Thơ VIẾT CHO THIẾU NHI
Vòi hái của bà
Cong cong vòi hái của bà
Lóng tre mòn vẹt những là thời gian
Dãi dầu nắng đốt mưa chan
Mồ hôi bà nhuốm óng vàng da lươn
Tóc bà giờ lấp cỏ sương
Dấu tay thân thiết còn vương cán ngà
Cong cong vòi hái của bà
Giúp em ngoéo một thủa xa trở về
Học chữ
Gà trống thuộc mỗi chữ "O"
Thế mà sáng sáng gáy to nhất làng
Dê con dịch cũng rất xoàng
"Bờ..e" thì cứ hát tràn “Be…be!”
Bác Trâu nằm dưới bóng tre
Hếch mồm cười nhạt:
; “Nghờ..e…Nghé à”
Nhớ ông Gióng
Bụi tre ngà ở lại
Ông Gióng bay về trời
Từ ấy chú ngựa sắt
Ở chốn nào rong chơi?
Em nhìn về cung trăng
Vẫn thấy trâu, thấy Cuội
Em nhìn ra sông Ngân
Chú vịt bầu bơi lội
Giữa vũ trụ bao la
Giát toàn vàng và bạc
Phải chòm sao sáng nhất
Làm bằng sắt? Ngựa ơi!
Khi giông bão đầy trời
Tiếng sấm là ngựa hí
Chớp giật – vó ngựa bay
Xé màn đêm huyền bí
Ông Gióng buồn cười thật
Chẳng một lời nhắn quê
Đất nước không còn giặc
Sao Ông chưa trở về?
Mẹ vẫn ngồi tựa cửa
Tre ngà cứ đâm măng
Nước mắt mẹ từng sọc
Trên thân tre óng vàng
Đuôi cỏ
Thấy chị Bê có đuôi dài
Phất phơ rất là điệu bộ
Nghé con vơ ngay túm cỏ
Buộc vào đuôi cụt ngo ngoe
Thiu thiu gió ru bờ tre
Mơ màng, Nghé nhai tóp tép
Cái đuôi sờ lên cái mép
Ơ kìa: miếng cỏ thơm ngon
Chẳng kịp nhìn lại vuông tròn
Túm cỏ đã nằm trong miệng
Và sau cú nhai đau điếng
Chỉ còn …đuôi cụt ngo ngoe
Bà em đi cấy
Bà em đi cấy đồng sâu
Áo thâm thêm lớp, gói trầu mặn vôi
Lạt dang thắt tó quanh người
Trông như bó mạ, bà cười: “Oách không?”
Răng đen sún hết nửa phần
Áo tơi nón lá phập phồng gió lay
Kẽo cà gánh mạ oằn vai
Toòng teng một cối trầu xay nửa chừng
Lão trời như cũng còng lưng
Để mưa xối lệch một vùng đồng sâu.
Chuyện về mười ngón tay
Mười anh em nhà nọ
Mẹ sinh cùng một lần
Hai anh lớn ngắn chân
Đôi út người nhỏ thó
Cả mười chàng rất ngộ
Từng cặp giống hệt nhau:
Mũ đội lệch sau đầu
Thắt lưng đeo hai cái
(chỉ hai anh cả ấy
lưng đeo một thắt thôi)
Buồn vui suốt cuộc đời
Mười chàng trai gắn bó
Khi vui họ gặp gỡ
Thành pháo nổ sấm ran
Khi buồn bực, băn khoăn
Họ tìm nhau an ủi
Khi kẻ thù lấn tới
Họ kết thành thế đôi
Năm người như mười người
Mười người như là một
Khi xòe tay bấm đốt
Là anh cả điểm danh
Ai đó không yên lành
Họ ân cần san sẻ…
Mười chàng trai nhỏ bé
Ngoại giao rất tuyệt vời
Một cú bắt tay thôi
Là hòa bình thân ái
Dẫu phân chia phải trái
Chẳng so tính hơn thua
Sống gắn bó thuận hòa
Bởi mười chàng là một.
Dáng bà
Dáng bản đồ Tổ Quốc
Giống bà em ra đồng:
Đỉnh nón là cực bắc
Mây vờn Phan Xi Păng
Sông Hồng- chiếc quai nón
Níu núi qua đồng bằng
Tấm lưng cong miền Trung
Trường Sơn là tơi lá
Ngăn gió Lào nắng lửa
Chắn một phần gian nan.
Đồng bằng Sông Cửu Long
Bàn chân dầm nước mặn
Những rễ đước, rễ tràm
Theo chân bà lấn sóng…
Dáng bản đồ Tổ Quốc
Như dáng bà yêu thương
Lão trời cũng mặc áo tơi
Thấy bà em mặc áo tơi
Đi trong mưa gió mà người vẫn khô
Trời bèn xuống chợ hỏi dò
Tìm mua cái áo vừa to, vừa dài
Dưng mà chẳng có một ai
Có cái áo dài cho lão Trời ưa
Trời về nắm sợi mưa
Sai năm cậu Gió đi lùa lũ Mây
Mây xanh trắng, Mây mỏng dày
Lão khâu, lão buộc cả ngày mới xong
Làng ơi! Ra ngõ mà trông
Lão Trời lụng thụng chơi rông Ngân Hà.
Giúp mẹ
Ngựa mẹ kéo xe hàng nặng
Mồ hôi ướt sũng lông bờm
Chảy vào đôi con mắt dọc
Bầm con phía sau lon xon
Nắng trưa gập ghềnh sỏi đá
Vó mẹ ngập ngừng run run
Nửa ngày Bầm chưa được bú
Cơn khát xoay tròn trên lưng
Thương mẹ Bầm không thèm khóc
Ghếch mõm vào sau thùng xe
Rướn người, cong lưng Bầm đẩy
Xe bon ngắn nẻo đường về
Ngài ốc sên
Đội nhà lối cỏ mon men
Gặp ai cũng vác ăng-ten ra chào
Trèo lên cây chuối thật cao
Chán chê, tụt xuống bờ rào nhặt rau
Mồm đi trước, nhà lê sau
Sợ chi trời đất mưa lâu nắng dài
Khề khà. Chợt chú ếch choai
vổ lưng một cái…
râu”ngài” co luôn.
Từ hoa đến củ
Biết cây mẹ cần nhiều nắng
Nuôi cho cả nhà cùng xanh
Hoa lạc tìm nơi thanh vắng
Cháy lên, vàng rực hết mình
Những bông mặt trời bé xíu
Lung linh ngời trong ban mai
Gió đưa lời đàn lời sáo
Xôn xao cánh đồng giêng - hai
Rì rà lời mời của đất:
Về đây dịu mát phù sa
Về đây, hoa ơi thành củ
Trả ơn cho người nuôi ta
Tạm biệt trăng thanh gió mát
Giã từ nắng đẹp trời xanh
Hoa vàng tìm vào lòng đất
Ăn no để chóng trưởng thành
Chao ơi! Từ hoa đến củ
Xảy ra trong lớp đất nâu
Trong cả sương đêm nắng nỏ
Cứ như có phép nhiệm màu
Bọc trong răn reo vỏ cứng
Nhân lạc bở bùi, thơm ngon
Nào mời các em thưởng thức
Lạc sen, lạc cúc rang giòn
Giá như không về với đất
Hoa lạc tàn vào thời gian
Và cây lạc thành cỏ dại
Dẫu khoe muôn cánh hoa vàng.
Kính lão
Hai mắt to thao láo
Tay víu vào tay ba
Mấy tuổi mà lên “lão”
Mà vênh vang vậy hà?
Ba cho ngồi lên mũi
Khi đọc sách, làm thơ
Trông lão oai đáo để
Đôi mắt tròn mộng mơ
Lão khoe mắt lão sáng
Để chỉ đường giúp ba
Em soi vào mắt lão
Eo ơi! Xoay như là…
Thì ra lão mù tịt
Khi rời khỏi mắt ba.
Gà trống tía
Chiều nay thằng gà Trống Tía
Về chuồng muộn hơn mọi khi
Mấy chị mái tơ tao tác
Trống Choai tìm bạn thầm thì
Cửa chuồng bà chưa chịu đóng
Mặt trời níu kéo hoàng hôn
Vện con vào ra thấp thỏm
Bé bươn bả kiếm khắp vườn
Hắn về, áo quần tơ tướp
Đuôi seo kéo trượt mặt bùn
Vênh váo dừng chân đầu ngõ
Gáy liền ba tiếng rất hung.
Bà mắng: “Hư thân lắm nhé
Suốt ngày chỉ đi đá nhau!”
Trống Tía như chừng xấu hổ
Mào son tím một mảng đầu.
Củ lạc
Vàng đeo từng chuỗi dưới chân
Hoa tàn hoá củ cắm phần đất nâu
Mỡ màng gửi lại mai sau
Thắt lưng buộc bụng chia nhau giữ gìn.
Cây ngô
Oằn lưng bế lũ con thơ
Phấn rôm - nhờ gió thả hờ tóc nâu
Nào ngờ tóc hoá thành râu
Trăm ngàn răng sữa bọc sau áo dày
Đầu con dầu bạc phây phây
Thương yêu mẹ ẵm tới ngày thân khô
Lời tàu cau
Mẹ sinh ra tớ giữa trời
Mây xanh nắng nỏ và lời gió đưa
To không dám sánh chị Dừa
Nhưng cao có lẽ chẳng thua cậu nào
Đêm trăng nghe tớ rì rào
Đủ làm nhấp nhánh lũ sao trên trời
Đất trời bỗng hoá sắc xuân
Mùa đông lạnh lẽo tràn về
Ếch Choai tìm nơi trú ẩn
Gấu Con ngủ vùi lông ấm
Vịt, Gà, Ngan, Ngỗng co ro
Mầm Sen lặn tít đáy hồ
Phượng Hồng lẫn vào mây xám
Bao nhiêu lộc non hoa thắm
Cuộn tròn trong lá, trong cây…
Ai cũng sợ rét thế này
Đất trời còn chi nhan sắc?
Cúc Vàng rỉ tai Thược Dược
Lay Ơn ngoéo dò Phong Lan
Đồng Tiền áo kép, áo đơn
Ti Gôn giàn cao chúm chím
Dưới hồ những bông Súng Tím…
“Hai!Ba! Cùng nở một lần
Mùa Đông bỗng thành mùa xuân
Cỗ máy tuốt lúa
Bành bạch bò ra góc ruộng
Dưới trời nắng đổ chang chang
Áo tơi lão trùm kín mặt
Cười rung cả cánh đồng làng
Rồi lão ngốn phăng tuồn tuột
Những gồi lúa trĩu vàng ươm
Cánh đồng chui qua bụng lão
Chia thành hạt thóc cọng rơm
Cả ngày ngốn bao nhiêu lúa
Đêm về bụng cứ rỗng không
Lão nằm đếm từng thửa ruộng
Và mơ…mai lại xuống đồng.
Thằng Cuội
Nằm mãi gốc đa cũng chán
Cu Cuội chuồn khỏi cung trăng
Vắt vai chiếc áo chị Hằng
Lững thững bờ sông tìm bạn
Ngân Hà sao trôi lấp loáng
Chú vịt lạc bầy lang thang
Và bên bờ, lão Thần Nông
Vác điếu ra sông đốt thuốc
Râu tóc bơ phờ khét lẹt
Khói bay trắng nửa dòng xanh
Bạn bè còn đứa nào không
Thẩn thơ bờ lau bụi cỏ
Cái bếp ngày xưa nổi lửa
Nướng khoai, nướng cá nơi nào?
Những thằng bạn tóc chỏm đào
Thân trần toòng teng miếng khố
Hát đồng dao như cúng giỗ
Nói dối Cuội gọi bằng…thầy
Chân trời không một gợn mây
Lũ Sao đốt đèn ngồi học
Gía ngày xưa ông chú ruột
Cho mình ít chữ bỏ bao
Chị Hằng chăn dắt lũ Sao
Còn nuôi báo cô thêm Cuội
Lũ Sao đứa nào cũng giỏi
Riêng mình chẳng làm được chi
Nằm ôm gốc đa ngủ khì
Để trâu chạy rông phá lúa
Đời dài mà vô nghĩa quá
Nên ai cũng gọi là “thằng”
Cuội đấm nhẹ tấm lưng còng
Mỏi mê vì nằm lâu quá
Thôi đành quay về quét lá
Chị Hằng đang gọi đằng kia.
Đá che ô
Tảng đá không có tóc
Nên đầu trọc mất rồi
Nửa thân nằm dưới nước
Nửa thân mặt trời soi
Nhìn làn nước trong xanh
Biết chân ông lạnh cóng
Thấy trán vã mồ hôi
Biết đầu ông nóng bỏng
Những người trên bãi tắm
Không mang túi cứu thương
Lo cho đá bị cảm
Có chiếc ô, Bé nhường.
Nắng ơi!
Có một đôi Chuồm Kim
Rủ nhau ra bờ suối
Nhặt nắng vàng vương vãi
Dát lên cánh cho nhau
Dòng suối xanh rì rào
Bọt nước tung lấp loáng…
Chợt cô nàng Mây Trắng
Tay áo che mặt trời
Đôi Chuồn Kim ngơ ngác:
Nắng đâu rồi? Nắng ơi!
Tiếng rao
“Bánh mỳ đây! Bánh mỳ… ơ…”
Tiếng rao ngọng nghiụ bây giờ ở đâu?
Mũ nan lật ngược nửa đầu
Thùng hàng nóng rực phía sau lưng gầy
Bánh mỳ…ơ! Bánh mỳ …đây!
Tiếng em thơm cả ngõ đầy, lối vơi.
Bình minh rạng một góc trời
Má tơ ửng, giọt mồ hôi lăn dài
Áo sờn bạc cả hai vai
Bánh xe lăn
;tiếng rao hoài thân thương
Sáng nay nắng trắng mặt đường
Ríu ran bầy trẻ tới trường thật vui
Xen trong xanh tiếng nói cười
Ô kìa! Có cả em tôi đen gầy
“Bánh mỳ…ơ! Bánh mỳ …đây”
Xinh xinh chiếc cặp đựng đầy vở thơm
Cún và Miu
Cún, lông vàng màu tơ
Miu, mắt xanh như nước
Đuôi Cún dài, quăn tít
Mũi Miu hếch lên trời
Cún rất tài đánh hơi
Miu trèo nhanh như Sóc
Cún suốt ngày húc hắc
Miu xó bếp ngủ khì
Mẹ đặt cái bao bì
Cho Cún - Miu cùng ở
Cún dang chân chiếm chổ
Miu nhảy lưng Cún ngồi
Dẫu một hạt cơm rơi
Cún không cho đồ bỏ
Bé đem mời cơm - cá
Miu ngúng nguẩy lắc đầu
Miu giơ vuốt "Ngoao! Ngoao!"
Cún nhăn nanh dọa dẫm
Rồi cậu ta nghịch ngợm
Nhảy vào cắn đuôi Miu…
Mẹ bảo chó và mèo
Ở gần nhau không được
Một hôm có thằng Chuột
Lén vào cũi thức ăn
Miu nháy Cún vòng lưng
Còn mình thì vỗ mặt
Khổ thân thằng Chuột Nhắt
Đành chịu chết nằm yên
Và cứ thế, đêm đêm
Cún cùng Miu chí chóe
Cái bóng
Em mặc áo xanh
Cái bóng màu đen
Em mặc áo vàng
Cái bóng cũng màu đen
Em mặc áo trắng
Cái bóng cũng…màu đen
Em hỏi ngọn đèn:
“Vì sao như vậy?”
“Vì cậu đang cháy
Bóng cậu là than”!
Ơ mà ngọn đèn
Sáng trưng như thế
Mà sao dưới đế
Cái bóng vẫn …đen?
Chổi lông
nằm ngăn kéo
Chị Chổi Đót mảnh mai
Quét nền nhà sân gạch
Bà Chổi Tre lếch thếch
Quét sạch ngõ sạch vườn
Cô Chổi Rơm thấp lùn
Nhận coi phần bếp núc
Còn Chổi Lông bé nhất
Quét cả ghế lẫn bàn
Đôi khi quá siêng năng
Kiêm luôn giường và tủ
Họ chổi thích đứng ngủ
Chéo chân nơi góc tường
Chổi Lông vốn nhát gan
Thường chui vào ngăn kéo.
Các loài hoa
Hoa Đồng Tiền đi chợ
Học bán và học mua
Hoa Mẫu Đơn giữ chùa
Xoè tay gầy tập múa
Hoa Gạo học nhóm lửa
Làm cháy một góc sân
Sen, Súng đứng dầm chân
Dưới bùn sâu tập cấy
Chị Lay Ơn nhún nhảy
Trong nắng sáng làm duyên
Cậu Loa Kèn huyên thuyên
Tập ăn và tập nói
Hoa Trạng Nguyên tập đội
Chiếc mũ đỏ vua ban
Mấy cô nàng Phong Lan
Tập đu mình trước gió
Cúc Vàng gom nắng gió
Hoa Lạc kết đèn sao
Bèo tập viết tím ao
Chuối bế em ngoài ngõ
Quỳnh chờ đêm mới nở
Thơm ngát hạt sương đêm…
Ai cũng có việc làm
Ai cũng siêng học tập
Chỉ một gã duy nhất
Ngủ hăm hai tiếng liền
Quên cả ngày, cả đêm
Mãi Mười Giờ mới tỉnh.
Chùm chìa khoá
Chiếc dẹt chiếc tròn
Chìa cao chìa thấp
Làm xong công việc
Lặn vào túi sâu
Chìa nào, ổ nào
Cửa sau, cửa trước
Của ai nấy dùng
Không chung nhau được
Ổ khoá nghiêm khắc
Chẳng vì thân quen
Chìa là mật mã
Gọi đúng, mở liền
Những chiếc chìa khoá
Líu ríu thành xâu
Làm xong nhiệm vụ
Lặn vào túi sâu
Tít mù quay
Xô vữa trèo lên giàn giáo
Tay dài mềm tựa sợi dây
Bàn tay tròn như cái đĩa
Tít mù: Quay
Quay
Quay
Quay…
Rồi hắn dừng trên tít tắp
Ngang tầm các chú thợ xây
Hắn ta thở phào nhẹ nhõm
Bất ngờ…
rơi xuống như bay
Ơ! Chẳng phải rơi đâu nhé
Tay dài mềm tựa sợi dây
Bàn tay tròn như cái đĩa
Nhẹ nhàng:
Quay
Quay
Quay
Quay…
Cua Kềnh thổi xôi
Nép mình bờ ruộng thổi xôi
Tháng tư gom lửa đốt nồi cháy đen
Gió về hương lúa dâng lên
Tưởng xôi đã chín Kềnh liền mở vung
Đôi càng quờ mãi trên lưng
Mắt dương vẫy bạn đến cùng ăn xôi
Xóm làng ai cũng cơm sôi
Tám chiếc đũa gẫy cõng nồi xuống hang.
