỵ Châu bỏ trốn

Ăn cắp nỏ thần để trở lại xâm lăng

Mỵ Châu chết rồi mà trai ngọc vẫn trong

Bởi nước mắt kẻ đê hèn rớt xuống

Sự cả tin đã làm em lẫn lộn

Giữa ân tình và thù địch Mỵ Châu ơi!

III

Sự cả tin vào “chủ nghĩa tuyệt vời”

Sẽ sản sinh những mối tình chung thủy

Mà có lúc ta đã lấy máu xương ta làm thành lũy

Cho sự yên lành của đồng chí – là ngươi

Giặc đến quê ta kín đất đen trời

Ta ra trận chịu hòn tên mũi đạn

Làm người lính tiên phong cho phong trào cộng sản

Ngươi rảnh tay củng cố thành trì

Rồi bất ngờ ngươi bán quách ta đi

Cho kẻ địch chẳng kể chi bè bạn

Cướp Hoàng Sa chỉ bằng vài phát đạn?

Không! Bằng hành vi phản phúc kiểu Trung Hoa.

Sông máu, núi xương mới có khải hoàn ca

Ta thắng Mỹ, năm châu mừng chiến thắng

Gã “Anh hai” đã “tận tình lo lắng”

Giúp lũ giết người Khơ Me đỏ đâm giáo sau lưng

Rồi xua quân cướp biển, cướp rừng

Phía Bắc, phía Nam, Trường Sa… máu đỏ

Tất tần tật… cũng từ “anh hai” đó

Hàng vạn dân thường

Hàng vạn chiến binh

Gian khổ ba mươi năm chưa được hưởng hòa bình

Nước có giặc lại lên đường đánh giặc

Họ ngã xuống giữa biển Nam, rừng Bắc

Vì lòng tham lam, sự phản trắc của “người anh”

Tổ quốc đau mà không dám khóc con mình

Sợ đổ vỡ những “mối tình hữu nghị”

Sợ rạn nứt nghĩa tình đồng chí

Ngày kỷ niệm hy sinh không dám thắp nén nhang

Vẫn những tấm bia trắng toát xếp hàng

Mà tủi hổ giữa vạn ngàn liệt sĩ

Người ngã xuống giữa chiến trường đánh Mỹ

So với người đánh Miên, đuổi Tàu sao lại khác nhau xa

Nghĩa trang nào là Người?

Nghĩa trang nào là Ma?

Ai cũng xót mà không ai dám nói

Kìm nỗi đau cứ nhồi lên, nhoi nhói

Một điều nhịn, chín điều lành, để đất nước bình yên.

Mà biển, trời đâu có được bình yên

Cây tiêu, cây hồi bị thu mua từ rễ

Móng bò, chân trâu, râu ngô, gốc quế

Ốc bươu vàng, dừa non, đỉa… bị lùng săn

Chất ung thư ủ trong áo, trong khăn

Sâu, sán, bọ… trong đồ ăn thức uống

Hàng lậu nhập ứ đầu thôn cuối xóm

Những đồng tiền tội ác cũng tuồn theo...

Ngươi phá ta, muốn ta phải đói nghèo

Lấn từng tấc đất rừng nơi biên ải

Từng viên sỏi nắn dòng cho suối chảy

Hòng gặm mòn ta như a xit gặm nhôm

Ngươi thường khoe đất rộng người đông

Tự vỗ ngực xưng danh “thiên tử”

Có quân vương nào lòng dạ hơn quỷ sứ

Có bạn tốt nào “vĩ đại” bằng ngươi?

Ta với ngươi dù giáp đất, giáp trời

Thiên định buổi hồng hoang sao các ngươi không biết

Những đòn đau của quân dân Đại Việt

Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa…

chẳng nhẽ cha ông ngươi không truyền lại cháu con

Để hôm nay vẫn mắt dẹt mắt tròn

Thấy của người là rắp tâm cướp đoạt?

Này, gã khổng lồ hàng xóm có biết không

Chúng ta đây con Lạc cháu Hồng

Là giống Rồng – Tiên từ trang cổ tích

Hình đất nước cong cong như chữ S

Là dáng Rồng – chiếc tổ mẹ cha xây.

Ngàn năm xưa đi mở cõi riêng này

Cha mẹ xa nhau: Mẹ lên ngàn, Cha xuống biển

Vì tương lai cháu con họ sẵn sàng dâng hiến

hạnh phúc riêng mình đi sắp đặt giang sơn.

Biển với ta là con nục, con cơm

Là ngọn gió nồm nam, những con thuyền độc mộc

Ta vui biển cười

Ta buồn biển khóc

Mỗi sáng, chiều ta gặp bóng Cha xưa

Là ráng cầu vồng vắt ngang những cơn mưa

Là ánh bình minh choàng lên quần đảo

Và những lá buồm trong mây sương huyền ảo

Như bàn tay Người vẫy gọi: lướt ra khơi

Mẹ ta như dáng núi chống trời

Dõi bóng cha - con cuối ghềnh đầu thác

Ta có cả rừng vàng biển bạc

Bởi muôn đời ta có Mẹ - Cha yêu.…

Phần hai:

LÃNH TỤ

I, Con tàu Tổ quốc

Ai sẽ là lãnh tụ của Nhân dân?

Lãnh đạo bây giờ ai xứng tầm Lãnh tụ?

Có chức tước lo ăn rồi lo ngủ

Quên Nhân dân vẫn thức phía biên thùy.

Đã bao lần khi Tổ quốc lâm nguy

Hưng Đạo đại vương đêm đêm vỗ gối

Hịch Tướng sĩ râm ran bờ cõi

Đến tận giờ tiếng Sát Thát còn ngân

Trẻ hay già ư? Thuở đánh đuổi giặc Ân

Chú Gióng lên ba đã chồm lên ngựa sắt

Hoài Văn hầu coi khinh muôn cường địch…

Bao Anh hùng, Dũng sĩ tuổi thiếu niên

Tám mươi triệu nhân dân ở khắp ba miền

Và còn nữa những con em người Việt

Trên mặt đất sẽ tụ về, đủ hết

Và cả thế giới này căm ghét lũ xâm lăng…

Vì sao ta chưa chuẩn bị cho chiến tranh?

“Mười sáu chữ vàng” say mèm cơn mộng mị

Một “chủ nghĩa” lập lờ nhau ”đồng chí”

Hay kết bè bởi lợi ích cá nhân?

Ai sẽ là lãnh tụ của Nhân dân?

Con cha, cháu ông, chọn tài, chọn đức?

Trẻ dám xông pha; già không nhịn nhục

Ai lái con tàu Tổ quốc vượt trùng dương

Chủ nghĩa nào cũng chỉ một con đường

Độc lập, tự do, vẹn toàn đất nước

Bình đẳng, ấm no, tự tôn dân tộc

Dân có mái nhà, nước vững biên cương

Thấm thiá nỗi đau

Trận thảm sát Gạc Ma ta nhẫn nhịn tận cùng

Đạn đã lên nòng phải cắn răng không nổ súng

Hy vọng giặc phút cuối cùng…cảm động

Người không còn ai giữ đảo? Biển ơi!

“Thà hy sinh tất cả” vì biển, trời

Nước có giặc phải cho dân giết giặc

Phải hiểu rõ kẻ thù kia tàn độc

Biết chủ động, bất ngờ, không đợi chúng xuống tay.

“Hải chiến Hoàng Sa” – 1974

(Thịt xáo nồi da – đảo ông cha giặc chiếm)

Ta từng học: Kết đoàn là sức mạnh

Thất bại này hiểm họa mãi muôn sau

Mất mát này trên tất cả nỗi đau

Đau máu đổ, đau thịt xương lính chiến

Nhưng mất đảo, mất trời, mất biển

Ai là tội đồ trước dân tộc, non sông?

Để bây giờ giặc truy sát ngư dân

Lũ kẻ cướp làm quan tòa cướp – phạt

Mũi khoan thép thọc sâu năm ngàn mét

Nghe Biển gọi Bờ mà bầm nát tim gan!

Để bây giờ bãi ngầm hóa đường băng

Tàu chiến giặc nghênh ngang trong lãnh hải

Đường “lưỡi bò” tưởng chỉ trên trang giấy

Đang liếm dần, liếm mãi xuống phương Nam

Liếm… đến bao giờ chúng thỏa mãn lòng tham

Lũ xuẩn ngốc đã bị mù con mắt

Lũ Đại Hán tưởng “Trời Con” là thật

Chọn hướng đầu nước Việt để “Chinh đông.”

Ai sẽ là lãnh tụ của Nhân dân?

BQT

(Viết giữa những ngày giàn khoan TQ xâm phạm vùng biển VN. 5/2014)

...(Còn tiếp)

Đêm Mộc Châu

Mộc Châu vào hội, người xuôi núi

Thổ cẩm Mông trôi tím phố chiều

Em tôi kiều diễm màu áo Thái

Váy dài, xà tích với khăn piêu

Xà tích, khăn piêu - nền lá xanh

Nhụy hồng, cánh tuyết, đóa ban lành

Ôi người Tây Bắc, tình Tây Bắc

Chén rượu đêm mừng chếnh choáng anh

Em mời “khát vọng” tay quàng tay

Rượu chạm đầu môi đuôi mắt say

Đuôi mắt cận kề như lửa đốt

“Au hành”, “Pay nhé”…lại liền “Pay…”

Liền “Pay…”, ai nỡ buông tay nữa

Kìa em, bè bạn trẩy chợ tình

Anh liêu xiêu bước mà như tựa

Vào bờ vai trắng - đóa ban xinh

Sơn La, 2/ 9/2011

*Luật uống rượu của người Thái ở Sơn La: “Au hành” là uống hết không còn một giọt trong chén; “Pay nhé” là uống liền 2 chén; “Pay nhé lè” là uống liền 3 chén.

Trăm năm sau

ta sẽ nói câu này

Ơi này cô bé

Quen ba năm chưa hiểu ánh mắt nhìn

Hãy ghé tai đây ta nói nhỏ

Em ngại ngần để ta lặng im.

Không nói được câu này ta buồn lắm

Nhưng nói ra, biết đâu buồn hơn

Em ngây thơ hay ta khờ dại

Để nhiều khi buồn tủi giận hờn

Thôi cô bé! Hẹn thêm trăm năm nữa

Không ghé tai ta cũng nói câu này

Em trong đất, ta gửi lời xuyên đất

Em cuối trời ta gửi đường gió mây

Em thành Phật ta gửi nhờ hương khói

Em là Tiên ta gửi bằng đắm say...

Ơi cô bé! Kiếp này chưa nói được

Trăm năm sau ta sẽ nói câu này.

Sông Hàn, 2007

Về quê

Gửi nhà thơ Nguyễn Huy Hoàng

Trở về từ chốn xa xôi

Mái đầu đã bạc như vôi, đã đành

Ngập ngừng tìm bóng tre xanh

Làng xưa, người cũ, mỏng manh cánh đò...

Quê người đường rộng phố to

Đường lên cuộc sống ấm no ầm ào

Làng tôi! Đò vẫn cắm sào

Mẹ già đầu thấp váy cao ruộng bùn

Một đời... gan ruột rưng rưng

Mồ hôi lưng mẹ ngập ngừng mắt con.

Sông đã cạn, núi đã mòn

Mẹ ơi! Sao mẹ vẫn còn khổ đau?

Đâu nhà? Đâu ruộng? Đâu trâu?

Đâu con? Đâu cháu? Và đâu xóm giềng?

Tha phương trăm chốn ngàn miền

Bán thân bát gạo đồng tiền xót xa...

Xưa là làng, ruộng quê ta

Ai xoay ai chuyển hóa ra đất người

Đây “dự án” nọ “di, dời”

Úm ba la! Tiếng nấc, cười đêm đêm

Ngày nào đồng đội, anh em

Bây giờ: chủ - tớ, dưới - trên, rõ ràng

Dân không cương - quan tất tham

Từ tham nhũng đến Việt gian - quá gần

...

Xa quê, một năm mấy lần

Thăm quê, thăm mẹ héo dần ruột gan.

2012

*Nhân đọc bài thơ buồn “Về quê” của Nguyễn Huy Hoàng

Hoa cà phê

Hình như những hạt sương đêm

Đậu vào hoa lá cho mềm đất khan

Hình như hương núi hương ngàn

Trỗi lên từ giấc nồng nàn cao nguyên

Ngẩn ngơ trước cõi lâm tuyền

Anh tan vào nắng khôi nguyên bồng bềnh

Tan vào mây trắng trời xanh

Hình như đôi mắt của anh dại khờ

Để hoa trắng đến ngẩn ngơ

Và tình anh suốt bãi bờ dâng hương

Hương rừng em toả bốn phương

Giọt thơm, giọt đắng, giọt thương, giọt chờ

Ban Mê! Cõi thực? Cõi mơ?

Cho anh si tận bến bờ... cõi mê

Dùng dằng nửa ở nửa về

Ngàn hoa trắng rẫy cà phê, hút hồn.

Thu 2006

Lại cười, lại đi

Nhân đọc “Tạ từ” của Thi sĩ Hoàng Cát

Đòi về với đất là răng?

Một phần xương thịt xung phong trước rồi

Còn thơ, còn bạn, còn chơi

Ngã xong bò dậy lại cười, lại đi.

Sẹo trên da mặt nhằm gì

Một chân, một chống vẫn phi với đời

Tóc dù bạc. Da dù mồi

Bàn cờ, chén rượu còn mời, còn “dô”

Mẹ, thầy sự sống đã cho

Gian truân khổ cực bây giờ đã qua

Thi nhân là của muôn nhà

Còn đâu riêng bác nữa mà tự do

Muốn đi, dốc hết hồ lô

Bao nhiêu thi tứ đóng bồ, trả Dân

Lên đỉnh Quan Hà

Hoài cổ, anh tìm về chốn cũ

Ngàn lau tiên cảnh vuốt ve chiều

Sóng vẫn trải lòng nơi bến nhớ

Như sợi tơ tình buộc thương yêu

Mây trắng loang vào cõi hư không

Hoàng hôn lan nhẹ buốt tê lòng

Bông lau còn trắng, em còn tím

Mộng ước chung tình buổi thu trong.

Buổi ấy còn thu và còn xuân

Xuân cho sắc má ửng hương nồng

Thu cho mắt biếc choàng mây biếc

Hai đứa giữa trời - biển mênh mông...

Lên trời. Hết núi tới đỉnh sương

Xuống biển. Hết đất sẽ hết đường

Chim ở trong lồng mà chim hót

Cá nằm trong lưới ngỡ đại dương

Buổi ấy thật vui. Giờ đã xa

Cuộc đời thoáng chốc tới phôi pha

Nhớ lau anh lội về quá khứ

Tóc trắng như mây đỉnh quan hà ;

Bán đảo Sơn Trà, tháng 11/2008

Gửi về thành phố Đà Nẵng*

Một thời giặc chiếm thành phố

Người từ phố “nhảy” lên rừng

Bao người từ rừng về phố

Bám trụ trong lòng nhân dân

Giải phóng, phố phường tan nát

Người trăm nơi về dựng xây

Nông, ngư, công, thương… góp sức

Thôn xóm, thị thành chung tay

Đà Nẵng từ trong nghèo khổ

Đến nay nở mặt nở mày

Một phần nhờ công “đầy tớ”

Sức Dân nâng cánh chim bay

Đà Nẵng phố to, biển đẹp

Phố to nhà các quan ngồi

Bãi biển bán cho ngoại quốc

Dân mình đâu còn sân chơi

Xưa, cần máu xương cả nước

Máu xương cả nước “chảy” về

Nay, ai ngăn đường cấm lối

Kén người, chọn chốn, chia quê?

Đất, nước – của chung dân nước

“Toàn dân làm chủ” cơ mà

Đà Nẵng “hạn chế cư trú”

Mai rồi ai đòi Hoàng Sa?

Tỉnh, thành nào mà cũng vậy

Người dân biết trú nơi nào?

Tiền dân, thuế dân (ngân sách)

Tặng người bằng “đỏ”, tước cao

Bằng “đỏ” chắc gì tâm đỏ

Tước cao đâu hẳn đức dày

Bao con em còn thất nghiệp

Dẫu cầm bằng cấp trong tay

Cấm người ăn xin, cơ nhỡ

Cấm luôn cả trẻ đánh giày

Cấm người hàng rong kiếm cháo

Cuộc sống dân nghèo sao đây?

Thả cửa đĩa băng, xổ số

Đĩa, băng phức tạp “nội dung”

Vé số, lô, đề (cờ bạc)…

tự do tuôn chảy mọi vùng

Đà Nẵng đẹp mà chưa đẹp

Bởi còn lắm điều bất công

Đà Nẵng mạnh mà chưa mạnh

Cho nên cấm “chợ” ngăn “sông”*

Nông dân không vườn không ruộng

Làm thuê làm mướn Tàu, Tây

Chính quyền hãy lo dân trước

Mở cửa mời họ về đây

Người đói thì cho tạm cá

Kẻ nghèo sắm cần sắm câu

Giúp dân đóng thuyền dệt lưới

(Động viên cả sức người giàu)

Bao ngư dân không ngư cụ

Đang mơ cưỡi sóng ra khơi

Trước là miếng ăn tấm mặc

Sau là giữ biển giữ trời.

Đà Nẵng sẽ là Thành phố

Đáng sống vô cùng, người ơi!

ĐN, 2012

* Chỉ việc quy đinh hạn chế nhập cư

vào thành phố của HĐND Đà Nẵng)

Lão Gạo

Vốn liếng góp nhặt từ mùa hè

Lão Gạo đem ra đốt sạch

Lão muốn đẩy mùa xuân trôi mau

Để khoe với đời mình nhiều tuổi

Mùa xuân chưa kịp nóng lên

Những ngọn lửa trên đầu đã tan thành khói

Lại những mùa hè lão cóp nhặt

Nóng lòng sáng thu

Chịu đựng chiều đông

Rồi ít ngày tự cháy giữa mùa xuân

Lão Gạo bỗng hóa thành cổ thụ.

Lời tri âm

Với Thái Khắc Sáng

Nhìn gương tóc trắng đã dày

Nếp da vầng trán cũng thay đổi nhiều

Xuân thì còn được bao nhiêu

Mà trong huyết quản tình yêu vẫn nồng

Tình quê là chút lửa lòng

Thả vào bát ngát mênh mông cuộc đời

Uớc gì sau cuộc rong chơi

Gạn bao hờ hững một lời tri âm;

Nghe tin thời tiết

Sài Gòn kêu: rét cắt da

Ban Mê kêu: lạnh như là…tội chưa

Thủ đô: trời đẹp không mưa

Nắng vàng ấm cả phố trưa đồng chiều

Lão Trời có vẻ đáng yêu

Nắng - mưa - ấm - rét… chia đều nhân gian

Ngày mai, Phia Đén

Tặng Nguyễn Kiên

Những lán lá gió trường qua khe hở

Đêm phập phồng trăn trở lạnh luồn lưng

Những bếp nấu vách nứa ngăn hiu quạnh

Ngăn làm sao những thiếu đói khôn cùng

Học con chữ mong sáng bừng con mắt

Xua đói nghèo hút hắt bản làng ta

Nhưng sáng sáng uống sương rồi lên lớp

Lời thầy cô bỗng mưa... nắng nhạt nhòa

Giã mẹ cha ra trường tìm con chữ

Thèm hạt ngô, củ sắn, bát măng tre

Trường quê nghèo, em thắt lưng buộc bụng

Thu chưa qua đã ao ước sang hè

Lán khói, củi khô, lui cui bè bạn

Nước mắt chan đỡ đói những hồn thơ

Thầy ơi thầy! Xuống chung mâm chung đũa

Thay mẹ cha, chia cơn lạnh đang lùa

Tưởng cứ vậy, lớp anh rồi lớp chị

Như thu qua, đông tới, lạnh u buồn

Tưởng làng bản hắt hiu nơi chót vót

Phia Đén này cứ mờ mịt trong sương

Những tấm lòng, những tình thương đã đến

Từ muôn phương - qua một “Lão Kiên” rừng

Lão chia sẻ từng miếng ăn tấm mặc

Lão đi tìm lòng thơm thảo người... dưng

Để hôm nay, bữa cơm trưa thường nhật

Trong phòng ăn có canh ngọt măng ngào

Cô phục vụ mắt cười như hoa trẩu

Xúng xính mầu trang phục của người Dao

Để hôm nay, mái trường vang tiếng hát

Trẻ không còn lo ống bắp, lọ tương

Những sợi khói không cay xè đuôi mắt

Tiếng trẻ reo ấm áp những con đường.

Trung thu 2013

Nhắn dùm một tiếng

“Giá em vô!”

Bữa ấy nàng tiên trong áo tơi

Nghiêng nghiêng đuôi mắt ngó anh cười

Tay cầm nhỏn mạ xen cuối tiết

“Răng nỏ xắn quần xuống cấy chơi?”

Nàng tiên như thể chùa Hương xuống

Mắt biếc, môi son, áo nâu sồng

Nàng tiên như thể Đồng Lộc đến

Tóc dài bồ kết nắng vừa hong

Nàng tiên của mẹ xinh như mộng

Theo miết anh đi khắp hải hồ

Ai đó xe tàu về Hà Tĩnh

Nhắn dùm một tiếng “giá em vô”

Đà Nẵng,10-2006

Nhân thế

Hạt tình rồi cũng gió bay

Hạt lộc chia hết - trắng tay: hạt buồn

Này hạt dại! Này hạt khôn

Như cánh chuồn chuồn chao đảo thế nhân

Cứ làm hạt thóc ngày xuân

Mẹ gieo buổi sớm nảy mầm buổi trưa

Cứ làm cánh mạ đong đưa

Đất ải cha bừa lúa trổ bông thơm

Cứ làm hạt tấm hạt cơm

Hoặc làm cọng rạ nhành rơm dâng đời

Phố phường ngửi bụi mà chơi

Cuối ngày lại ước về nơi quê mùa

2010

Đất thiêng

"Mình về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng" (Ca dao)

Nơi đỉnh Phia Oắc chọc trời

Mây trú ngụ muôn đời không nhường gió

Chỉ mây trắng, mịn màng, không sặc sỡ

Mỉên man bay

Miên man ngủ

Chập chùng

Núi ưỡn mình đón gió bắc, gió đông

Gió tàng hình tự cho mình là chúa tể

Hút thung sâu, lượn đèo cao, chễm chệ

Vần vũ sương mù

mưa núi

nắng chênh chao

Một ngàn chín trăm ba mươi mốt mét chiều cao

Đỉnh Phia Oắc – mái nhà thiêng đông bắc

Đỉnh Phia Oắc – ngự địa đầu Tổ quốc

Non nước Cao Bằng tươi đẹp một miền thơ

Sông Bằng, sông Gâm mải miết bản tình ca

Quấn quýt chảy bên bờ nương mép rẫy

Tiếng đàn tính của những nàng tiên núi

Làn điệu Then các cô gái Tày, Dao

Lúa trải vàng từng bậc ruộng lên cao

Ngô rắc phấn tít bờ xa suối lượn

Thác đổ trời xanh, hang sâu đá uốn…

Nước non này ai “trẩy”(*) thưở hồng hoang

Đất nuôi người, tạo nên “Cái’, nên “Con”(*)

nên làng bản cheo leo bên sườn lúa

Núi dựng trường thành, sông gầm thác đổ

Từ thưở Nam Cương - người Việt ngẩng cao đầu

Khi Thục Dương Vương vung giáo giữa rừng sâu

Đuổi giặc Tần giữ biên cương bờ cõi**

Khi Bác Hồ tận cùng hang đầu suối

Bàn đá chông chênh kê dựng lại sơn hà

Từ đất này Tổ quốc khải hoàn ca

Đỉnh Phia Oắc buổi trời quang mây tạnh

Những đàn chim ríu rít rủ nhau về

Chim ngược núi, run mình trong gió lạnh

Mà hồn người bỗng choáng ngợp, đê mê

Những băng tuyết vừa tan trong nắng sớm

Lá tơ non mềm mịn vẫn còn in

Trên cỏ ướt ta ngược về quá khứ

Bước phiêu du ký ức ngủ im lìm

Cây như tóc, như tơ, như xương cốt

Gió nghìn năm đẽo gọt đủ hình hài

Bởi giá lạnh cây ken dày lớp lớp

Hay gió gào mưa thét chúng chen vai?

Người Dao gọi đây: Núi Hoa, Núi Tuyết

Tuyết và Hoa – hòa quyện giữa lưng trời

Hoa dại nở như môi cười thiếu nữ

Sáng núi rừng, mặc băng, tuyết, mưa…rơi

Từ Phia Đén nơi bản làng lên khói

Những bông đào đã ngậm nụ, xòe hoa

Đốm than đỏ như lửa hương le lói

Đốt ngày xuân sưởi ấm những mái nhà

Tinh sương quá ơi bông mơ bông mận

Nở trắng vườn khoe sắc tuyết sắc mây

Hơn tuyết, mây- các em là ánh sáng

Để đêm đông không ngự trị đất này

Kìa những ruộng bậc thang hình vân gỗ

Xoắn vào sương, xoắn vào núi, vào mây

Lúa đang ửng màu vàng tơ sắc kén

Hút thung xa, ong dâng mật tràn đầy

Dãy Ngân Sơn – uốn vòng cung Đông Bắc

Là mẹ rồng đang canh thức ngàn năm

Đỉnh Phia Oắc đầu ngẩng cao hùng vĩ

Phia Đén kia: con mắt sáng trăng rằm

Mùa lúa chin vảy rồng phơi vàng óng

Mùa giong riềng hoa lửa thắp xuyên đêm

Đất nghìn năm ủ hương thơm mại vác**

Để cho em dịu mát mái tóc mềm…

Tất cả đó dệt nên hình non nước

Nơi biên cương tươi đẹp Cao Bằng

Trước tiên tổ cháu con xin nối gót

Giữ giang sơn gấm vóc muôn năm

Nguyên Bình, 02/2014

*Pù Vài: tiếng Tày là đồi cỏ (chăn trâu)

** Cây mại vác (wac): tiếng Tày tức cây gỗ Ngọc am, một loài gỗ quý (còn gọi là Huỳnh đàn rủ) có hương rất thơm. Loài cây này xưa mọc nhiều trên vùng núi Phia Oắc (Nguyên Bình, Cao Bằng) và Tâ Côn Lĩnh, Hà Giang. Ngày nay đã bị tuyệt diệt, chỉ còn số ít lũa tồn tại trong lòng đất đá, dòng sông.

Nửa vầng trăng

Nửa vầng trăng cô đơn bay qua cánh đồng

Cánh đồng sau yêu đương bận bịu mùa sinh nở

Nửa vầng trăng buồn rầu nhìn qua khoai lúa

Sinh nở làm gì để bận bịu nhường kia?

Nửa vầng trăng cô đơn bay qua cánh rừng

Sương đọng lại ngời ngời trên lá

Lá ngỡ mình là trăng

trăng ngỡ mình là lá

Vẻ đẹp nào cũng có chốn để soi.

Nửa vầng trăng bay qua dòng sông

Sóng lăn tăn xé trăng làm muôn mảnh

Gió đến hát những lời có cánh:

Trăng là dòng sông - dòng sông trăng trôi...

Nửa vầng trăng cô đơn bay qua trang thơ

Câu thơ thì thầm: hình như mình còn khuyết

Trăng mỉm cười: Đến rằm ai cũng đẹp

Chớ bận lòng

Cháy lên!

Bay lên...

Mùa dứa

Giữa vùng sỏi đá

Dứa lên xanh đồng

Muôn tàu lá mảnh

Kết thành rừng chông

Nắng hè vàng óng

Giục đất lên hương

Đất nghèo đọng mật

Dâng đời trái thơm

Lá xòe bốn phía

Nâng niu đứa con

Trên đầu quả mọng

Xanh chồi đang ươm

Trưa nồng vắng vẻ

Gió lay rì rào

Đàn dứa – đàn trẻ

Chuyện trò lao xao

Đầu tròn thơm ngát

Tóc hớt chỏm đào

Nắng hồng rám má

Ngọt lành, thanh tao

Người đâu chẳng thấy

Chỉ thấy tình đời

Và hương mật ngọt

Đọng đầy khắp nơi.

Tam Đảo,1976

Sa thu

Làn sương buông chùng mặt hồ

Bồng bềnh mây trôi lưng núi

Rừng thu - tóc ai vừa gội

Lá ngàn mắt biếc long lanh

Ổi thơm vàng ươm trên cành

Môi hường bên nương chúm chím

Hương chè ai sao vừa chín

Đẫm vào trong khói - sương - mây...

Sa thu rồi? Sa thu ơi!

Giật mình - hè qua, đông tới

Cái ngày không ai mong đợi

Chập chờn từ phía thu sa.

Trại viết Đại Lãi, Thu 2003

Núi Thủng*

Khoét núi ra mà nhìn núi

Khoét núi ra mà nhìn trời

Khoét núi ra mà ngắm thác

Ngắm ruộng đồng, mây trôi…

Ở đâu?

Có ở đâu không

Núi có mắt - mắt núi trong ngăn ngắt

Cho gió lùa và cho trăng treo

Ở đâu?

Có ở đâu không

Núi án ngữ nơi địa đầu Tổ quốc

Canh giữ biên cương đau đáu một mắt Rồng.

*Núi Thủng ở Cao Bằng

Đường vô Tam Cốc

Hai lần chồn ngựa đá

Nghìn thuở vững âu vàng*

Đường thuyền vô Tam Cốc

Thơ miết dòng Ngô Giang

Nghi môn vào Tràng An

Ghé Thái Vi, cõi Phật

Lồng lộng bóng Thái Tông

Bá quan chầu đủ mặt

Lão Khổng Lồ xây núi

Gánh nặng quá đứt quai

Quẳng hòn Văn, hòn Võ

Trèo lên núi lão ngồi

Ôi người vợ ngóng chồng

Bao đêm không ngủ được

Đường nào lên, nàng ơi

Đỉnh đợi chờ chót vót?

Đất nước nhiều chinh chiến

Bao nhiêu là khăn tang

Để ngàn lau tiên cảnh

Gió chưa ngơi bàng hoàng

Sóng gặm mòn vách đá

Núi chọc thủng thời gian

Tam Mẫu toạ Linh Cốc

Chim rợp trời Thung Nham

Vòm hang rồi vòm hang...

Rợn người xuyên thuỷ động

Nhũ đá hoá đại bàng

Nắng trườn theo bóng sóng

Biển cạn thành Non Nước

Đá mòn tạc cổ nhân

Bao thăng trầm, xương máu

Để đất này muôn năm*

01/2011

*Chữ in nghiêng: Ý thơ Trần Nhân Tông

Qua Tuyên Quang
nhớ Trần Nhật Duật

Ngựa Thượng tướng vèo vèo băng dốc

Trập trùng mây, thăm thẳm núi đèo

Gò cương bên Lô Giang thác dựng

Người so dây đàn cùng gió reo

Vị Hoàng tử khoác chiến bào võ tướng

Bếp nhà sàn khói sực nức mùi men

Quả bầu khô cưa đôi làm chén uống

Rượu ngô tuôn qua mũi ngọt điệu khèn

Đến Tây Bắc hiểu lòng người Tây Bắc

Từ nết ăn, tiếng nói, những buồn vui

Tiếp sứ giặc đi guốc trong bụng giặc

Lọc mưu toan qua từng chén ngọt bùi.

Cản Hung nô trên rừng xa biên giới

Chặn Toa Đô phía quan ải Nghệ An

Một Hàm Tử đảo bàn cờ chiến lược

Giúp nghìn thu non nước vững âu vàng

Bảy lăm xuân trăm lần xung trận

Hai lần quét sạch giặc Nguyên Mông

Một đời đại quan

Năm minh vua Đông A đời nào cũng trọng

Với bạn: trọn tình

Với dân: trọn hiếu

Với vua: trọn đạo

Với giặc: trọn danh

Danh nước

Danh nhà

Danh trai

Danh tộc

Chiêu Văn Vương cùng lịch sử song hành.

Lô Giang, 10/2016

Chúng tôi là

Chiến sĩ Trường Sa

Đảo nhỏ là chiến hạm

Neo giữa muôn trùng khơi

Chúng tôi là người lính

Đến đây canh biển trời

Sóng gió vờn sóng gió

Đảo quay tròn áo tơi

Bão tố chồng bão tố

Mắt đảo thêm ngời ngời

Chúng tôi là lính đảo

Giữa muôn trùng chơi vơi

Càng yêu thêm đồng đội

Càng yêu thêm cuộc đời

Nếu phải chìm vào biển

Xin làm tảng đá chông

Đâm thủng tim tàu giặc

Giữ bình yên núi sông

Nếu hy sinh trên cát

Xin làm tia nắng hồng

Hắt lên làm cờ trận

Cho đồng đội xung phong…

Đảo Sinh Tồn, 4/2008

Liên tưởng

(Sau trận bóng đá Brazil - Chi Lê vòng 2 World Cup 2014)

Cái xà ngang khung cầu môn hình như làm bằng gỗ Brazil

Biết cản phá viên đại bác từ chân đối thủ

Cái cột dọc khung cầu môn hình như cũng làm từ gỗ Brazil

Góp một phần đưa Chi Lê về cõi …tử.

Thế đấy!

Đừng hỏi vì sao trên sân mình đội nhà ít thua đối thủ

Bởi tất cả là Ta, sự thống nhất tuyệt vời.

Thế đấy!

Liên tưởng đi hỡi những người Việt Nam yêu nước

Địch đến sân nhà cứ đủng đỉnh mà “chơi”

Chợt thèm bến đậu

Mỗi vùng đất anh qua có bao điều ấp ủ

Bao nghĩa tình, bao thắm thiết thương yêu

Nhưng không phải miền đất nào cũng gặp

Nhịp trái tim dồn dập tựa thủy triều

Đất quê hương nhiều hoa thơm trái ngọt

Đất quê hương cũng lắm chát nhiều chua

Yêu đất mẹ anh vẫn hằng ao ước

Hóa thân mình thành sợi nắng hạt mưa

Mưa cho cây xanh, nắng cho quả mọng

Mắt em huyền môi em chín yêu thương

Anh - ngọn gió lưng trời rong ruổi

Mà hồn thơ e ấp mãi trong vườn

Một chiều đông anh chợt thèm bến đậu

Anh chợt thèm da diết mảnh vườn yêu

Nhưng đêm trắng nhắc mái đầu bạc trắng

Cơn gió hoang run rẩy cuối trời chiều.

Vâng! Từ bùn đất.

Sông quê đêm ấy hoa bần nở

Líu ríu như sương phấn tơ vàng

Tơ sương hay sợi tình giăng mắc

Khổ hồn thi sĩ vốn đa đoan

Hoa bần ẩn dật bờ khuya vắng

Uống cả đời sông vẫn khát thèm

Ta, kẻ năm thì mười hoạ, gặp

Nỡ nào người trách “chẳng kiêng khem”

Ta với hoa bần không cùng lọ

Soi trước âm dương chẳng khác loài

Trăng hoa, bần cũng đời một bến

Chung tình ta chưa bén mười hai

Gạn chút thanh cao từ bùn đất

Dâng đời nhụy biếc tự chắt chiu

Ta với hoa bần nghèo trọn kiếp

Ta với hoa bần chẳng đìu hiu…

Sông quê đêm ấy hoa bần nở

Chén rượu môi em quá ngọt ngào

Những cánh hoa lòng như nhắn nhủ

“Vâng! Từ bùn đất đến thanh cao”

Sông Phủ, 2009

Trò chuyện qua “phây”

Một cô bé tìm tôi qua “phây búc”

Chào xã giao và có vẻ rụt rè

Bé xin ảnh trên trang tôi về bão

"Cho bạn bè" bé nói : để sẻ chia.

Những tấm ảnh bé xin thêm địa chỉ

Rằng người ta muốn biết để gửi quà

Ôi những món quà tìm về sưởi ấm

Bao phận nghèo khi mắt bão xéo qua.

Một cô bé xem chương trình từ thiện

Đêm Trung thu nơi Kỳ Thượng hôm nào

Cô mách khẽ giá anh về xứ biển

Biết sau bão số Mười các cháu sống ra sao

Cô khoe: "Bão lại vào anh ạ

Mưa rất to, em đang ở giữa đường

Đi bỏ hàng kim chi và tinh nghệ

Hàng đang còn. Trời tối lại đường trơn..."

Và nhỏ nhẹ em nhờ tôi xin sách

Cho các em lập thư viện cộng đồng

"Sách, anh nhé. Có bao nhiêu cũng được

Trẻ quê nghèo vẫn ham đọc sách hơn"

Ừ có thể tôi sẻ san giá sách...

Qua bạn bè ai có thể giúp thêm?

Để bữa mô về Kỳ Anh - quê bão

Tôi có quà trao tặng các em.

Hạ Long, đêm bão tháng 10/2017.

Chùm thơ gửi T.H

Mảnh vườn hoang

Chọn cho mình một mảnh vườn hoang

Ai dang dở những mùa hoa trái

Với em lại là miền đất mới

Dẫu phù sa hay đá sỏi bạc màu

Trong mảnh vườn chẳng biết dưới đất sâu

Đang tiềm ẩn những gì từ quá khứ

Đang đón đợi biết bao điều lành dữ…

Thì mặc lòng. Em đã kết duyên tơ

Em sẽ đem tình yêu dệt ước mơ

Đổ mồ hôi vun đắp miền hoa trái

Vững lòng tin – Tình yêu em tồn tại

Trên mảnh vườn ai đó ngỡ hoang vu.

07/10/2018

“Thuê bao…”

Bấm gọi, nghe lạnh lùng chữ “thuê bao…”

Thuê bao vì sao
Thuê bao im lặng
Thuê bao ơi lòng ta lo lắng
Em đâu rồi
Bỗng nhiên bặt tin nhau?

Đã hẹn hò rồi sẽ được gặp thuê bao
Được run rẩy giữa khát khao hạnh phúc
Đừng đùa vậy mà tim ta thổn thức
Em đâu rồi
Sao lại vậy
Thuê bao?

“Em cũng vậy!”

“Em cũng vậy!” - Chỉ ba từ ngắn ngủi
Em vùi tôi vào hạnh phúc ngọt ngào
“Em cũng vậy!” có lời nào sánh nổi
Hỡi rằm trăng và vời vợi ngàn sao?

“Anh cũng vậy!” - Tình anh như lửa cháy
Đang xuyên đêm tìm chạm giọt môi nồng
“Anh cũng vậy!” dẫu trời cao đất thấp
Anh vẫn trườn từng con sóng về sông

Ai xui vậy Hoàng Su Phì lúa chín
Xui chuyến xe định mệnh gọi ta cùng
Xui em gọi tên anh từ ký ức
Để thân tình sau một loáng … người dưng

Năm đêm trắng không đứa nào chợp mắt
Anh cầu hôn qua khoảng cách nghìn cây
“Anh yêu em!” - Ngọt ngào “Em cũng vậy!”
Tạ trời cao. Anh vái cả đất dầy.

13/10/2018

Tạ lỗi giữa ngày sinh

Sinh nhật anh em chẳng tặng hoa
Em rủ anh về thắp hương cho Mẹ
Anh ngẩn ngơ… sao yêu em đến thế
Mẹ - phải rồi – Mẹ đã sinh ra anh.

Chín tháng bụng mang dạ chửa sinh thành
Bao chăm chút cho anh nên hình dáng
Anh giang cánh giữa rộng dài năm tháng
Đã lúc nào nhớ sinh nhật Mẹ yêu?

Biết bao lần bè bạn chụm đầu nhau
Tú hụ rượu bia, hoa tươi quả ngọt
Chúc tụng, ngợi ca, sẻ chia mừng sinh nhật
Có đứa nào nhắc bố mẹ một câu

Anh chạnh lòng nghe len nhẹ nỗi đau
Cha mẹ giờ chìm sâu trong lòng đất
Chẳng nhớ ngày sinh. Đám giỗ khi Người khuất
Nén hương trầm phảng phất thoáng qua mau.

Cám ơn em lời nhắc nhở ngọt ngào
Mà thấm thía mà sâu cao tình nghĩa
Bó huệ thơm chúng mình dâng lên Mẹ
Như một lời tạ lỗi giữa ngày sinh

Hà Tĩnh, 2018.